Piotrków Trybunalski Castle
Piotrków Trybunalski Łódzkie Poland
castle, chateau
Королевский замок Пйотркув-Трибунальський
Piotrków Trybunalski Łódzkie Poland
castle, chateau
Zamek Królewski w Piotrkowie Trybunalskim
Piotrków Trybunalski Łódzkie Poland
castle, chateau
Королевский замок Пётркув-Трыбунальски
Piotrków Trybunalski Łódzkie Poland
castle, chateau
The Piotrków Trybunalski Royal Castle is a Gothic-Renaissance structure in Piotrków Trybunalski, Poland
Цегляна споруда королівської резиденції була побудована в 1512-1519 роках, на місці дерев'яної споруди
Zamek Królewski w Piotrkowie Trybunalskim – zbudowany w latach 1512-1519 przez mistrza Benedykta z Sandomierza na polecenie Zygmunta I Starego
Пётркув-Трыбунальски (польск
Previous names
Piotrków Trybunalski Castle, Королевский замок Пйотркув-Трибунальський, Zamek Królewski w Piotrkowie Trybunalskim, Королевский замок Пётркув-Трыбунальски
Description
The Piotrków Trybunalski Royal Castle is a Gothic-Renaissance structure in Piotrków Trybunalski, Poland. It was built in the form of a residential tower in the 16th century and was transformed into a museum open to the public in 1919.
The stronghold on the left bank of the Strawa River existed in the 13th century. The conventions, which were held here in the 14th century gave the city greater importance in the Kingdom of Poland and according to contemporary chronicler Jan of Czarnków, Casimir III the Great ordered a residence to be built here, which was accomplished in 1347. The 1493 Sejm held at the Piotrków Castle was the first bicameral parliament in Poland. It consist of the royal council, called the senate, and the chamber of deputies.
In the following years the building become inadequate for the purposes of the royal court. Therefore, the court architect of king Sigismund I the Old, Benedykt Sandomierski erected a new residence, which was completed in 1519. The new residence was built in the Renaissance style in the shape of a residential tower on a square measuring 18 × 20 m (19.68 × 21.87 yd). The structure was crowned with a profusly decorated attic. In the 16th century, the castle was the site of frequent regional councils and synods. During the Deluge the it was burned by Swedish-Brandenburgian troops. The reconstruction took place between 1668–1671 supervised by Michał Warszycki, sword-bearer of the Crown. The fortifications were not restored as well as the demolished attic, and the whole structure was crowned with a pavilion roof.
With the Second Partition of Poland the castle again fell into disrepair. in 1869 the Russian Governor of Piotrków undertook a restoration to convert the former royal residence into a garrison Orthodox church. The building suffered again during World War II. After the war the Regional Conservator recommended to rebuild the castle by the state before Warszycki's reconstruction, restoring its Renaissance features. Eventually the structure was rebuilt between 1963–1969, without restoring the Renaissance attic.
Цегляна споруда королівської резиденції була побудована в 1512-1519 роках, на місці дерев'яної споруди.
Після смерті Zygmunta Starego в 1548 році вежа втратила свої первинні функції населених резиденцій, хоч через деякий час перебувала тут ще королева Бонна (Zygmunta August бажав проживати в дерев'яній садибі в приміському Bugaju). З тих пір замок став лише місцем де збирався сейм, а коли ті в 1567 році були перенесені в столичну Варшаву, замок став місцеперебування старости і втративши на значенні швидко прийшов в запустіння.
Zamek Królewski w Piotrkowie Trybunalskim – zbudowany w latach 1512-1519 przez mistrza Benedykta z Sandomierza na polecenie Zygmunta I Starego. Jest to wieża mieszkalna w stylu gotycko-renesansowym zbudowana z cegły i piaskowca. Posiada cztery kondygnacje i jest przykryta dachem namiotowym pochodzącym z 1670 r. z okresu odbudowy po potopie szwedzkim. Obecnie siedziba muzeum.
Opis budowli
Bryła
Królewska rezydencja została zbudowana na kopcu ziemnym otoczonym fosą. Nadano jej kształt wieży, którą wypiętrzono ponad okolicę potężnym masywem trzech kondygnacji wspartych na wysokim przyziemiu.
Obiekt zaprojektowano na planie prostokąta (18x19,7 m dłuższymi bokami skierowany ku południowi i północy,) miał wysokie przyziemie, parter i dwa piętra. Pierwotnie zwieńczona była renesansową attyką. Najwyższe piętro zostało zburzone przez Rosjan w XIX wieku i obecnie istniejące zostało zrekonstruowane po 1950 r.
Występuje tutaj trójwnętrzowy układ oparty na odwiecznej zasadzie podziału dwiema ścianami skrzyżowanymi pod kątem prostym. Tym sposobem dwa wnętrza uzyskały plan kwadratu, natomiast pomieszczenie po stronie wschodniej – plan umiarkowanego prostokąta.
Środki obronne były bardzo skromne, przekop z mostem. Izolacja od otoczenia uzyskana dzięki fosie miała raczej znaczenie przede wszystkim dla jej programu reprezentacyjnego. Wysokie przyziemie tworzy optyczny cokół dla elewacji. O bezpieczeństwie jej lokatorów decydowało otoczenie obiektu. Także i funkcja budowli raczej wykluczała jej obronność. Wieża w Piotrkowie powinna być, zatem interpretowana, jako pałac, o czym wymownie świadczą jej wnętrza i jej elewacje.
Elewacje
Starannie przemyślana elewacja przyczynia się do wrażenia, że wieża mimo sporych rozmiarów jest stabilna, lecz nie przyciężka. Poszczególne elewacje potraktowane są płaszczyznowo, na zasadzie wzajemnego równoważenia się akcentów pionowych i poziomych. Istotne jest także, że są kształtowane całościowo, a nie w funkcji do poszczególnych pięter.
Pozbawiony otworów okiennych mur przyziemia, w większości z kamieni polnych, przechodzi w ceglaną, również nieotynkowaną ścianę, ujętą w narożnikach ciosami z jasnego piaskowca. Płaszczyznę ścian organizują obramienia okienne, z jasnego piaskowca, o smukłych, pnących się ku górze laskach, znajdują przeciwwagę w gzymsach nadokiennych, lekko wysuniętych przed lico ściany, stanowiąc jedyny jej plastyczny element. Potężne trójdzielne okna zamykają optycznie budynek od góry.
Elewacja zachodnia nie ma okien w jednej z dwóch osi środkowych (był tam latryna), a północna i wschodnia w stykających się ze sobą osiach skrajnych, za którymi kryje się klatka schodowa. Właśnie w tej skrajnej osi elewacji północnej mieści się główne wejście do budynku, pozbawione kompozycyjnego znaczenia w stosunku do elewacji.
Natomiast rangę optycznej fasady zyskała elewacja południowa dzięki równomiernemu rozmieszczeniu okien.
Wnętrze
Istnienie w sąsiedztwie „wieży” całego zespołu drewnianych budowli urzędowo – reprezentacyjnych, związanych z działaniem sejmów, pozwoliło ograniczyć jej program użytkowy do wnętrz mieszkalno- reprezentacyjnych (wieża tym samym nie była samowystarczalna). Dolna kondygnacja mieściła pomieszczenia o funkcjach pomocniczo-magazynowych, górne zaś, połączone wewnętrznymi schodami miały charakter mieszkalno-reprezentacyjny. Wbrew utartemu schematowi wież mieszkalnych gdzie każda kondygnacja miała inną funkcję, w Piotrkowie została podwojona liczba kondygnacji mieszkalnych, dolna służyła mieszkającemu w wieży urzędnikowi, górna królowi. Apartament taki składał się z sali, izby, i sieni o charakterze reprezentacyjnym, a na drugim piętrze mieściła się sala zwana palatium-stubam superiorem.
Piwnice kryły sklepienia kolebkowe, pozostałe pomieszczenia, z wyjątkiem klatki schodowej – drewniane stropy.
Proporcje wnętrz oraz organizacja ścian przy pomocy szeroko zarysowanych wnęk okiennych i samych okien, nadają pomieszczeniom bryłowaty charakter. Światło wpływa do każdej z izb równomiernie, trzema lub czterema oknami, a do sieni i wielkiej Sali sześcioma i siedmioma, co staje czynnikiem równoważącym przestrzeń. Na zamku Wawelskim wnętrza wschodniego skrzydła, są zorganizowane w podobny sposób i działanie światła jest też podobne. Właśnie ta przejrzystość rzutu wnętrz pałacu, organizacja przestrzeni, proporcje, kształt wnętrz, szerokie otwory okienne, są cechami typowo nowożytnymi budynku.
Klatka schodowa
W Zamku Królewskim pojawiło się wyjątkowe rozwiązanie komunikacyjne – wbudowana, sklepiona klatka schodowa, związana z reprezentacyjnym programem, nadająca wież charakter nowożytny. Umieszczono ją w północno-wschodnim narożniku sieni. Sklepiona kolebką o łamanych biegach z podestami, jest w zasadzie wyodrębniona z przestrzeni mieszkalnej. Te szerokie (ok. 160 cm) kamienne schody są istotnym elementem kompozycji przestrzennej i funkcjonalnego układu wnętrz piotrkowskich, nie naruszają statycznej równowagi i zamkniętego charakteru poszczególnych wnętrz, jednocześnie podkreślając funkcjonalną łączność. Znaczenie ma tu krótszy bieg schodów, który na każdej kondygnacji wybiega w przestrzeń sieni przejmując część jej programu reprezentacyjnego, aby poprowadzić go na wyższe piętro. Do tej reprezentacyjności dochodziły również wytworne, rzeźbione w piaskowcu portale u wejścia na poszczególne biegi. Było to błyskotliwe dzieło, które zagwarantowało mistrzowi Benedyktowi pracę przy skrzydle wschodnim zamku wawelskiego, jednakże nie znajduje uzasadnienia w źródłach przypisywanie niemieckiemu architektowi autorstwa również tzw. Schodów Poselskich w zamku królewskim, mimo że powstały one w czasie trwania jego działalności na Wawelu.
Dekoracja rzeźbiarska
Architektoniczna dekoracja wnętrz pałacu zachowała się w stanie szczątkowym, dotyczy to reliktów płytek posadzkowych z czerwonego marmuru, ułamków kolorowych kafli piecowych, oraz bogatej kamieniarki obramień okiennych, portali i kominków o stylistyce gotycko-renesansowej, wykonanej przez mistrza Benedykta.
Sposób budowy przestrzeni i operowanie światłem, regularna kompozycja elewacji przy pomocy obramień okiennych, podkreślanie poziomych tendencji ściany plastycznymi gzymsami nadokiennymi w znacznie silniejszym stopniu niż renesansowe elementy kamieniarki decydują o tym, że pałac w Piotrkowie jest dziełem gotycko-renesansowym, a nie jeszcze późnogotyckim. Jednocześnie te właśnie cechy są wspólne i dla warsztatu Benedykta i dla współczesnej mu oraz wcześniejszej architektury w środkowej Europie, m.in. dla twórczości Benedykta Rieda.
Nie jest kwestią przypadku lub wyłącznie względów praktycznych, że formę „wieży” wybrano właśnie dla pałacu króla w miejscu sejmowym. Architektura pałacu-wieży odpowiadała wprawdzie tendencjom twórczości mistrza Benedykta, nie kłóciła się z jego stylem, jednak wiele na to wskazuje, że jest ona również wynikiem programu ideowego – narzuconemu niewątpliwie przez osobę fundatora, którym był król.
Znaczenie treściowe wieży jako elementu założenia zamkowego wydaje się dość oczywiste. Wieża była jedną z elementarnych form przestrzennych zamku, była też łatwo czytelnym dla współczesnych symbolem nadrzędnej pozycji zamieszkującego zamek monarchy. Mimo tego, że w Królestwie Polskim nie było tak silnej kodyfikacji jak w krajach o silnie rozwiniętym systemie feudalnym, gdzie opatrzenie wieżą zamku przez długi czas wymagało specjalnego przywileju suwerena, niemniej i tu wieża uznawana była za wykładnik prestiżu właściciela. Z mnogości przykładów istniejących na terenie Europy, szczególnie wymowne dla celów analizy Piotrkowa stają się dwa, gdzie formę wieży stosowano także dla rezydencji władcy, oraz mimo pewnych różnic stylowych ich wymowa ideologiczna wydaje się być taka sama: zewnętrza manifestacja pozycji suwerena. Przykładami są:
- White Tower w Londynie wzniesiona po roku 1066, służyła celom militarno-rezydencjonalnym.
- donżon w Vincennes, wzniesiony w latach 1337-1370 opodal stolicy Francji, jako rezydencja królewska.
Пётркув-Трыбунальски (польск. Piotrkow Trybunalski; до середины 1950-х в русском языке использовалось название Петроков, также Пиотркув) — город в Лодзинском воеводстве, в Пётркувском городском повяте, расположен на реке Страве. В составе Российской империи был центром Петроковской губернии Царства Польского (Привислянского края).
Из посредственных источников мы можем узнать, что по-видимому еще в деревянном и помнящем времена Большого Казимира замке в XV веке много раз заседал сейм, Wladyslaw Jagiello выдавал замок Пётркув-Трыбунальски (Польша)королевские акты.
Самый старый сохранившийся документ о существование сооружения датирован 1487 годом. В документе говорится что, арендатор Dobieslawa с Kurozwek который должен был получить от королевского казначея 2 центнера (около 130 кг) olowiu на ремонт окон в замке.
Кирпичная постройка королевской резиденции была построена в 1512-1519 годах, на месте деревянной постройки.
После смерти Zygmunta Starego в 1548 году башня потеряла свои первичные функции обитаемых репрезентаций, хоть спустя некоторое время находилась здесь еще королева Бонна (Zygmunta August желал проживать в деревянной усадьбе в пригородном Bugaju). С тех пор замок стал лишь местом где собирался сейм, а когда те в 1567 году были перенесены в столичную Варшаву, замок стал местопребывание старосты и потеряв на значении быстро пришел в запустение.
На иллюстрации 1611 года видно что замок частично превратился в руины. Настоящие разрушения замку принесли конфликты с Швецией, а в частности осада с 1657 года, во время которого замок был сначала разграблен шведами, а потом и польскими войсками Стефана Czarneckiego.
Разрушенное здание в 1668-71 годах отстроил староста Михаил Warszycki. Во время реставрации замок получил новую крышу и новое внутреннее убранство в стиле барокко.
замок Пётркув-Трыбунальски (Польша)В XIX веке упразднены городские стены, а после 1865 года, когда пожар уничтожил весь восточный квартал города, горелое и приходящее в упадок здание передали русским войскам, которые временно располагались в городе.
Русские снесли верхний этаж, установили новую куполообразную крышу, характерную для православных церквей. На втором этаже устроили арсенал и военную канцелярию, на первом этаже организовали православную церковь, а в подвалах разместили пекарню.
После провозглашения независимости Польши здание замка было реставрировано, а 15 октября 1922 года в здании начал работать музей.
Период второй мировой войны замок счастливо пережил без разгромов.
В 1963-72 годах замку вернули былой вид эпохи возрождения, тогда же достроили 3 этаж, который ранние был снесен.
Nearby castles