'Kasteel' Heyenhoven zou een van de meerdere benamingen van een grotendeels in de 18e eeuw gebouwde hoeve in het dorp Schinveld in de gemeente Beekdaelen, Nederlands-Limburg zijn. Naast deze niet zo bekende benaming 'Heyenhoven' kent de hoeve vooral de veel gebruikte benamingen 'Het Huisken' of Sjilvender Huuske en heden, Schinvelder Hoeve en Schinvelder Huuske.

In tegenstelling tot de vroeger misschien soms eens gebruikte omschrijving 'kasteel', is bij het betreffende gebouw echter zeker geen sprake van een kasteel en ook niet van een kasteelhoeve. De enige (beide verdwenen) kastelen in de nabije omgeving, tevens voorzien van een kasteelhoeve, waren: kasteel 'Genhoes' te Brunssum (waarvan een gedeelte van de kasteelhoeve in een nieuw gerestaureerde vorm nog aanwezig is) en kasteel 'Etzenrade' te Jabeek (waarvan de contouren van de ligging van het voormalige kasteel, achter de bestaande kasteelhoeve, nog zichtbaar zijn). Zowel bouwkundig als historisch is bij deze, als 'kasteel' Heyenhoven aangeduide, hoeve geenszins sprake van een kasteel of kasteelhoeve, maar van een carrévormige hoeve met een stijlkenmerkend hoofdgebouw.

Het hoofdgebouw van de hoeve is een haakvormig bakstenen gebouw met vensteromlijstingen in Namense steen. Aan de binnenhofzijde zijn dit voor de streek typische tussendorpelvensters (eigenlijk twee vensters direct boven elkaar). De ingang wordt omlijst door twee bakstenen pilasters. Sinds een restauratie in de tweede helft van de twintigste eeuw is het complex gedeeltelijk omgracht. De hoeve ligt in het dal van de Roode Beek, die vlakbij stroomt. Bij de hoeve mondt de Merkelbekerbeek uit in de Roode Beek.

Tegenwoordig is in deze 'Schinvelder Hoeve' een horecagelegenheid gevestigd. Het gebouw is een rijksmonument.

Kasteel Heyenhoven

Account

by category

Login

Name

by region

Title

Name in English

Kasteel Genhoes is een kasteel in de Nederlands-Limburgse plaats Oud-Valkenburg in de gemeente Valkenburg aan de Geul. Het van oorsprong middeleeuwse kasteel ligt ingebed in het fraaie landschap van het Geuldal, iets ten noorden van de provinciale weg 595. Het kasteel is een rijksmonument en maakt deel uit van het rijksbeschermd gezicht Oud Valkenburg. Het is tevens onderdeel van het Buitengoed Geul & Maas.

Geschiedenis en bewoners

Herkomst naam

Het is mogelijk dat op de plaats van het huidige kasteel de oorspronkelijke burcht van de ridders van Valkenburg heeft gestaan, voordat deze rond het jaar 1115 het Kasteel Valkenburg bouwden op de Heunsberg in de plaats die thans Valkenburg heet. In dat geval zou kasteel Genhoes het stamkasteel van de heren van Valkenburg zijn geweest. Genhoes betekent: 'het huis'. Deze benaming treffen we ook vaak aan bij andere adellijke huizen in Limburg. In de 11e eeuw was Genhoes letterlijk: het huis te Oud-Valkenburg.

Bouw- en bewonershistorie

Of de geschiedenis van kasteel Genhoes daadwerkelijk tot de 11e of 12e eeuw is terug te voeren, kan voorlopig niet met zekerheid worden aangetoond, hoewel een akte van keizer Hendrik III uit 1041 melding maakt van de 'villa Falchenberg'. Het eerste vaststaande jaartal uit de geschiedenis van Oud-Valkenburg is het jaar 1381, toen Johan van Hulsberg en Johan van Aldenvalckenborgh genoemd werden als eigenaars van de 'hof' Oud-Valkenburg. Of dit toen al een kasteel betrof is onduidelijk. In 1475 werd Johan van Ghoor, heer van Eys, door vererving eigenaar van het goed. Zijn zoon Herman liet het bezit in 1535 na aan Johan van Streithagen, die getrouwd was met Maria van Goor. Deze bouwde tussen 1540 en 1560 het kasteel, zoals dit nog ten dele bestaat. Dit gebouw, met drie vleugels en een voorburcht, is terug te zien in geschematiseerde vorm op de kaart die Jacob van Deventer in 1555 tekende. Tijdens een van de belegeringen aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog werd het kasteel verwoest (waarschijnlijk door Alexander Farnese in 1578 of 1579), net als veel andere kastelen in het Maasland. Rond 1600 werd het door de toenmalige bezitters, de Van Streithagens, herbouwd. Een lid van de familie Hoen van Hoensbroeck erfde het als schoonzoon van de familie.

Een Letse maarschalk in dienst van de Oostenrijkse keizer, Georg baron von Tunderfeld (1688–1748), was de volgende eigenaar. Na de dood van de maarschalk werd het kasteel gekocht door de Akense lakenfabrikant Leonard Thimus. Deze liet het kasteel moderniseren en voegde de noordvleugel en de huidige economiegebouwen toe. Zijn dochter trouwde met ene Pelser en hun nazaten bleven gedurende anderhalve eeuw, tot begin 20e eeuw, de vaste bewoners. Van deze nazaten bleven uiteindelijk vier ongetrouwde zusters over, waarvan jonkvrouwe Pelser-Berensberg tot 1929 de laatste eigenaresse van Genhoes was. Daarna werd het kasteel achtereenvolgens bewoond door de families Huygen en Dankelman, de gebroeders Krijnen (die er een antiquairszaak dreven) en de kunstschilder William Halewijn.

Eigenaar van het kasteel is sinds 1955 de Vereniging Natuurmonumenten. De huidige bewoners zijn het kunstenaarsechtpaar Van Dijk, die met veel liefde het kasteel onderhouden. Ook is de historische tuinaanleg, waar vrijwel niets meer van over was, gedeeltelijk hersteld. In 2008 zijn in de kasteelboerderij appartementen gebouwd, waarbij ook archeologisch onderzoek is gedaan. Hierbij zijn sporen van oudere gebouwen gevonden, waarbij ook brandsporen aangetoond konden worden.

Tuin en landgoed

Kasteel Genhoes wordt aan de westzijde ontsloten door een korte oprijlaan, die met rijen lindebomen is beplant. Aan de noordzijde van het kasteel bevindt zich buiten de omgrachting een U-vormige kasteelhoeve uit de 18e eeuw. Naast de hoeve bevindt zich aan het einde van de oprijlaan een inrijpoort. Het kasteel is toegankelijk via een boogbrug, die uit de 16e eeuw dateert of wellicht nog ouder is. Het kasteel zelf is geheel omgracht (door de binnengracht); de kasteeltuin is deels omgracht (door de buitengracht). De parkaanleg tussen de beide grachten bevat elementen van de 18e-eeuwse, geometrisch aangelegde tuin, waarvan nog een rond bassin, de fundamenten van een ijskelder, een vijverpaviljoen (het eendenhuis) en enkele terracotta tuinbeelden resteren. Rond 1825 werd deze formele tuin uitgebreid met een Engelse landschapstuin, waarvan nog enkele monumentale bomen resteren, waaronder rode beuk, plataan, linde en eik in een wandelbosje ten zuiden van het kasteel. De langgerekte moestuin is omgeven door mergelstenen muren.

Kasteel Op Genhoes

Kasteel Raath is een edelmanshuis uit 1804 in het dorp Bingelrade in de gemeente Beekdaelen, Nederlands-Limburg.

De vroege jaren

Door het huwelijk in 1687 met Anna Judith Tummers uit Raath had de uit Venlo afkomstige drossaard van het graafschap Amstenrade Gerard Duyckers zich in 1685 in Bingelrade gevestigd, waar hij in Raath in 1686 op de fundamenten van het voormalige middeleeuwse kasteel een landhuis bouwde, dat de naam ‘Het Kasteel’ kreeg.

Naast dit 'kasteel' bouwde hij op eigen kosten een kapel die op 5 oct. 1690 door Mrg. Reginaldus Cools, bisschop van Roermond, geconsacreerd werd. Deze kapel was toegewijd aan de Heilige Jozef. Zijn zoon Leopold behaalde aan de Leuvense universiteit eveneens de graad van licentiaat in de beide rechten. Als drossaard haalde hij zich, door een veroordeling van leden der Bokkenrijdersbende, de haat op de hals van deze dieven- en moordenaarsbende. Na herhaalde inbraakpogingen staken deze, een vilder met zijn dochter uit het naburige Hoensbroek, het kasteel te Raath in brand. Beiden werden te Schinnen opgehangen. Daar het kasteel voorlopig onbewoonbaar was geworden verbleef hij de rest van zijn leven te Aken, bij zijn zuster, waar hij in 1753 overleed.

Het Tweede Huis

Het kasteel werd in 1804 grondig gerestaureerd door de architect Duijkers uit Luik. De laatste der fam. Duijkers was Coenraad Jos Duijkers, die op het kasteel te Raath overleed op 24 sept. 1808; zijn vrouw overleed er op 27 aug. 1835. De in 1688 gebouwde huiskapel werd alleen bezocht door de bewoners van het kasteel. Op 8 april 1688 werd voor 't eerst de heilige mis gelezen door een broer van drossaart Duijkers die vervolgens op door de weekse dagen de mis opdraagde in de kapel. Duyckers en zijn echtgenote Anna Judith Timmers schonken in 1698 tot ‘behoeft en de fundatie van eenige Missen in de Capelle’ 4000 Luikse guldens. Zij bezaten het patronaatsrecht. De eerste officiële rector was J. Tummers, die in 1708 werd aangesteld en 56 jaar aan de kapel verbonden bleef. Het visitatierapport van 25 september 1722 vermeldt dat de kapel pas in 1708 door drossaard Duyckers werd gesticht en van meer fundaties zou zijn voorzien. Hoe deze kapel er heeft uitgezien, is onbekend. De opvolger van Tummers was was Jan Cremers van 1780 tot okt. 1836. In 1877 werd de kleine huiskapel vergroot en hierdoor voor iedereen toegankelijk gesteld. De laatste Rector van deze kapel, in 1936, was weer een weleerwaarde Heer Tummers. De kapel is hierna gesloopt.

Een kleine rest, zijnde een zijingang van de kapel die uitkwam in het park, is in aug. 1863 gesloopt. In 1835 ging het kasteel met aanhorigheden, waaronder nog koetsierswoning, remise, paarden-, koeien- en runderstallen, enz. over aan de familie Janssen. De laatsten der fam. Janssen verkochten het kasteel in 1960 aan de gemeente Bingelrade. De gemeente Bingelrade verkocht op 10 jan. 1962 heb kasteel met bijgebouwen aan Architect Herman Hubert Lendfers, gehuwd met Maria Josephina Elise Handels. Laatst genoemde Lendfers restaureerden de gebouwen en hebben het kasteel bewoond tot 5 sept. 1978.

De volgende eigenaar werd familie Rijkers, zij hebben het sanitair gemoderniseerd en het kasteel voorzien van centrale verwarming. In het kasteel werd hun eerste kind geboren. Na drie jaar het kasteel te hebben bewoond, hebben zij het weer verkocht. Op 1 jan. 1982 werd eigenaar en bewoner Nanning Cornelis Nap, koopman en beedigd makelaar, gehuwd met Adolfina Johanna Anna Noppen. Zij hebben het kasteel, de bijgebouwen en de tuinen nog zeer verfraaid.

De Restauratie

Na enkele jaren leegstand kocht in 1986 De heer W.Th. Migchelsen, gehuwd met Rosetta Rosalba Spurio, het toen al verwaarloosde gebouw aan. Trapsgewijs werden ingrijpende restauraties uitgevoerd, zoals zandstralen van de muren, invoegen, vernieuwing van alle kozijnen en ramen. Intern werden diverse plafonds geheel gerestaureerd. De Salon du ‘Marquise’ en de jachtkamer zijn ingericht voor de groothandel en verkoop aan particulieren van Migelli sieraden met diamant. In 2004 bestond het gebouw 200 jaar. Ter ere van dit jubileum is in de tuin een schitterende fontein geplaatst. Tijdens een feest op 30 mei werd deze ingezegend door Monseigneur Rossi uit Rome. De opzet om het kasteel in optimale vorm en uitvoering te restaureren gaat tot op de dag van vandaag door.

Het Kasteel

Het huidige 'kasteel' werd opgetrokken in 1804 naar plannen van de Luikse architect Duckers. In die tijd werd het pand op een akkercomplex opgetrokken. Iets zuidelijk op de hoek van de Kruisstraat herinnerde in 1803 een deel van een gracht nog aan de voorganger van het huidige landhuis.

Het huidige gebouw bestaat uit een bakstenen huis op een vierkant grondplan met natuurstenen vensteromlijstingen onder een hoog mansardedak. Het huis wordt geflankeerd door twee indentieke wit gepleisterde eenlaagse bijgebouwen die een klein voorplein (court d'honneur) begrenzen. Ze omsluiten een soort die via een ijzeren hek tussen bakstenen pijlers toegankelijk is. Op de kaart van Tranchot staat het complex nog niet aangegeven.

In het woonhuis bevindt zich o.a. een Lodewijk XVI-trap, geschilderd behang en een schoorsteenmantel met Chinoiserie.



Kasteel Raath

Kasteel Amstenrade is een 18e-eeuws kasteel en landgoed gelegen in de gelijknamige plaats Amstenrade in de Nederlands Limburgse gemeente Beekdaelen.

Geschiedenis

De eerste vermelding van Amstenrade dateert uit een akte uit 1271. In de late 12e en begin 13e eeuw is voor het eerst sprake van een burcht van de Heren Van Amstenraedt, vermoedelijk gesticht door het geslacht De Vrien. Het oorspronkelijke kasteel, gebouwd door Huyn van Amstenraedt, was een burcht met drie ronde torens en één vierkante toren. Van deze vierkante toren zijn nog restanten aanwezig in de huidige vierkante toren, gebouwd omstreeks 1609.

Vanaf 1350 kwam Amstenrade in bezit van de familie Huyn, waarvan Servaes Huyn, een Brabants leenman, als stamvader wordt aangeduid. Dit geslacht Huyn werd in de volgende eeuwen een machtige familie met veel aanzien in Limburg. Toen Filips II de schepenbank Oirsbeek, bestaande uit de dorpen Oirsbeek, Amstenrade, Bingelrade en Merkelbeek, en tevens de schepenbank Brunssum met de dorpen Schinveld en Jabeek, in 1557 tot heerlijkheden, behorende tot het graafschap Valkenburg, verhief, werden deze verpand aan Werner Huyn van Amstenrade. In 1654 volgde een verheffing tot graafschap, waarbij tevens de heerlijkheid Geleen samen met Spaubeek, met als zetel Sint Jansgeleen, werd toegevoegd. Het graafschap kreeg de naam Amstenrade en Geleen. Het geslacht Huyn vertakte zich in een Amstenraadse, Maastrichtse, Geleense en Voerendaalse lijn. In het midden van de 17e eeuw stierf het geslacht Huyn aan de mannelijke zijde uit en door huwelijk van Godefrieda Huyn kwam het graafschap in bezit van de graven van Salm. Door vererving kwam het kasteel daarna in eigendom van de prinsen De Ligne. Reinier Corten drossaard van Amstenrade en Geleen verbleef als rentmeester op het kasteel. De familie De Ligne verkocht het in 1779 aan de Luikse bankier Nicolaas Willems. Willems liet het verouderde kasteel slopen, waarbij de grachten werden gedempt, maar de vierkante toren bewaard bleef. Volgens oorspronkelijke plannen zou het nieuwe kasteel een U-vormig gebouw worden, maar door het ontbreken van voldoende gelden werd de oostelijke vleugel geschrapt. Nicolaas Willems, die ongehuwd was, overleed in 1788 en vermaakte zijn bezittingen aan een dochter van zijn zus, barones Victoire de Hayme de Bomal, gehuwd met graaf Claude de Marchant d’Amsembourg.

Het kasteel is tot de dag van vandaag nog steeds in bezit van de familie. Een bekende bewoner van het kasteel was Max graaf de Marchant et d'Ansembourg, fractieleider van de NSB in de Tweede Kamer en Commissaris der Provincie Limburg onder de bezetting. Zijn weduwe Myriam von Fürstenberg bewoonde het kasteel tot aan haar dood in 2006. Op 17 februari 2007 overleed de vorige eigenaar van het kasteel, Lambert graaf de Marchant et d'Ansembourg plotseling op 74-jarige leeftijd tijdens een korte vakantie in het buitenland. Zijn dochter, Leila van Lidth de Jeude-gravin de Marchant et d'Ansembourg (geboren 1976), is de huidige eigenares.

Beschrijving van het kasteel

Het huidige kasteel is gebouwd in een tegen het neoclassicisme aanleunende variant van de barokarchitectuur, en is daarmee een belangrijk voorbeeld van de barokarchitectuur in het prinsbisdom Luik. Het kasteel is in de periode 1781-1784 met veel fantasie en grandeur gebouwd naar een ontwerp van de Luikse architect Barthélemy Digneffe[6] en heeft een L-vormig grondplan bestaande uit twee onderkelderde drielaagse vleugels. Op het buitenhoekpunt bevindt zich een oudere hoektoren uit omstreeks 1609, die tevens de verbinding vormt van de beide vleugels. De toren draagt een klokvormig dak, bekroond met een koepeltje en een piron. De okergeel geschilderde bakstenen gevels zijn voorzien van mergelstenen pilasters. De toegang tot het hoofdgebouw aan de achterzijde van het kasteel is via een, later toegevoegd, bordes met trap. Dit hoofdgebouw is zowel aan de voorzijde als aan de achterzijde voorzien van een fronton, ingewerkt in het dak.

Kasteel Amstenrade

Kasteel Doenrade ligt aan de rand van het gelijknamige dorp Doenrade (gemeente Beekdaelen) in Nederlands-Limburg. Het kasteel werd gebouwd rond 1117, het is een van de oudste kastelen van Limburg. In vroegere jaren was dit kasteel een slot met grachten eromheen. Het kasteel werd bewoond door belangrijke adellijke families. Zo rekende men het geslacht Brempt (1196) en Dobbelstein (1224) tot de oeradel.

Het adellijke geslacht van Brempt tot Doenrade

Omstreeks 1300 werd het kasteel bewoond door de familie van Dobbelstein tot Doenraedt. In de eerste helft van de 15e eeuw was het in bezit van Godart van Dobbelstein van Doenrade, hij was ambtenaar van Millen (1433) en stadhouder (1444) van de Keurkeulse Mankamer in Heerlen. In 1429 huwde zijn dochter Bela met Johan van Brempt genoemd Lieck, voogd van Heinsberg. Ze bleven wonen op de eerste verdieping van het ridderhuis Unterlieck. Op oudere leeftijd, pas in het jaar 1462, erfde Bela Dobbelstein kasteel Doenrade. Hiermee kwam Doenrade in bezit van de adellijke familie van Brempt tot Doenraedt die zich ook Van Lieck noemde. Steven van Brempt, ook wel oude Lieck genoemd, was de eerste van het geslacht die zich “van Brempt tot Doenrade” had genoemd. Hij was een kleinkind van Bela Dobbelstein.

In 1523 en 1539 is er sprake van een Krein van Lieck tot Doenrade. De familie Van Brempt bleef bezitter van kasteel Doenrade tot ca. 1700. Het wapen van Van Brempt, staat verwerkt op een plaat van het kasteel. Het familiewapen een drietal horizontale balken is boven de ingang ervan te zien.

De familie van Brempt genoemd Lieck (Leeck) van Doenrade en het Land van Valkenburg
De familie van Brempt had als lid van de ridderschap zitting in de Landdag. Dat was een gezamenlijke vergadering van adellijke ridders in het Land van Valkenburg. Naast het lidmaatschap van de Landdag waren ze tevens generaties lang voor het vrijheren riddergeslacht van Steithagen te Welten substituut-stadhouder van het Land van Valkenburg. Een aantal namen met jaartallen zijn: Johan Leeck van Doenrade (zoon van Steven van Brempt) 1558, Johan Steven van Brempt genaamd Leeck 1573, Jacob van Brempt genaamd Leeck 1546, Jacob van Brempt genaamd Leeck 1600.

De familie de Limpens en de stichting Jan de Limpens

In 1856 verhuist vanuit Sittard de kantonrechter en tevens burgemeester van Oirsbeek, Johan Lodewijk Christiaan de Limpens naar dit kasteel. Hij was geboren in 1793 te Doenrade en waarschijnlijk waren zijn ouders reeds de bezitters van dit kasteel. Hij huwde met barones Catharina Josephina Sophia van Guaita. Hij vermaakte in 1886 al zijn bezittingen aan een stichting, die heden nog bestaat: ”de weldadige stichting Jan de Limpens”. Deze stichting stelt zich tot doel arme mensen te helpen. Boeren die tegenslag hadden door ziekten onder het vee, konden bij deze stichting geld krijgen. Voor studerende kinderen kon men studiegeld krijgen (uitgezonderd degenen die voor arts of advocaat studeerden). De broer van Johan Lodewijk de Limpens, Carel Cornelius de Limpens was geestelijk gestoord. Beide waren de stichters van de Weldadige Stichting. Hij erfde van zijn broer het kasteel met inventaris en genoeg geld om verpleegd te worden. Ook hij vermaakte alles aan de stichting Jan de Limpens. Op 4 september 1893 was de tak van familie De Limpens uitgestorven.

De twintigste en eenentwintigste eeuw

Na de bewoners De Limpens heeft vanaf 1925 het kasteel dienstgedaan als nonnenklooster waar oude mannen werden verpleegd. Van 1960 tot 1969 is het kasteel in gebruik geweest als politieschool. Van 1978 tot 1985 is het kasteel in bezit geweest van de heer Motké, die er een meubelzaak exploiteerde onder de naam Elite Meubel. Vanaf 1985 heeft het kasteel nog twee jaar dienstgedaan als restaurant.

Het kasteel wordt ook wel "Doonderhuuske" genoemd, naar analogie van andere kleinere kastelen in de streek ten noorden van Brunssum (Sjilvenderhuuske in Schinveld, Etzelderhuuske in Etzenrade). Op deze kastelen werd sinds de Middeleeuwen rechtgesproken. Ze waren als "rechtbank" echter ondergeschikt aan de hogere instantie van de heren van Brunssum. Vandaar dat het kasteel in die plaats de naam Genhoes (Kasteel Op Gen Hoes) droeg, wat zoveel betekent als "hét huis bij uitstek". De gemeentenaam Onderbanken herinnert aan de "onderrechtbanken".

Van 1987 tot 1991 heeft Kasteel Doenrade leeggestaan. In 1991 is men begonnen met de verbouwing en renovatie van het kasteel. Op 1 mei 1993 is het kasteel geopend als Hotel & Restaurant Kasteel Doenrade.

Het huidige witgepleisterde kasteel is sinds de 16e eeuw ontstaan op de plaats van een ouder huis. Begin jaren 30 werden er aan het kasteel een vleugel en een toren toegevoegd, waardoor het zijn huidige vorm kreeg.

Kasteel Doenrade

Huis Watersley is een voormalig kloostercomplex en landgoed aan de zuidoostelijke rand van de Nederlandse stad Sittard, aan de voet van de Kollenberg. Het oudste deel van het complex stamt uit het jaar 1752 en is oorspronkelijk gebouwd als jachtslot. Later is het in gebruik genomen door verschillende kloosterordes, waaronder voornamelijk de franciscanen, die het bouwwerk ingrijpend lieten verbouwen en uitbreiden. Heden ten dage wordt het complex gebruikt door de Stichting Pergamijn en maakt het deel uit van een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke handicap. Het complete bouwwerk is erkend als rijksmonument.

Geschiedenis

De naam Watersley komt al voor in archieven uit het begin van de 16e eeuw en hebben betrekking op de naastgelegen hoeve Watersleyhof, een gesloten hoeve en voormalig grootleen van Kasteel Born. Het woorddeel -sley duidt waarschijnlijk op "verzamelplaats van water", wat verwijst naar de ligging, namelijk in een dalkom aan de voet van de Kollenberg, vergelijkbaar met andere toponiemen in de omgeving als Hemelsley en Hoddelslei.

De huidige twee bouwlagen aan de voorgevel van het bouwwerk vormen het oudste deel van het complex. Huis Watersley werd in 1752 gebouwd als jachtslot, een kasteelachtig gebouw met omliggend landgoed dat gebouwd werd voor de adellijke familie Loyens-Delhougne. Een Duitse congregatie van de paters franciscanen nam in 1876 voor het eerst hun intrek in het gebouw. De franciscanen stichtten er aan het einde van de 19e eeuw een Duits gymnasium, wat de aanleiding was voor zeer ingrijpende verbouwing. Naar een ontwerp van de architect Johannes Kayser werd het voormalige landhuis in 1897 uitgebreid tot drie bouwlagen met toevoeging van zijvleugels en een forse kloosterkapel. De franciscanen vertrokken in 1967 en werd het complex verkocht aan de stichting Paulusabdij Watersley, een voorgang van de huidige gebruiker, de Stichting Pergamijn. Het voormalige klooster en het achtergelegen terrein werden nadien ontwikkeld tot zorgcomplex voor mensen met een verstandelijke handicap.

Sinds 1967 is het voormalige kloostercomplex beschermd als rijksmonument.

Huis Watersley

Hoensbroek Castle  or Gebrook Castle is one of the largest castles in the Netherlands. It is situated in Hoensbroek, a town in the province of Limburg. This imposing watercastle is known as 'the most lordly stronghold between Rhine and Meuse'. The oldest part of the castle, notably the tall round tower, dates from around 1360, when it was built by Herman Hoen, though a predecessor to the castle had already existed in the swamp (or Gebrook) the castle was located in. This so-called motte-and-bailey dated from around 1225. In 1250 a fortified manor was built on the location of the present castle. Because of its important strategical location in the Duchy of Brabant, located along important trading routes to Maastricht, Aachen and Cologne, the castle was expanded in several phases, becoming the largest stronghold between the Meuse and the Rhine rivers. It contains at least 67 halls, rooms and living quarters.

Founder and inhabitants
The first lord of Hoensbroek was Sir Herman Hoen, who gave the castle its name (Herhoensbroeck). He was a member of the family Hoen van den / tzo Broeck, later changed to Hoen van Hoensbroek and Van Hoensbroeck. The name eventually passed to the later settlement of Hoensbroek (nowadays part of the municipality of Heerlen). Sir Herman Hoen's father, Claes, died in 1371 at the Battle of Baesweiler. Because of his support in the struggle against the Duchies of Jülich and Guelders, Herman Hoen was awarded the lordship Gebrook, Gebroek, Ingenbrouck (Broek being an old Dutch word for swamp, morass) in 1388 by duchess Joanna of Brabant, the lands in question being separated from the territory of Heerlen.

The castle was the ancestral home of the knights Hoen van den Broeck, the Imperial baron Hoen van Hoensbroeck, and the Imperial counts and viscounts Van en tot Hoensbroeck for nearly six centuries. The family Van Hoensbroeck left the castle at the end of the 18th century, after which the castle entered a period of decay. Count Frans Lothar sold the castle in 1927 to the present day owners, the foundation 'Ave Rex Christe'. It was thoroughly restored between 1930 and 1940. During and shortly after the second world war, the castle and accompanying buildings were used for diverse ends. In 1945, the castle was used for war orphans, under the Carmelite Sisters. From 1951 to 1973 the writer-poet Bertus Aafjes lived in parts of the castle. In the period 1986–1989 another restoration took place. Since then it has formed a popular and educative museum destination, funded by the municipality.

The complex
Over the centuries the castle has received extensive rebuilding and expansion three times. The different architectural styles from the different centuries (14th, 17th and 18th) are easy to separate from each other. The complex is surrounded by a moat and has four wings situated around a rectangular courtyard. The main building is reachable over a bridge. The main building has two identical square towers with union-tops, flanking the entrance, and two taller half-separate corner towers of irregular shape at the backside. The forecastles are both U-formed and enclose two large inner courts.

From 1720 to 1722, Frans Arnold, Imperial count van Hoensbroek, had substantial reworking done, including the building of a new north-western wing. The interior, with its illusionistic ceiling paintings from the 18th century, shows French influence. The son of Frans Arnold, Lotharius Frans, was the last lord of Hoensbroeck (1759–1794) who resided in the castle, until 1787, just before the French revolution.

Hoensbroek Castle


Kasteel Reymersbeek is een kasteel in de Nederlands-Limburgse gemeente Beekdaelen. Het is gelegen in het dal van de Geleenbeek en ligt ingeklemd tussen het industrieterrein Breinder, de autosnelweg A76 en de spoorlijn Sittard-Heerlen. Het kasteel is een rijksmonument.

Beschrijving van het kasteel Reijmersbeek
Het huidige kasteel Reijmersbeek stamt uit de zestiende eeuw, maar het huidige uiterlijk is grotendeels uit de achttiende eeuw. Het kelderplan bezit een zwaar achtribbig kruisgewelf. Het hoofdgebouw met verdieping is opgetrokken uit baksteen met speklagen en is afgedekt met een mansardedak. De hoektoren dateert uit de zestiende eeuw. De Oostenrijkse uienvormige spits op dit torentje werd in 1970 aangebracht. De voorgevel van het kasteel is voorzien van een klein fronton. De rechterzijgevel heeft mogelijk in plaats van topgevels in de trant van kasteel Schaesberg een krulgevel gehad, aangezien zich in de rechtertop een mergelblok met ronde contour bevindt. Het herenhuis beschikt over een kamer in Lodewijk XVI-stijl. Het kasteelterrein was in het verleden omgeven door visvijvers die gevoed worden door de Geleenbeek. Tegenwoordig resteert slechts een vijver in de aangelegde parktuin. Ten zuiden van het kasteel ligt de grote U-vormige kasteelboerderij die dateert uit de zeventiende en achttiende eeuw. Twee evenwijdig door schilddaken gedekte zijvleugels worden onderling verbonden door een lage voorgevel die voorzien is van een poortgebouw met tentdak. Bij de restauratie van 2001 is het hoofdgebouw van zijn witte pleisterlaag ontdaan, waardoor de speklagen opnieuw zichtbaar werden. De bouwstijl van kasteel Reijmersbeek vertoont sterke overeenkomsten met die van kasteel Schaesberg en kasteel Puth.

Geschiedenis en bewoners

Tot aan de Franse Tijd

Het ontstaan van kasteel Reijmersbeek moet waarschijnlijk in de veertiende eeuw geplaatst worden. In die eeuw is er sprake van jonker Barthelomeus van Reijmersbeek. Kasteel Reijmersbeek heeft van oudsher sterke banden met het dorp Schinnen. Het kasteel behoorde van oudsher tot de parochie Schinnen en was leenroerig aan het leenhof van kasteel Terborgh. Van de pachthoeve Groot Breinderade werd de ligging veelal omschreven als ‘bij Reijmersbeek’. Ook geeft Vonk (2010) aan, dat Reijmersbeek een aanzienlijk aantal laatgoederen bezat in het dorp Schinnen. De eigenaren van Reijmersbeek hebben het landgoed in de loop der tijd uitgebreid met o.a. bezittingen van het leenhof van Merkelbeek en het laathof Nieuwenhof te Nuth. Sinds 1479 beschikken de eigenaren van het kasteel Reijmersbeek over een eigen altaar –het Reijmersbeeker koor- en grafkelder in de Sint-Dionysiuskerk van Schinnen. Wegens oorlogsgeweld ging het kasteel en de slotkapel verloren. In 1626 wordt het dorp Nuth afgescheiden van de hoofdbank Klimmen en wordt een zelfstandige heerlijkheid onder de familie Van Eynatten, heren van Reijmersbeek. Het kasteel Reijmersbeek is vanaf die tijd de heerlijkheidszetel. De laatste familietelg te Reijmersbeek was Karel Theodoor van Eynatten,gehuwd met Balduina Amelia Walbugis, barones van Rolshausen. Hij werd in 1782 heer van Nuth en Reijmersbeek.

Vanaf de Franse Tijd

In 1809 verkoopt Karel Theodoor van Eijnatten kasteel Reijmersbeek aan de rechtsgeleerde Paul Lekens uit Maastricht. Zoon Paul August Lekens, gehuwd met Henriette de Montaigne wordt in 1813 burgemeester van Nuth en volgt zijn vader op als eigenaar van Reijmersbeek. Zijn dochter Maria Louisa Paulina Josephina Augustina Lekens huwde baron Alphonse Hilaire Joseph Hubert Michiels van Kessenich en dit echtpaar woonde tot hun dood op het kasteel. Michiels van Kessenich (1843-1922) was lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal voor de provincie Limburg van 1899 1922. Naast zijn politieke carrière was hij ook grootgrondbezitter.




Kasteel Reijmersbeek

History

The current remains of Schaesberg Castle date back to between 1571 and 1616, and the estate to 1650. The castle was built by the Van Schaesberg family on the foundations of their former fortress. The name Schaesberg appears in the area from the beginning of the 14th century onwards. After the death of the last aristocratic owner in 1733, the castle become uninhabited and fell into disrepair.

During the second world war the farmstead become the property of the German Baron Von Brauchitsch (Rimburg) whilst the castle belonged to the Von Schaesberg family. After the war the castle and farm were designated as enemy-owned property: the castle was reclaimed by the Dutch state and sold to the municipality of Schaesberg in 1949.

The property was used as a farm until 1964 and known locally as the ‘Boereslot’ - the ‘Farm Castle’. In 1965 the middle entrance tower of the gatehouse collapsed, and a month later one of the adjacent buildings caught fire. In 1968 the farmstead was condemned due to the risk of collapse, but the ruins of the castle did not suffer this fate.

In the 1970s and 80s the ruins were enclosed, making the contours of the farmstead visible. Before the establishment of the Schaesberg Castle Estate Foundation, the canals on the site were used mostly for sport fishing.

The Development and Planning Phase

In 2008 Landgraaf district council considered rebuilding the castle and farmstead. Two successful reconstruction projects had recently been carried out: the French mediaeval château of Guédelon and the 17th-century Dutch East India Company ship Batavia in Lelystad. The council believed that the site could be rebuilt using traditional and scientifically responsible techniques that would benefit the area’s cultural heritage. It began drawing up plans with BOEi (The National Society for the Conservation, Development and Exploitation of Industrial Heritage), and these were unanimously approved in 2011.

The Pioneer Phase: Paving The Way

Preparations for the project began in 2012. The first grant applications were submitted to the council and to Parkstad, which is part of the province of Limburg. In 2013, work began on archaeological research and site preparation. We also started working on less high-profile processes such as business infrastructure: marketing and communications, networking with other organisations, and creating a workspace for volunteers, interns, and project managers.

Setting up the Schaesberg Castle Foundation

The foundation was established in August 2013, with the mission of rebuilding the castle and the  farm. It aimed to establish the site as a carefully restored tourist attraction that improves the knowledge and mastery of 17th-century building techniques and traditions, and to safeguard and disseminate this knowledge by creating an internationally respected heritage campus.

The project follows five key principles: tourism, knowledge, education, traditional craftsmanship, and social impact.

Castle Towers

When the archaeological preparations were completed in 2014, the next priority was to make the castle towers structurally sound. With the help of BOEi, a steel support system was designed to connect the fabric of the building to the tower.

The Visitor Centre

The visitor centre was built in 2015 by volunteers, interns, and work experience staff. This multipurpose building is the hub of the castle, used both by visitors and by those involved in the project.

Construction of the utility gardens

Work on the utility gardens began in 2015 on the large L-shaped island behind the castle, in collaboration with the Historical Vegetable Garden in Beesel. It consists of twelve sites, including vegetable, medicinal, and fragrance gardens. This is a long-term project with a solid scientific basis.

Castle access

In 2016 a walkway, ramps, and stairs were added to make the castle ruins fully accessible to the public. These provide an overview of the current and future state of the project, such as the site of the forge and the creation of the historical garden.

https://www.slotschaesberg.nl/en/history

Kasteel Schaesberg

Kasteel of Huis De Dael (ook wel Huis Oelsbroek genoemd) ligt in de gemeente Beekdaelen in Nederlands-Limburg. Het huis ligt in het dal van de Platsbeek en de naam Oelsbroek is waarschijnlijk afgeleid van Elsbroek: een veenachtig gebied beplant met Elzen.

De Dael ligt evenals het nabijgelegen kasteel Reijmersbeek ingeklemd tussen de A76 en de spoorlijn Sittard - Heerlen. Huis De Dael is een grotendeels zeventiende- en achttiende-eeuws,en was indertijd gebouwd rond een vierkant plein en aan de buitenzijde omgeven door vijvers en grachten. Deze bouwstijl was typisch voor landgoederen in deze streek die niet alleen als burgslot maar ook als buitenverblijf dienden. Het is opgetrokken uit baksteen en mergel en vertoont de voor de Limburgse bouwkunst zo kenmerkende speklagen, die in deze omgeving bij vele kastelen en hoeves voorkomen. Tegenwoordig vormt het een U-vormig complex om een binnenplein.

Kasteel De Dael

Kasteel Terborgh, ook wel Huis Schinnen genoemd, is gelegen in het dal van de Geleenbeek nabij de buurtschap Heisterbrug, een deel van de Nederlands Limburgse gemeente Beekdaelen. Het kasteel en de naastgelegen watermolen zijn ieder een rijksmonument.

Beschrijving van het kasteel Terborgh

Het huidige kasteel Terborgh is een zeventiende-eeuwse gesloten hoeve die is opgetrokken uit vier bakstenen vleugels. Twee vleugels zijn voorzien van bakstenen topgevels van het Gelderse type, afgedekt met rollagen, welke echter in een bakstenen krul eindigen. Het kasteelterrein is voorzien van een gracht die gevoed wordt door de Geleenbeek. Voorheen lagen er grote visvijvers rond het complex. Het binnenplein is bereikbaar via de voormalige ophaalbrug naar het van een topgevel voorziene poortgebouw. De noordvleugel herbergt het herenhuis en de zeshoekige huiskapel die in 1625 werd ingewijd door de bisschop van Roermond. Van de oorspronkelijke inrichting van de kapel is tegenwoordig niets meer overgebleven. Het woongedeelte beschikt over een monumentaal trappenhuis met eikenhouten bordes en diverse stucplafonds. In de zuidvleugel is de kasteelboerderij gevestigd. Achter het kasteel ligt een terp of motte, waar metersdikke restanten breuksteen wijzen op de fundamenten van een oude woontoren.

Beschrijving van de watermolen Terborgh

Aan de voorzijde van het kasteel ligt aan een aftakking van de Geleenbeek de watermolen Terborgh of Borgermolen. Het huidige molenhuis stamt uit de achttiende eeuw en is voorzien van een vakwerkverdieping en een met pannen gedekt schilddak. De geschiedenis van de molen is veel ouder. De Borgermolen was de banmolen voor de inwoners van de heerlijkheid Schinnen. De voormalige watermolen was tot in de twintigste eeuw voorzien van een onderslagrad en werd aangedreven met behulp van een maalsluis. Eind negentiende eeuw was het molenhuis voorzien van twee waterraden. In 1888 werd een van de raderen verwijderd en in 1943 werd ten slotte het molenhuis geheel verbouwd tot woonhuis. In 1987 werd de molen gerestaureerd.

Geschiedenis en bewoners

Tot aan de Franse Tijd

Waarschijnlijk mag Terborgh beschouwd worden als een van de oudste burchtterreinen van de huidige provincie Limburg. Er zijn vermoedens dat ter plaatse van het huidige kasteel Terborgh in de Romeinse tijd een ‘burgus’ of wachttoren heeft gelegen die de oorsprong vormde voor het ontstaan en de benaming van Terborgh. Wanneer het kasteel in 1285 wordt genoemd, bestaat zij uit een woontoren , gelegen op een kunstmatige verhoging (terp of motte), en een voorhof. Vonk (2009) ziet Terborgh als een van de nieuwe machtscentra die vanaf de elfde eeuw door de opkomende groep van milities of krijgslieden werden gesticht en waaraan in de loop van de tijd grote delen van het platteland leen- en laatrechtelijk verbonden werden. Het kasteel Terborgh bezat een eigen leenhof met tachtig leengoederen, die grotendeels in Schinnen lagen, maar waartoe eveneens de grote pachthoeven Ten Eijsden, Beekhoven en De Biesen in Geleen en Grijzegrubben en het kasteel Reijmersbeek te Nuth behoorden. Bij de beschrijving van 1285 behoort Terborgh aan Hendrik van Wijlre, heer van Schinnen. Hij verkreeg zowel Terborgh als de heerlijke rechten van Schinnen uit de erfenis van zijn ouders Alexander van Wijlre en Gerberga van Schinnen. Het kasteel is dan een leengoed van de prins-bisschop van Luik, terwijl de heerlijkheid Schinnen een leengoed is van de heren van Valkenburg. In 1294 zijn zowel Terborgh als de heerlijkheid Schinnen in bezit van Floris Berthout van Berlaer, heer van Mechelen, die het kasteel waarschijnlijk wegens een failliet heeft kunnen kopen. Tijdens zijn beheer wordt Terborgh, waarschijnlijk onder Brabantse invloed, aan het Luikse leenrecht onttrokken en aan het leenhof van Valkenburg opgedragen. Sophie Berthout en haar man Reinoud II van Gelre erven Terborgh en de heerlijkheid Schinnen, die daarop tot 1403 in handen van de graven van Gelre blijven. Zij worden in 1403 opgevolgd door de familie Schellart van Obbendorf. Zij zal tot 1795 eigenaar blijven van het kasteel Terborgh en de heerlijkheid. Onder Walraaf Schellart van Obbendorf werd de voorburcht van Terborgh verbouwd tot herenhuis. In 1625 werd de nieuwe kapel door de bisschop van Roermond ingewijd. In 1758 richtte Maria Ernestina Schellart van Obbendorf het monumentale hardstenen kruisbeeld op aan de ingang van het Terborgh met de inscripties: ‘SALVO FACLAS DOMINE SCHINENSES’ (Heer, bescherm de inwoners van Schinnen). In die periode fungeerde Terborgh als gerechtsplaats en gevangenis voor leden van de Bokkenrijdersbende. De laatste familietelg te Schinnen was graaf Adam Alexander Schellart van Obbendorf, heer van Schinnen, Geijsteren en Oostrum.

Vanaf de Franse Tijd

In 1804 erft Maria, rijksgravin von und zu Hoensbroeck de goederen te Schinnen en Geysteren. Zij huwde baron Caspar Carel de Weichs de Wenne en zij vestigden zich in Geysteren. Hun zoon, baron Clemens de Weichs de Wenne, gehuwd in 1844 met barones Emma Maria Francisca De Loë d’Imstenraedt, vestigt zich aanvankelijk op Terborgh. Vanaf 1850 woont ook hij te Geysteren. In 1853 worden kasteel Terborgh en de Borgermolen toebedeeld aan barones Theresia de Weichs de Wenne, gehuwd met baron Clemens De Loë, woonachtig in Troisdorff in Oostenrijk. In 1872 vestigde hun zoon Clemens De Loë jr. kamerheer van de keizer van Oostenrijk en gehuwd met gravin Eugenia von Golstein de Breihl, zich op Terborgh. Na het overlijden van de gravin keert De Loë in 1888 terug naar Oostenrijk. Terborgh blijft vervolgens tot 1918 onbewoond, terwijl de kasteelboerderij verpacht blijft aan leden van de familie Pijls. In dat jaar koopt George August Kesting, directeur van de Handelsvereiniging Reiss & Co. te Amsterdam, de helft van Terborgh. Het andere deel komt in bezit van Geert van Kooten Kok uit ’s-Gravenhage. In 1938 verkopen beide eigenaar hun aandeel in Terborgh aan de Amsterdamse civiel ingenieur Gerardus Smits, oud-directeur van de Deli Spoorweg Maatschappij in Nederlands-Indië. Smits restaureert in 1943 het in verval geraakte kasteel en de Borgermolen. In 1968 koopt de Gemeente Schinnen Terborgh en gebruikt het kasteel voor officiële ontvangsten en huwelijksvoltrekkingen. Een deel van de gebouwen en stallen doet dienst jeugdtrefcentrum en gemeentelijke opslag. In 1989 verkoopt de Gemeente Schinnen Terborgh en de Borgermolen vervolgens aan antiekhandelaar Stassen. Momenteel is een deel van de gebouwen in gebruik als vakantieappartement. In de oude kasteelboerderij is tegenwoordig Gasterij Terborgh ondergebracht.
