Museum De Lakenhal
Leiden Zuid-Holland Netherlands
castle, chateau
Leiden Lakenhal
Leiden Zuid-Holland Netherlands
castle, chateau
Museum De Lakenhal is located in the province of South Holland is the city of Leiden, where canals and waterways crisscross amidst old buildings steeped in charm
Museum De Lakenhal is sinds 1874 het gemeentelijk kunstmuseum van Leiden
Previous names
Museum De Lakenhal, Leiden Lakenhal
Description
Museum De Lakenhal is located in the province of South Holland is the city of Leiden, where canals and waterways crisscross amidst old buildings steeped in charm. One highlight is its collection of fijnschilder paintings from the Dutch Golden Age. The museum regularly hosts visiting art exhibitions and has a café. Far from merely picturesque, the city has a rich history - as the birthplace of Rembrandt, a nucleus of activity during the Dutch Golden Age, and the city that welcomed the Pilgrims prior to their famous voyage on the Mayflower in 1620.
Museum De Lakenhal is Leiden’s municipal museum for art, applied art and history and since its inception in 1874 it has been housed in the ‘Laecken-Halle’, a stately mansion designed in 1641 by the city architect, Arent van ’s-Gravesande. The museum consists of an ensemble of buildings from different periods, each with its own character. The basic premise of the restoration is the harmonious integration of these disparate historical layers in accordance with the principle of ‘unity in diversity’, culminating in a spatially enhanced orientation and museum experience.
One of the most important interventions in the heart of the ensemble is the opening up of the cluttered ‘Achterplaets’. This outdoor space will be covered with a glazed roof and become the museum’s orientation hub. From here, all parts of the complex will be visible and accessible. Rather than being erased, evidence of the museum’s almost 375-year construction history will be explicitly revealed.
In addition to restoring the heritage building complex, a new wing will be added on the west side, stretching telescopically between Oude Singel and the Lammermarkt. The ground floor will have space for two temporary exhibition galleries, a museum café, and a deliveries area. On the Lammermarkt side, the new wing burgeons into a tall, shouldered volume containing offices and workshops. Public facilities throughout the museum will be improved by the realization of a new entrance zone, an auditorium and an education space.
https://hcva.nl/en/werk/museum-de-lakenhal
Museum De Lakenhal is sinds 1874 het gemeentelijk kunstmuseum van Leiden. Het museum, gewijd aan zowel de historie van de stad Leiden als aan de daarmee samenhangende kunstcollectie, is sinds 1872-1874 gevestigd aan de Oude Singel in de voormalige Leidse lakenhal uit 1640, ontworpen door Arent van 's-Gravesande en voor het museum aangepast door Jan Willem Schaap. Het gebouw is een rijksmonument.[1]
In 2010 won het museum de Museumprijs Zuid-Holland voor het project Werk in Uitvoering.
Geschiedenis
Functie als lakenhal
De Lakenhal werd in 1642 in de Leidse binnenstad gebouwd en geldt als een van de hoogtepunten van het Hollands classicisme. Tot 1800 diende het gebouw ter keuring van het laken. Hier kwamen de gouverneurs en staalmeesters van het lakengilde bijeen. De collectie van het museum bevat stukken die herinneren aan de omvangrijke Leidse textielindustrie. Zo staan de stadia van wolproductie afgebeeld op een grote reeks zestiende-eeuwse schilderijen van de Leidse burgemeester Isaac Claesz. van Swanenburg (de vader van Jacob van Swanenburgh, een van Rembrandts leermeesters). De lakenhandelaren leverden hun stoffen af op het voorplein, waar de staalmeesters het keurden. In de grote gildezaal, ook wel Grote Pers genoemd, kregen de balen dan een loden zegel als waarmerk. Exemplaren hiervan zijn gevonden in Indonesië, Zuid-Afrika en Amerika. In 1823 verloor de Lakenhal deze functie als gevolg van het verval van de textielnijverheid en kwam het gebouw in gebruik als Kamer van Koophandel en cholerahospitaal.
Historisch bewustzijn van Leiden
Al sinds het Leidens ontzet in 1574 viert Leiden traditiegetrouw het 3 oktoberfeest, omdat de stad op die dag verlost werd van de Spaanse belegering. Vooral tijdens de negentiende-eeuwse jubileumvieringen werd er groots uitgepakt. Zo is in 1824 in het stadhuis van Leiden ter gelegenheid van de 250-jarige herdenking de eerste historische tentoonstelling van Nederland gehouden. Een maand voor de opening had het stadsbestuur de burgers opgeroepen hiervoor alles in te brengen wat "van die tijd nog was bewaard gebleven of daarop betrekking had". Er werden tientallen objecten ingezameld.
De expositie in de Raadszaal van maandag 4 tot zaterdag 9 oktober trok 4846 bezoekers. Verreweg de grootste publiekstrekker was het immense, zes meter brede doek De zelfopoffering van Burgemeester Pieter Adriaansz. van der Werff van de Antwerpse kunstenaar Matthijs van Bree, dat in 1818 door koning Willem I aan de stad Leiden was geschonken. Naar aanleiding van dit enorme succes werd besloten het schilderij voortaan elk jaar op 3 oktober gratis te tonen.
Van hospitaal tot museum
In 1869 besloot Leiden de monumentale Laecken-Halle te verbouwen tot stadsmuseum. Stadsarchitect Jan Willem Schaap kreeg de opdracht de tweede verdieping van de oude Lakenhal geschikt te maken als tentoonstellingsruimte. Hij ontwierp een nieuw trappenhuis waar de zestiende-eeuwse gravenramen uit de Leidse schuttersdoelen een plek kregen. Om het daglicht in de zaal toe te laten zette hij ramen in de zeventiende-eeuwse kap en in het plafond.
Toen de bovenste verdieping van de Lakenhal in 1872 als museum werd ingericht, kreeg de 3 oktobercollectie de meest prominente plaats. Om De zelfopoffering centraal te kunnen plaatsen verhoogde men zelfs het plafond. Met de verhuizing van de stadscollectie moest het museum de traditionele gratis vertoning van het schilderij van Van Bree op 3 oktober overnemen. De verbouwing duurde twee jaar. Dat betekende dat vóór de officiële opening op 27 april 1874 – de grootse viering van het driehonderdjarig jubileum van het Beleg en Ontzet – het museum tussen de verbouwingen door in 1872 en 1873 op 3 oktober tijdelijk open moest. Ter beveiliging zette men politieagenten in en werden de museumtrappen "met planken belegd". Ondanks de bezorgdheid over de grote toestroom bezoekers verliep alles goed. Zo staat in het jaarverslag van 1872 dat "het lokaal door 4000 personen in beste orde werd bezocht".
Uitbreiding
Door de enorme aanloop werd het meteen duidelijk dat het museum te klein was. De roodbruin gekleurde wanden waren van onder tot onder behangen met schilderijen en wapenborden. Ook de vitrines stonden propvol met bokalen, penningen, zegels en relieken die aan het Beleg en Ontzet herinnerden. Kort daarop besloot de Gemeenteraad dat ook de eerste verdieping van de Lakenhal beschikbaar moest komen. Het oude gebouw was echter niet geschikt voor kunsttentoonstellingen. Dankzij een schenking van 10.000 gulden van de zakenman en letterkundige Daniël Hartevelt (1824-1895)[3] kreeg de Lakenhal in 1890 een nieuwe kunstzaal, die bekendstaat als de Harteveltzaal. In 1923 volgde de uitbreiding met de Papevleugel aan de Lange Scheistraat.
Useful information
2.80 EUR/hour
12.50 EUR
0 - 18 years: free
- Media and apps
- WC
info@lakenhal.nl
- City museum of history and fine art
- Accessible to visitors with specific needs
- Museum shop
- Guided tour: + 55.00 EUR
-
External links
Nearby castles
Burcht van Leiden
Leiden
0.5km
castle, chateau
Gravensteen (Leiden)
Leiden
0.6km
castle, chateau
Oud Poelgeest
Oegstgeest
2.0km
castle, chateau
Kasteel Endegeest
Oegstgeest
2.0km
manor, mansion
Huis te Warmond
Teylingen
4.8km
castle, chateau
Duivenvoorde Castle
Voorschoten
7.5km
castle, chateau
Teylingen Castle
Teylingen
7.9km
castle, chateau