Castles remind of past times. The history of Bloemendal starts with the Aachen Cloth manufacturer Arnold von Clermont. As a purveyor to the Russian Tsar, Von Clermont put it very far in his business and decided to realize his life's dream at the age of 63.

Opposite its new weaving mill, in 1791, the first stone is laid of a royal residence, which will bear the name "Schloss Blumenthal" and according to his own description "Im Lugenthal". But after only a few months of well-deserved rest in the not yet fully completed building, he died on 5 December 1795.

After the death of his father, son Adam had to complete the not yet completed Blumenthal building. Among others due to the weak economy at the time of the French revolution, the "house" comes in different hands and in 1846 it is sold to the Aachen Stadtrat Joh. Wilh. van Lommessen. This donates the building to the ladies' order Sacra Coeur, where his two daughters Anna and Caroline have now entered.

Bloemendal built up great fame within the Catholic boarding schools in Europe and even beyond. Rose Kennedy has even attended boarding school here. During the occupation 1940-1944 the building was claimed by the occupying forces and turned into a lazaret with a capacity of 350 beds. From 1947, the boarding school, now under the Dutch name Klooster Bloemendal, runs at full speed until the beginning of 1970; then both the number of pupils and the monastic orders start to decline. In 1976, almost 130 years of monastic life came to an end; the sisters leave the monastery and in 1978 the municipality of Vaals becomes the owner.

In November 1990, the municipality of Vaals and van der Valk, in collaboration with the province of Limburg and the Netherlands Conservation Agency, agreed to restore the complex that had been vacant for some time and to be extended to a luxury hotel. Thanks to this very successful collaboration, the old Schloss Blumenthal has been restored and a culturally and historically valuable building has been preserved in an appropriate way.

https://www.hotelbloemendal.nl/en/history/

Bloemendal Castle

Account

by category

Login

Name

by region

Title

Name in English

Kasteel Vaalsbroek ligt aan de provinciale weg Vaals-Maastricht in de nabijheid van de buurtschap Raren die deel uitmaakt van de Nederlands-Limburgse gemeente Vaals.

Geschiedenis en bewoners

De oudste vermelding van het kasteel dateert uit 1420, toen het de zetel was van de heren van Vaelsbroich. De naam was toen afgeleid van de woorden Vallis (dal) en Broich of Broek (moeras). In deze beginperiode waren veel Limburgse familienamen met het kasteel verbonden. In de aanvang van de 16e eeuw komen we Johan Crümmel tegen als eigenaar, daarna nam diens kleinzoon Willem van Eys het landgoed over. De heren van Eys bleven tot 1733 eigenaar toen de erfgenamen het verkochten aan baron Leonard Joseph de Lamberts de Cortenbach uit Voerendaal die meerdere Limburgse kastelen bezat.

In 1761 kocht de lakenfabrikant Johann Arnold von Clermont het kasteel toen hij zich vanuit Aken in Vaals ging vestigen. De komst van von Clermont naar Vaals betekende voor het dorp een enorme impuls en er werden in korte tijd diverse andere bouwwerken door de Von Clermonts (en andere Akense fabrikanten) gerealiseerd zoals het Huis Clermont, de Cereshoeve, het Huis Im Bau, het Huis Verves, het Huis Kirchfeld en het Huis Bloemendal. De familie Von Clermont bleef eigenaar van Vaalsbroek tot 1824. De laatste Von Clermont die het in bezit had was Carl Theodoor Arnold von Clermont, een zoon van Johann Arnold. In dat jaar werd het landgoed gerechtelijk verkocht aan Frederica Veronica Keller, weduwe van Johan David Hasselbach en niet veel later, na het overlijden van de weduwe, kwam het in bezit van Karl Heinderich von Görschen gehuwd met Sophia Wilhelmina von Hasselbach. Dochter Louisa von Görschen trouwde met Friedrich Wilhelm von der Mosel. Het landgoed vererfde vervolgens aan Frieda von der Mosel, gehuwd met Wilhelm, Freiherr von Massenbach. De familie von Massenbach-von der Molen bleef eigenaar tot 1944 toen de goederen als vijandelijk vermogen in beslag werden genomen en verkocht door het Nederlandsch Beheersinstituut.

In 1946 werd de Stichting Beambtenfonds van de NV Staatsmijnen in Limburg de nieuwe eigenaar, in 1974 gevolgd door de Stichting Fonds van Sociale Instellingen (FSI) te Heerlen. Hierna werd het kasteel met aanhorigheden ingrijpend gerestaureerd.

Tegenwoordig maakt het kasteel en het landgoed deel uit van een hotelketen. Het gebouw en enkele aspecten op het terrein zijn ieder rijksmonument.

Beschrijving van het kasteel

Het kasteel is een U-vormig herenhuis waarvan de tweelaagse middenvleugel met souterrain voorzien is van een dubbele bordestrap naar de 1e verdieping en een schilddak met in het midden een klein klokkentorentje. Deze middenvleugel wordt geflankeerd door de twee lagere, haaks hierop staande zijvleugels. De drie vleugels omsluiten een voorplein afgesloten met een hekwerk in hardstenen pijlers.

Von Clermont maakte van het landgoed zijn buitenverblijf, naast zijn huis in het dorp zelf. Rondom het kasteel werd een park aangelegd in landschapsstijl. In 1788 werd op een heuvel in het park een mausoleum voor de familie Von Clermont toegevoegd, voorzien van een tentdak en een fronton in Lodewijk XVI-stijl. Ook de tuin, met vele originele ornamenten, en het mausoleum werden ontworpen door Moretti.

Bij het kasteel ligt verder een kasteelboerderij, waarin een watermolen is opgenomen, de Vaalsbroekermolen. De molen wordt bediend door water uit een naastgelegen molenvijver, die op zijn beurt wordt gevoed door de Zieversbeek, met bronnen op het landgoed.

Kasteel Vaalsbroek

Kasteel Lemiers of kasteel Gen Hoes is gelegen in het gelijknamige dorp Lemiers dat tegenwoordig deel uitmaakt van de Nederlands Limburgse gemeente Vaals.

Beschrijving van het kasteel

Het kasteel omvat een herenhuis en een kasteelboerderij. Ze is gebouwd op de plaats waar de Hermansbeek in de Selzerbeek uitmondt en ze had ook een watermolen met de naam Kasteelmolen. Het oudste deel van het huis is een vierkante waterburcht met een traptoren, beiden uit de 15e eeuw en gebouwd op de fundamenten van een voorganger uit de 12e eeuw, waarvan de kelders en de tongewelven zijn overgebleven. In 1640 werd het kasteel aan de zuidzijde uitgebreid met drie smalle vleugels om een kleine binnenplaats. De meest zuidelijke vleugel heeft een open arcade op Toscaanse zuilen. De L-vormige nederhof stamt uit 1677 hetgeen blijkt uit de aanwezige jaarankers. De poort met doorgang is uit 1683. Het zuidelijke deel van de hoeve met de ronde hoektoren werden, zoals door een windvaan op de torenspits aangeduid, in 1774 aangebouwd. In deze vleugel is een watermolen ingericht. Uit dezelfde tijd zijn de toegangspoort in Lodewijk XVI-stijl en de boogbrug naar het huis.

Op het terrein bevindt zich een torenvormig monument, eveneens in Lodewijk XVI-stijl en ter ere van een der vroegere eigenaars, Freiherr van Pelser Berensberg, die in 1891 overleed. Verder is er een monumentale fontein uit 1729.

Geschiedenis en bewoners

Het kasteel werd voor het eerst vermeld in 1219 als een kleine versterkte waterburcht met grondheerlijke rechten. Het kasteel zou al eerder in het begin van de 11e eeuw hebben bestaan en gebouwd zijn door de Beierse graaf Katelo, een aangetrouwde neef keizer Hendrik III. Katelo schonk het kasteel aan de Domheren van Aken. Later werd het eigendom van Winandus van Limurs, die zich de heer van Lemiers noemde. Hij bouwde aan het einde van de 12e eeuw een nieuwe burcht die echter later tijdens de grote Limburgse Successieoorlog werd verwoest. De nazaten van de heren van Lemiers waren Gerardus en Wilhelm van Lemiers, zij bouwden daarna weer een nieuw kasteel op dezelfde plek. In de loop van de 14e eeuw stierf de familie Lemiers aan de mannelijke zijde uit. Een dochter trouwde met een zekere Van Ophem, zodat het kasteel en de landerijen in zijn handen kwamen.

Een dochter uit dit huwelijk, Gertrud van Ophem, trouwde met Herman van Eys, een lid van de beruchte familie van het nabijgelegen kasteel van Eys, het huidige Kasteel Goedenraad. Deze Gertrud was degene die het in verval geraakte Sint-Catharinakappelletje in Lemiers liet opknappen, deze van een luidklok liet voorzien en een aantal wandschilderingen liet aanbrengen. De klok draagt tegenwoordig nog steeds haar naam. De heren van Eys maakten het ondertussen zo bont, onder andere met het onrechtmatig heffen van tol op de doorgaande handelswegen in de nabijheid van Eys, dat de hertog van Brabant, onder wiens gezag zij vielen, ingreep en hun kasteel te Eys met de grond gelijk maakte en de familie verjoeg. Herman van Eys zat echter, door zijn huwelijk met Gertud, veilig op Lemiers en bleef gespaard van de toorn van de hertog.

In het begin van de 17e eeuw kwam het kasteel Lemiers in handen George von Stücker-Hochstetter, die raadsman was van de Akense schepenbank. Hij liet het kasteel moderniseren en uitbreiden met de drie vleugels aan de zuidkant en met de kasteelhoeve. Ook liet hij het Sint-Catharianakappelletje weer opnieuw opknappen.

De volgende eigenaar van het kasteel was Johann Wilhelm Brewer von Fürth telg uit een adellijke familie in Zuid-Limburg. Hij verwierf het kasteel door zijn huwelijk met Adelheid von Stücker, de dochter en enig kind van George Von Stücker. Toen deze dochter kinderloos stierf, erfde Von Fürth het kasteel en alle landerijen. Kaspar von Brewer gen. von Fürth, een kleinzoon van Brewer von Fürth, vestigde een bierbrouwerij in de kasteelhoeve. Diens enige dochter trouwde in 1807 met de adellijke Duits-Nederlandse jhr. Fredericus Franciscus Josephus Maria Antonius von Pelser Berensberg (1778-1861). Na verloop van tijd kwam het kasteel leeg te staan toen het echtpaar elders ging wonen.

Het heden

Na de Tweede Wereldoorlog werd het huis, zoals veel ander Duits bezit in Nederland, geconfisqueerd en verkocht aan de kunsthandelaar jonkheer O.M. Hofland Fürst uit Amsterdam. Vervolgens kwam het in bezit van toe aan E.J.A.J. Jongen. Tegenwoordig zijn er een aantal kantoren in het kasteel gevestigd. In het herenhuis woont tegenwoordig een familie genaamd Alberts.



Kasteel Lemiers

Kasteel Nijswiller is gelegen aan de oostzijde van het gelijknamige dorp Nijswiller in de gemeente Gulpen-Wittem in Nederlands Limburg. Het kasteel is een rijksmonument.

Geschiedenis
De oorsprong van het kasteel ligt in 1275 toen Werner van Bolland, de rijksveldmaarschalk van hertog Jan van Brabant toestemming kreeg om ter plaatse van het huidige Nijswiller een kasteel te bouwen. De gekozen plek was heel strategisch door de ligging aan de handelsroute Maastricht-Aken met het oog op de mogelijkheid om tol te heffen. De directe nabijheid van de Selzerbeek schiep bovendien de mogelijkheid om de omgrachting van het kasteel te kunnen voeden met het beekwater. Van Bolland noemde het kasteel "Neis-Wilre" (nieuw Wijlre) en hij paste en passant zijn naam aan tot "Van Bolland van Wilre".

Via vererving kwam het kasteel enkele generaties later in het bezit van de familie Van Caldenborg. In 1505 kwam het wederom in handen van een andere familie toen Catharina van Caldenborn huwde met Jan van Eynatten. De familie Van Eynatten bezat kastelen en goederen in onder andere Maastricht, Gulpen en Nuth. Een eeuw later kwam het kasteel in handen van de familie Van Schaesberg (1587-1687). Deze familie had als stamslot het kasteel van Schaesberg, tegenwoordig een ruïne in het gelijknamige dorp Schaesberg. De familie verkoos hun stamslot echter boven het kleine kasteeltje in Nijswiller en verhuurde dit laatste daarom aan de drost van Meerssen.

Door slecht onderhoud was het kasteel danig in verval geraakt en na een grote opknapbeurt werd het door Agnes van Schaesberg in 1702 verkocht. Nieuwe eigenaar werd Pieter Brewer von Fürth, een telg uit het Akense patriciërsgeslacht Von Fürth, die ook al het nabijgelegen kasteel Lemiers bij Vaals en kasteel Rivieren bij Klimmen bezaten. Begin 19e eeuw werd het kasteel aangekocht door baron Guillaume de Lognay. Door het ontbreken van mannelijk nageslacht kwam het kasteel daarna in het bezit van andere adellijke families. Eerst was er baron Jean van de Bruggen en daarna Frederick von Coels. Al deze families voerden diverse moderniseringen door en brachten allerlei verfraaiingen aan het interieur aan zoals stucplafonds, ornamenten en schouwen.

Aan het eind van de 19e eeuw werd het kasteel verkocht. In 1886 overleed hier Émilie Regout (1834-1886), dochter van de bekende Maastrichtse entrepreneur Petrus Regout. Émilie woonde er met haar man, de politicus en bestuurder Hubert Joachim Brouwers (1833-1892), en hun zes kinderen. Een van hun kleinzonen, de bestuurder en NSB-burgemeester Jacques Brouwers (1895-1975), was gehuwd met Adrienne Regout (1895-1975). Het echtpaar scheidde in 1940. Hun twee jongste kinderen, Edouard en Emilie, werden respectievelijk in 1925 en 1930 op kasteel Nijswiller geboren.

In 1933 werd het kasteel verkocht aan het Algemeen Mijnwerkers Fonds van de Staatsmijnen. Een jaar later kwam het in bezit van de zusters franciscanessen van Heythuysen. De pracht en praal van het kasteel paste niet bij hun sobere en ingetogen levensstijl en daarom werd het kasteel inwendig ontdaan van alle in hun ogen overbodige versieringen. Door de vele aanpassingen en moderniseringen verloor het kasteel veel van zijn authenticiteit. Het koetshuis werd omstreeks 1936 verbouwd tot naaiatelier. Ook is het gebouw enige tijd in gebruik geweest als lagere school voor de kinderen uit Nijswiller.

De zusters vertrokken omstreeks 1980 waarna zij het kasteel verhuurden aan de stichting Temenos, die het gebruikte als paramedisch centrum. Sinds 2008 is het kasteel privébezit.

Beschrijving

Toen het kasteel werd gebouwd werd hiervoor een strategische plek gekozen aan de Oude Akerweg, een oude handelsroute tussen Maastricht en Aken, en aan de Selzerbeek. Het huidige kasteel omvat een hoofdgebouw, het eigenlijke kasteel, en een nederhof. Het kasteel heeft een grote vierkante woontoren met hieraan een oostelijke vleugel. Op een hoek van de vleugel bevindt zich, aansluitend aan de woontoren, een achthoekige traptoren uit de 16e eeuw. Hierin bevindt zich een houten spiltrap. De woontoren heeft een achtkantige spits met een windvaan die is voorzien van het familiewapen van de vroegere bewoners, de familie Van Eynatten. Het geheel is opgetrokken uit bakstenen en voorzien van hardstenen banden en segmentboogvensters met hardstenen omlijstingen.

De nederhof (boerderijgedeelte) ligt aan de oostzijde van het kasteel en bestaat uit drie aaneengesloten vleugels waarop de jaartalankers 1774 en 1785 zichtbaar zijn. Aan de zuidzijde van het kasteel bevindt zich een park met daarin een Mariagrot en restanten van de vroegere kasteelgracht.

Kasteel Nijswiller

Kasteel de Bongard is een kasteel in het Nederlands-Limburgse Bocholtz dat tegenwoordig een deel is van de gemeente Simpelveld. Het 16e-eeuwse bouwwerk is gelegen in het dal van de Bocholtzerbeek, aan de Groeneweg ten noordwesten van het dorp.

Beschrijving van het kasteel

Het kasteel is in het begin van de 16e eeuw gebouwd op de fundamenten van een omgrachte voorganger uit de 14e eeuw. Het kasteel kreeg toen een vierkant grondplan met vier vleugels om een binnenplaats en een poorttoren in het midden van een van die vleugels. Later is op elk van de vier hoekpunten een ronde toren bijgebouwd. In de 19e eeuw is het kasteel verkleind tot een kwart van de oorspronkelijke opzet, waarbij slechts een van de ronde torens, de poortoren en de vleugels tussen de ronde toren en de poorttoren overbleven. De overblijvende vleugel en de poorttoren werden aan beide zijden voorzien van een kopse gevel.

Het gehele gebouw is opgetrokken uit bakstenen met daartussen over de gehele hoogte mergelstenen speklagen van Kunrader kalksteen, waardoor het een Maaslandse renaissance uiterlijk heeft. De ingangspoort in de poorttoren is voorzien van een laatgotische hardstenen omlijsting. Aan de zijde van de binnenplaats bevinden zich overblijfselen van twee galerijen uitgevoerd in vroegrenaissance stijl en voorzien zuilen. Inwendig heeft het kasteel een laatgotische schouw.
Bij het kasteel ligt een in 1701 uit kalkbreuksteen opgetrokken U-vormige hoeve.
Rond het kasteel is een park aangelegd.

Geschiedenis, bewoners

De familie van de Bongard was al omstreeks 1300 bekend en werd in de naburige streken machtig en invloedrijk. Of het kasteel de Bongard de bakermat van deze familie is geweest is nooit helemaal duidelijk geworden aangezien de familie van den Bongard uit Bocholtz moeilijk te onderscheiden is. De nazaten droegen veelal dezelfde voornamen en latiniseerden hun naam. Dit gold ook voor veel van hun opvolgende andere families. De oorspronkelijke 14e-eeuwse omgrachte burcht werd voor het eerst vermeld in 1373. In 1523 werd dit kasteel verbouwd door Bernard van Bongard en in 1550 voegde hij de vier ronde hoektorens aan het kasteel toe.

De Schepenbank Simpelveld-Bocholtz werd in 1626 een Heerlijkheid verpand aan Maria van den Bongart. De adellijke familie van de Bongard, die, als ze niet in Haus Ritz' in Aken verbleven, op het kasteel woonde, verkreeg hierbij de titel heer van Simpelveld en Bocholtz en de hierbij behorende rechtsmacht en inkomsten uit het gebied van deze heerlijkheid. De mannelijke stam van de familie van de Bongard stierf echter met Anna Margaretha van de Bongard uit. Zij huwde in 1630 met Hans Caspar von und zu der Leyen zu Hohengerolseck, een rijk adellijk Duits geslacht stammende uit de Moezelstreek. Na de dood van haar man verkocht zij in 1680 de heerlijkheid op haar beurt aan haar zoon, C.G. baron von der Leyen. Van 1680 tot 1773 was het kasteel bestuurscentrum van de heerlijkheid Simpelveld-Bocholtz. Beide families lieten hun zaken behartigen door een rentmeester. In de meeste gevallen zijn zij ook stadhouder van de Laathof Bongard en Schout van de bank Simpelveld-Bocholtz.

In 1783 verkoopt de graaf Francois Charles von der Leyen, mede namens zijn broers, de Heerlijkheid Simpelveld-Bocholtz met het kasteel en alle aanhorigheden aan de baronesse Marie Barbe de Rochow, woonachtig op het kasteel Overhuizen. Dat kasteel wordt dan de zetel van de Heerlijkheid. Voor de Bongard treedt langzaam verval in. In 1795 wordt aan de overheersende rol van de adel een einde gemaakt. De bestuurlijke rol van Overhuizen houdt dan ook op. Vervolgens komt het kasteel in handen van diverse adellijke families zoals Rodoan, De Bieberstein, Zawadsky, van Rijckevorsel en de laatste adellijke bewoner, Van Steenweghen. Deze verkocht het kasteel echter na 5 jaar aan de familie De Weichs de Wenne.

Het kasteel wordt bewoond door de familie Schnackers. Het gebouw is een rijksmonument.

Castle De Bongard

Kasteel Goedenraad is een kasteel, buitenplaats en landgoed gelegen in de buurtschap Overeys nabij het dorp Eys in de Nederlands-Limburgse gemeente Gulpen-Wittem.

Beschrijving van het kasteel
Het kasteel omvat een herenhuis en een kasteelboerderij. Het huidige kasteel is een wit gepleisterd gebouw in Lodewijk XVI-stijl en bestaat uit drie delen gelegen aan een binnenplaats. Het hoofddeel hiervan is een drielaags middenrisaliet bekroond met een fronton en een koepeldak met lantaarn. Het hoofdgebouw is aan het einde van de 19e eeuw aan de zuidzijde uitgebreid met een langwerpige vleugel en aan de oostzijde met een vierkant hoektorentje met een koepeldak en daarop een knobbelspits. Tijdens dezelfde verbouwing is de oostgevel van het hoofdgebouw uitgevoerd als een eclectische voluutgevel.

De kasteelboerderij is een U-vormig gebouw uit de tweede helft van de 18e eeuw. De westvleugel draagt de jaartalankers 1764 en heeft een verhoogd middendeel dat dient als toegangspoort. Boven de poort bevindt zich een fronton waarin het alliantiewapen van de echtelieden en vroegere bewoners von Thimus-von Strauch is aangebracht. Het middendeel heeft aan de zijde van de binnenplaats eveneens een fronton met een classicistische omlijsting.

Bij het kasteel ligt een landschapspark, dat in de 19e eeuw is aangelegd en waaraan in 1917 en 1975 diverse veranderingen zijn uitgevoerd. Tot in de negentiende eeuw heeft het kasteel nog een omgrachting gehad die gevoed werd door de Eyserbeek. Hiervoor zou de beek toen enigszins naar het noorden zijn verlegd. De huidige kasteeltuin is ontworpen door de landschapsarchitect W.J.A. Snelder, tevens oud-bewoner van het kasteel. Het kasteel met de omliggende landerijen heeft officieel de status van landgoed, wat voor de eigenaren bepaalde belastingvoordelen meebrengt.

Geschiedenis en bewoners

Het huis bestond al in de veertiende eeuw, maar er zijn voor die tijd weinig betrouwbare gegevens. Het was een leen van Eys en van Valkenburg. In een oud Brabants register (het Latijnsboek, uit eerste helft van de veertiende eeuw) wordt Hennekin de Goudenrode genoemd. De verwoesting van een huis rond 1365 is ten onrechte in verband gebracht met Eys en met Goedenraad. Het betreft Oost (Oys) bij Eijsden. In de tweede helft van die eeuw wordt een zekere Mulrepas van Goedenraad enkele keren vermeld.

Vanaf de vijftiende eeuw zijn er meer gegevens over eigenaren. Als eerste wordt een Clais in den Godenraidt genoemd, die in 1412 werd opgevolgd door Dirk Scheyffken vanden Guedenroide. Johan van Linzenich, schoonzoon van Dirk (of misschien van diens zoon) erfde het huis rond 1460. Johan had een zoon Daem (Adam) en een dochter, gehuwd met Engelbrecht van Birgel. Na de dood van Daem ging het huis naar zijn zus, en vervolgens naar haar zoon Frambach van Birgel. Frambach overleed zonder erfgenaam, en het huis ging naar zijn zus Maria van Birgel, gehuwd met Willem van de Hove van Carsveld, die in 1544 leenhouder werd. Het huis bleef daarna meer dan een eeuw in het bezit van het geslacht Van de Hove. Financiële problemen leidden echter in 1656 tot de executoriale verkoop. Kopers waren Frederik Beijens en zijn zwager Lucart. Het huis bleef in het bezit van de familie Beijens tot 1722, toen het werd gekocht door Theodoor von Bodden, heer van Wijlre.

In 1746 kocht Ferdinand Joseph Balthasar von Geyr zu Schweppenburg het huis Goedenraad en de hoeve Vogelsang. Hij begon met de vernieuwing van het huis. Een situatieschets uit 1765 geeft Goedenraad weer als een oude toren met puntdak, en een nieuw woonhuis (een blok zonder zijvleugels) en nieuwe stal. Zijn zoon Rudolf Adolf Geyr kwam echter in financiële problemen en was gedwongen om het huis in 1781 te verkopen. Nieuwe eigenaar werd de Akense baron Giles Leonard Von Thimus, een lakenwever en –koopman, gehuwd met Agnes Strauch, waaraan het alliantiewapen in het fronton boven de boerderijpoort herinnert. De familie Von Thimus verbleef tot 1857 op het kasteel, waarna de Luikse familie Laloux de nieuwe eigenaar werd. Begin 20e eeuw diende het kasteel als buitenverblijf van het gezin van Adolphe (I) Regout, die sinds 1902 gehuwd was met Jeanne Laloux. In 1914 werd het kasteel door Adolphe in opdracht van de familie Laloux verkocht aan de NV Gemeenschappelijk Grondbezit.

Het heden

In 1921 werd het kasteel gekocht door Mr. Dr. Willem Frowein, directeur van de NV Staatsmijnen in Limburg. Hij ligt begraven hoog in het Froweinbos, aan de noordelijke oever van de Eyserbeek. De weg door Overeys van Eys naar Simpelveld is naar hem genoemd.

In 1969 kocht J. M. van Susante het landgoed en knapte het vervallen kasteel op, om het later van de hand te doen aan de Stichting Het Limburgs Landschap, waar hij destijds voorzitter van was. Tegenwoordig is het kasteel in erfpacht uitgegeven aan de diverse bewoners.

Het gebouw en enkele facetten van het terrein zijn ieder een rijksmonument.

Kasteel Goedenraad

Kasteel Wittem is een kasteel in het dorp Wittem in de Nederlands-Limburgse gemeente Gulpen-Wittem.

Wittem

De oudste benaming van Wittem is Witheim, hetgeen huis (heim) bij de eik (witte) betekent. Ooit was Wittem wat oppervlakte betreft de grootste gemeente van Nederland.

De geschiedenis van Wittem kent enkele belangrijke namen. Paus Leo III zou er op weg naar Tongeren hebben uitgerust en Willem van Oranje en tsaar Peter de Grote verbleven er.

Wittem ligt halverwege Maastricht en de keizerstad Aken, twee belangrijke steden in de middeleeuwen. De weg van Maastricht via Wittem naar Aken heet nu Rijksweg, maar vroeger was het een heirweg, wellicht nog door de Romeinen aangelegd, de Oude Akerweg.

In de omgeving van Wittem komen twee grote beken samen: de Selzerbeek en de Geul. Het is een moerassig dal waar vroeger veel molens werden gebouwd. Molens voor graan, maar ook voor textiel. De mensen die deze molens in bezit hadden, brachten het tot grote rijkdom, zoals de families Clermont en Merckelbach. Zij bezaten in de buurt van Vaals en Wittem molens onder andere ten behoeve van de opkomende textielindustrie.

Ook de ligging van het dorp ten opzichte van Luik en Maastricht was van belang. Als Maastricht belegerd werd, verbleven de vreemde troepen vaak in de buurt van Wittem. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog zaten de Spaanse troepen in Maastricht en belegerde Willem van Oranje de stad. Toen zijn troepen bezig waren zich klaar te maken voor de aanval op Maastricht overnachtte Willem van Oranje op kasteel Wittem. Ook tijdens de Hollandse Oorlog belegerden Franse troepen Maastricht, dat destijds in bezit van de Republiek was.

Geschiedenis van kasteel Wittem

Middeleeuwen

Thibald van Voeren († 1106) was gehuwd met Guda van Valkenburg, erfgename van Valkenburg. Het echtpaar woonde aanvankelijk op kasteel Genhoes in Oud Valkenburg, maar Guda zou na de dood van Thibald op kasteel Wittem zijn gaan wonen, dat ze na haar dood schonk aan de Sint-Jacobsabdij in Luik voor hun beider zielenheil.

In 1220 kocht Winand van Julemont het toen nog niet erg grote kasteel Wittem van de St. Jacob abdij. Dit was een grote riddermatige familie uit het gebied rond Luik, met vele zijtakken, deels aangeduid als van Scavendriesch. Toen zij Wittem in bezit kregen, breidden ze het uit met een grote stenen toren bij de Sinselbeek. Het wapen van de Scavendriesch was een rood, gekarteld doornenkruis op een goudgele achtergrond. Hun wapen is nog steeds te vinden boven in het glas bij de ingang van kasteel Wittem.

Al snel speelde de ronde woontoren van kasteel Wittem een rol bij schermutselingen tussen allerlei hertogen. Aan het einde van de Limburgse Successieoorlog vond op 5 juni 1288 de slag bij Woeringen plaats, waarbij de ridders van Scavendriesch aan de kant van Brabant vochten.

In 1344 verkocht de kleinzoon van Arnold II van Wittem, Gerard III, heerlijkheid en kasteel Wittem voor 2.300 gulden aan Johan van Corselaer, bastaardzoon van Jan II. Gerard III vestigde zich op Neubourg te Gulpen. In die periode stierf het geslacht van de graaf van Limburg uit en verkreeg Van Corselaer Mechelen in zijn jurisdictie. Ook in die periode werd het kasteel vergroot tot een carré, gelegen tussen twee beken. Kasteel Wittem had toen wel zeven torens, veel groter dan het tegenwoordig nog is. Het kasteel was voornaam genoeg om op 25 oktober 1520 keizer Karel V er te laten overnachten, toen hij op weg was naar Aken om tot keizer gekroond te worden.


Waldeck en Plettenberg

Omdat het zo’n grote en belangrijke burcht tussen Aken en Maastricht was, werd ze vaak aangevallen. Bij een zo’n aanval werd de burcht van Wittem bijna met de grond gelijk gemaakt. Op dat moment was het in bezit van de familie Waldeck Pyrmont. Deze familie speelt een belangrijke rol in de geschiedenis van Nederland en vooral die van Maastricht. In Maastricht is er een straat naar hen genoemd en zij waren ook de stichters van de Waalse kerk in de Pietersstraat te Maastricht.

Merckelbach

De familie Merckelbach was jarenlang als plaatselijke stadhouders eerst in dienst van de Waldecks en later van de Plettenbergs. Sinds 1764 woonde Adolfus Merckelbach op kasteel Wittem. Zijn zoon, notaris en burgemeester Simon Merckelbach kocht voor 80.000 daalders het kasteel en landerijen van de Franse overheid. Simon Merckelbach en vooral zijn zoon Jan Mathys - vrederechter, burgemeester en grootgrondbezitter- restaureerden kasteel Wittem en brachten het daarmee in de neogotische staat zoals we het kasteel nu kennen. Jan Mathys Merckelbach (1792-1838) liet ook het park rondom het kasteel aanleggen.

Tegen de achtergrond van innige contacten met de Akense fabrikanten Monnheim, Gianni en Heusch brachten de nazaten van Jan Mathys het tot grote welstand. De Merckelbachs vonden ook hun weg naar het (Nederlandse) openbare bestuur. De nazaten van Jan Mathys hielden het kasteel en de landerijen tot 1956 in hun bezit.

Verbouwing tot hotel-restaurant

In 1968 kocht de Valkenburger Peter Ritzen het kasteel, liet het opknappen en vestigde er een hotel-restaurant. Van 1977 tot 1989 had het restaurant Kasteel Wittem een Michelinster. In 2009 werd het kasteel door de familie Ritzen verkocht en werden hotel en restaurant gesloten.

Het hotel, nu zonder restaurant, heropende in 2011. Eigenaren waren Ronald en Silvia de Meij. Zij verkochten het hotel in mei 2018 aan Alexander en Nicole Wilden.


Kasteel Wittem

De naam Cartils is afgeleid van het Latijnse woord “cortilis” hetgeen betekent “bij een curtis (leengoed, hof of hofstede)” behorend. Plaatsnaamkundig moet deze naam dan ook ontstaan zijn in de Karolingische tijd; de 8ste of 9de eeuw. Waarschijnlijk was er destijds sprake van een grote hoeve.

De oudst bekende afbeelding van kasteel Cartils en de aangrenzende kasteelhoeve dateert van 1613 en laat een omgracht kasteel zien met twee zware hoektorens een ommuring en een poortgebouw, de kasteelhoeve bestaat uit een aan drie kanten gesloten carré boerderij met eveneens een poortgebouw.

Cartils was een keizerlijke rijksheerlijkheid, echter van zeer geringe omvang, een van de kleinste in het uitgestrekte Duitse Rijk. Een echt dwergstaatje.

Gedurende vele eeuwen is het kasteel en de kasteelhoeve in het bezit geweest van de adellijke familie Hoen van Cartils, de laatste vrijvrouwe uit het geslacht Hoen van Cartils; Marie Anne Henriëtte gravin Hoen van Cartils stierf in 1772 en liet de vrij heerlijkheid Cartils, bestaande uit het kasteel, de kasteelhoeve en omringende landerijen na aan haar neef Jacques Ignace graaf de Liedekerke.

De familie de Liedekercke verkocht in 1847 het goed aan Christiaan Frijns, via zijn zoon Theodoor Frijns en zijn kleindochter Elisabeth Frijns komen kasteel en kasteelhoeve in 1907 in het bezit van de familie Janssen de Limpens. Na het overlijden van Mr. Karel Janssen de Limpens in 1980 worden kasteel en kasteelhoeve van elkaar gescheiden en komen zij in het bezit van verschillende eigenaren.

De huidige eigenaar van de kasteelhoeve Cartils is de familie Hupperichs welke er sedert 1980 woonachtig is.

Van de oorspronkelijke vroeg 17de eeuwse kasteelhoeve zijn slechts enkele muurfragmenten bewaard gebleven, het complex van de huidige kasteelhoeve bestaat merendeels uit 18de & 19de eeuwse onderdelen.

De grote graanschuur of tiendschuur heeft een rechthoekig grondplan en dateert van rond 1870. Het huidige woonhuis van de kasteelhoeve dateert uit 1761. Het complex van de kasteelhoeve bestaat verder uit een iets ten zuiden van de woning en grote graanschuur gelegen rundveestal welke in 1902 gebouwd werd.

In 1994 tenslotte werd door de huidige eigenaar vlak naast de rundveestal uit 1902 een nieuwe moderne rundveestal gebouwd, beide gebouwen verloren in 2010 hun functie en hebben thans geen agrarische bestemming meer.

De vanuit het noorden slingerend over het terrein van de kasteelhoeve lopende grindweg vormde tot 1883, het jaar waarin de grachten gedempt werden en de huidige oprijlaan gerealiseerd werd de hoofdtoegangsweg tot het kasteel en kasteelhoeve. Deze grindweg is thans in het kader van het landgoed opengesteld voor wandelaars en fietsers. Erf, gebouwen en tuinen van de kasteelhoeve zijn niet vrij toegankelijk daar zij privé bewoond worden door de familie Hupperichs.

https://landgoed-cartils.nl/kasteelhoeve

Castle Cartils

Kasteel Neubourg is een kasteel in de Nederlands Limburgse gemeente Gulpen-Wittem, iets ten westen van het dorp Gulpen. Vanaf de hoger gelegen Provinciale weg 278 (Maastricht-Aken) heeft men een fraai uitzicht op het kasteel.

Geschiedenis bewoners

Een ouder kasteel van Gulpen is het mottekasteel Gracht Burggraaf, waarvan nog enige resten in het landschap zichtbaar zijn, niet ver van kasteel Neubourg. De heren van Gulpen behoorden bij de ridderclan der Scavendriesen, die in de Limburgse Successieoorlog de zijde van de Geldersen had gekozen. Na de Slag bij Woeringen, waarin Gelre door Brabant vernietigend was verslagen, werd deze oude motte verwoest, wellicht door de heer van Wittem, Arnold II van Julémont, zelf een Scavendries die aan de zijde van Brabant had meegevochten.

In 1301 verkocht het domkapittel van Aken een deel van haar bezittingen in deze streek aan deze Arnold, die zich daarna heer van Wittem en Nieuwenborgh noemde. Zijn opvolger Gerard verkocht in 1344 de heerlijkheid en het kasteel Wittem aan Johan I Corsselaar van Wittem, en vestigde zich op Neubourg. Vervolgens erfde zijn neef Arnold van Sippenaken het kasteel.

In 1355 werd het kasteel verkocht aan Tilman van Ophem. Deze werd opgevolgd door zijn neef Jan van Eppenart, en in 1398 kwam het in handen van zijn schoonzoon Jan van Eynatten, wiens familie het huis drie eeuwen in bezit zou houden. In 1619 werd jonker Adolf van Eynatten eigenaar, en die legde de basis voor het huidige huis. Of hij de vleugels bouwde is niet zeker, maar hij bouwde in ieder geval de toren, de voorburcht met hoektorens en de kasteelhoeve.

In 1716 werd Neubourg verkocht aan de Akense lakenhandelaar Johann Adam Clermont (1673-1731), wiens weduwe het in 1732 verkocht aan Ferdinand Adolf, graaf van Plettenburg en Wittem. Deze liet het huis in 1734 grondig verbouwen. In 1769 werd het huis wegens geldgebrek verkocht aan Leonard Bernard, baron de Hayme de Houffalize, burgemeester van Luik. Deze liet weer een en ander verbouwen. In 1838 werd in het park een reeënstal gebouwd, later in gebruik als Mariakapel. Via vererving kwam het kasteel in de loop van de negentiende eeuw in handen van de familie De Marchant et d'Ansembourg. Vader en zoon Oscar en Iwan de Marchant et d'Ansembourg waren beiden burgemeesters van Gulpen. De zoon van Iwan, Max de Marchant et d'Ansembourg, was een bekend NSB'er en was onder meer lid van de Eerste en Tweede Kamer en tijdens de Tweede Wereldoorlog gouverneur van Limburg.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het huis gebruikt als internaat door de paters Jezuïeten, terwijl de eigenaars in de bijgebouwen woonden. Tegen het einde van de oorlog werd het gebruikt als hoofdkwartier van het Amerikaanse leger. In 1952 werd het in gebruik genomen als hotel-restaurant. Sinds 2004 wordt het kasteel weer particulier bewoond en vinden er restauratiewerkzaamheden plaats.

Bouwhistorie

Het huidige kasteel dateert van na 1288, maar is waarschijnlijk al eerder ontstaan als mottekasteel, waarvan de overblijfselen vanuit Gulpen gezien achter het huidige kasteel liggen. Het hoofdgebouw is in aanleg 14e-eeuws, maar is in de huidige vorm grotendeels 17e- en 18e-eeuws. De zware toren stamt uit 1640, maar is gebouwd met gebruikmaking van middeleeuws muurwerk. Op de plattegrond van 1732 is aan de zuidwestzijde van het hoofdgebouw nog een hoektoren te zien, die thans niet meer bestaat.

De beide voorburchten dateren uit de 17e eeuw en zijn grotendeels gebouwd in Maaslandse renaissancestijl met rode baksteen en contrasterende speklagen en hoekbanden van Limburgse mergel. In later eeuwen is het kasteel sterk verbouwd. Zo stammen de neoclassicistische poorten van de beide voorburchten en de barokke torens met gestapelde uivormige spitsen uit de 18e eeuw. Deze zijn het resultaat van een verbouwing die in 1732 onder leiding van de Westfaalse bouwmeester Johann Conrad Schlaun begon, wellicht met medewerking van de jonge Akense architect Johann Joseph Couven. Omstreeks 1774 volgde een nieuwe verbouwing in opdracht van Leonard Bernard de Hayme, uitgevoerd door de Luikenaar Barthélemy Digneffe.

De twee zijvleugels en de achtervleugel vormden een klassiek U-vormig kasteel. Bij een verbouwing rond 1850 door de Brusselse architect Victor Evrard in opdracht van Oscar d'Ansembourg verdween deze U-vorm door de bouw van de frontvleugel. De binnenplaats werd bij deze gelegenheid met een glazen kap overdekt, waaronder een grote, serre-achtige eetzaal werd ingericht.

Beschrijving van het kasteel

Ligging en voorburchten

Kasteel Neubourg is idyllisch gelegen in het dal van het riviertje de Gulp, ten zuiden van de weg van Maastricht naar Aken, in de buurtschap Pesaken, vlak bij Gulpen. Het kasteel is omgeven door bospercelen, fruitboomgaarden en weilanden. Kasteel Neubourg bestaat uit een hoofdgebouw en twee voorburchten, een aan noordzijde en een aan westzijde. Een lindendreef met toegangsbrug over de kasteelgracht leidt naar de imposante toegangspoort van de noordelijke voorburcht die wordt geflankeerd door twee slanke torens. Dit deel wordt ook wel aangeduid als 'eerste bouwhoeve'. De westelijke voorburcht heeft een eigen toegangspoort en is eigenlijk een boerderij, meestal 'tweede bouwhoeve' genoemd.

Kasteel Neubourg

Buitenplaats Kasteel Wijlre, voorheen genaamd Bonnefanten Hedge House, is een centrum voor cultuur en landschap in en rondom het Kasteel Wijlre in het Zuid-Limburgse dorp Wijlre (gemeente Gulpen-Wittem). In het historische koetshuis van het kasteel en het moderne kunstpaviljoen Hedge House in het kasteelpark worden hedendaagse kunsttentoonstellingen gepresenteerd. Het geheel van het kasteel, de tuinen en de kunstcollectie worden gezien als een gesamtkunstwerk. Buitenplaats Kasteel Wijlre is een totaalbelevenis voor kunst, natuur, architectuur en erfgoed.

Geschiedenis

Ontstaan

In 1981 verwierf het echtpaar Jo en Marlies Eyck het van oorsprong middeleeuwse en in de zeventiende eeuw herbouwde Kasteel Wijlre. In de daaropvolgende jaren creëerden zij hier een onderkomen voor hun kunstcollectie, die zij in de loop der jaren hadden bijeengebracht. Jo Eyck verdiende zijn fortuin in de verfindustrie. De kunstcollectie werd aanvankelijk op incidentele basis getoond aan bezoekersgroepen. In 1998 ontwierp de architect Wiel Arets een minimalistisch kippenhok annex oranjerie, dat tevens dienstdoet als tentoonstellingspaviljoen. Die laatste functie werd toegevoegd, omdat de Provincie Limburg geen toestemming gaf voor de bouw van een modern kippenhok naast het historische kasteel. Door het gebouw een publieksfunctie te geven werd alsnog toestemming verkregen. Het gedeeltelijk verzonken paviljoen van beton, glas en staal werd in 2001 opgeleverd en vormt samen met de verspreid opgestelde kunstwerken in de kasteeltuin een harmonieus geheel met de historische omgeving. De omringende hagen worden zodanig geschoren dat ze harmoniëren met de licht hellende daklijnen van het paviljoen, dat toepasselijk Hedge House is genoemd.

Heden

In 2012 ging het beheer van het gesamtkunstwerk van het echtpaar Eyck over naar de onafhankelijke Bonnefanten Hedge House Foundation, later Stichting buitenplaats Kasteel Wijlre genoemd. Een groot deel van de kunstcollectie Eyck werd in 2012 met financiële steun van de Provincie Limburg aangekocht door het Bonnefantenmuseum in Maastricht. Stichting buitenplaats Kasteel Wijlre is verantwoordelijk voor het voortbestaan van het landgoed en de programmering van tentoonstellingen en educatieve en culturele projecten in het Hedge House, het Koetshuis en de tuin. De directeur-bestuurder van de buitenplaats is Brigitte Bloksma. Naast een klein team heeft de buitenplaats een grote groep van 40 vrijwilligers.

De buitenplaats is geopend voor publiek op donderdag tot en met zondag van maart tot en met november.

Het kasteel, het koetshuis en de tuinen hebben sinds 2003 de status van rijksmonument. De kasteeltuin ontving in 2014 de European Garden Award.

Kasteel Wijlre

Kasteel Karsveld ligt ten zuiden van Gulpen aan de Slenakerweg in de buurtschap Waterop in de Nederlands Limburgse gemeente Gulpen-Wittem.

Beschrijving
Het huidige gebouw stamt uit omstreeks 1900 en is een in neorenaissancestijl gebouwd herenhuis met trapgevels, waartussen een zadeldak. In het gebouw bevinden zich restanten uit de 15e en 16e-eeuw, opgetrokken uit breuksteen welke hergebruikt werd van het in 1795 afgebrande kasteel. De fundamenten en het onderste deel van het kasteel zijn restanten van een 12e-eeuwse burcht. In de kelder bevinden zich delen van een gebeeldhouwde schouw uit omstreeks 1725. De bij het kasteel gelegen 19e-eeuwse gesloten hoeve Karsveld met sluitsteen "1819" behoorde oorspronkelijk bij het kasteel.

Het kasteel is een rijksmonument.

Geschiedenis en bewoners
De naam van het kasteel is afgeleid van zijn eerste bewoner in de 14e-eeuw, een lid van de Akense schepenbank genaamd Lewe van Carsvoirt, die het in bruikleen had van het Sint Servaaskapittel in Maastricht. Dit kapittel had dit kasteel eerder al als geschenk ontvangen van de Duitse Keizer Conrad. Aan het einde van de 13e eeuw werd de familie van Carsvoirt opgevolgd door de familie Van den Hove die het kasteeltje drie eeuwen lang bewoonde, waarbij het van vader op zoon overging. Het begon met jonker Andries van de Hove in 1407, die de eerste bewoner was en eindigde met Herman van den Hove, wiens dochter huwde met Frans Dammarier, toentertijd burgemeester van Maastricht. In 1710 werd het kasteel door het Sint Servaaskapittel, dat nog steeds eigenaar was, verkocht aan Willem Scherbach uit Maastricht, die het weer doorverkocht aan graaf Joseph van Goltstein. Nadat het kasteel in korte tijd nog enkele malen van eigenaar verwisselde, kwam het rond 1850 in bezit van de familie Lenaerts, die het tot 1960 bewoonde.

Het kasteel werd zowel in 1795 als in 1931 door brand verwoest, maar beide keren weer herbouwd in de oorspronkelijke staat en ingericht naar de toen geldende maatstaven. Momenteel is het privébezit.