Bornem Castle
Antwerpen Vlaams Gewest Belgium
castle, chateau
Kasteel Marnix de Sainte-Aldegonde
Antwerpen Vlaams Gewest Belgium
castle, chateau
Kasteel Marnix de Sainte-Aldegonde
Antwerpen Vlaams Gewest Belgium
castle, chateau
Marnix de Sainte Aldegonde Castle, locally known as Kasteel Marnix van Sint-Aldegonde or simply Bornem Castle, lies next to the town of Bornem, in the province of Antwerp in the Flemish region in Belgium
Le château de Bornem ou château Marnix de Sainte-Aldegonde est situé à Bornem, dans la province d'Anvers en Belgique
Volgens de overlevering zou de site opklimmen tot de Romeinse periode, toen een ronde wacht- of uitkijktoren werd gebouwd in een Scheldemeander, op een donk (een zandige verhevenheid, die boven de omliggende poldergronden uitsteekt)
Previous names
Bornem Castle, Kasteel Marnix de Sainte-Aldegonde, Kasteel Marnix de Sainte-Aldegonde
Description
Marnix de Sainte Aldegonde Castle, locally known as Kasteel Marnix van Sint-Aldegonde or simply Bornem Castle, lies next to the town of Bornem, in the province of Antwerp in the Flemish region in Belgium. The first fortification at this site was built somewhere during the 10th or 11th century to defend the area against Viking raids. In 1587 the Bornem Lands, which were ravaged by the Spanish during the 80 Years' War, were bought by a very wealthy Spanish nobleman, Pedro Coloma, Lord of Bobadilla. He had come here with the Spanish army of Alexander Farnese, Duke of Parma. He had a new castle built on the foundations of the earlier fortification and became Lord of Bornem. He was succeded by his son Alexandre when he died in 1621. In 1658 Philip IV of Spain elevated the Bornem Lands to a county and thus Jean-François Coloma, Pedro's grandson, became the first Count of Bornem. Bornem castle suffered so much damage during wars in the 17th century that in 1687 the keep had to be torn down. In 1773 the castle was acquired by the De Marnix family after they had first leased the castle. During the French Revolution the 8th Count of Bornem, Charles de Marnix, fled to the Netherlands. The castle was then confiscated and sold by auction. In 1802 Charles bought back his castle and returned to live there once again. In 1880 the 16th century Bornem Castle was demolished on the orders of Count Ferdinand de Marnix because he wanted to build a new castle. The new castle was built by the architects Henri Beyaert and E. Janlet in the Renaissance Revival style. This is the castle that we see today. So although this may look like a castle, it is actually a 19th century mansion. In 1884 Count Ferdinand recieved permission, for himself and his descendants, to add "de Sainte Aldegonde" to his familyname. From then on the castle became known as Marnix de Sainte Aldegonde Castle. At present Marnix de Sainte Aldegonde Castle is still privately owned and inhabited. A small part of the castle is now used as a museum and can be visited for a fee on a couple of days per year. https://www.castles.nl/marnix-aldegonde-castle
Le château de Bornem ou château Marnix de Sainte-Aldegonde est situé à Bornem, dans la province d'Anvers en Belgique. Histoire Ce château digne des châteaux de la Loire est habité par le 14e comte de Bornem, le comte John de Marnix de Sainte-Aldegonde, marié à la comtesse Amélie d'Arschot-Schoonhoven. Le château fut érigé en baronnie le 25 octobre 1592. Jean-François Coloma, quatrième baron de Bornem, fut créé comte de Bornem par lettres patentes du 2 mai 1658. Le château fut restauré à la fin du xixe siècle selon des plans d'Henri Beyaert, à l'emplacement d'un château plus ancien dont il garda des éléments comme les tours. Les premiers seigneurs furent les comtes de Gand en 1007, et on peut dire que le château de Bornem fut un haut lieu de l'histoire de Flandre,puisque le château était construit le long de l'Escaut et par sa situation stratégique, il avait pour but de défendre la région contre les envahisseurs. À présent, c'est le Vieil Escaut qui borde le château, bras mort de l'Escaut qui changea de lit au xiiie siècle. Le château est privé, mais est ouvert aux visites. On peut entre autres y visiter une collection de voitures à chevaux que le comte John de Marnix a réunies. Le château renferme une collection de mobilier du xviiie siècle, des gravures de Brueghel l'Ancien et une exposition permanente consacrée à Philippe de Marnix de Sainte-Aldegonde (1540-1598), bras droit de Guillaume d'Orange, auteur de l'hymne national hollandais et de nombreux pamphlets.
Volgens de overlevering zou de site opklimmen tot de Romeinse periode, toen een ronde wacht- of uitkijktoren werd gebouwd in een Scheldemeander, op een donk (een zandige verhevenheid, die boven de omliggende poldergronden uitsteekt). Literatuurbronnen vermelden een feodale burcht uit de 9de-10de eeuw, opgevat als een verdedigingstoren tegen de invallen van de Noormannen en naderhand de verblijfplaats van de heren van Bornem. In 1586 werd het goed aangekocht door Pedro Coloma, die het kasteel liet verbouwen tot een aangenaam lusthof in renaissancestijl. De vermelde toren werd samen met een deel van de ringmuur gesloopt in 1687. De gravure van Sanderus in zijn Flandria Illustrata (1641) geeft een goed beeld van het toenmalige uitzicht van het kasteel: het kasteel ligt aan de Oude Schelde en wordt aan de drie overige zijden omgeven door een rechthoekige omgrachting. De inrijpoort binnen de vesting werd omgebouwd tot een hoog rechthoekig gebouw dat aansluit op de vierkante burcht. De westzijde is een gebouwencomplex en de twee zijden van de Oude Schelde weg bevatten nog de middeleeuwse omwalling met kantelen en vooruitspringende hoek en weertorens. Op het middendeel staat de robuuste hoge oorspronkelijke wacht- of uitkijktoren die in 1687 zou afgebroken worden. Tussen deze omgrachting en de omwalling is er een formele tuin met parterres, hagen, boomrijen en constructies aangelegd. De toegangsweg loopt van de Oude Schelde weg tot een poort ter hoogte van een dwars verlopende dreef die de onderkant van de gravure vormt. Sedert 1773, officieel sedert 1780, is het eigendom van het geslacht de Marnix, vanaf 1881 de Marnix de Sainte-Aldegonde, verwijzend naar een vroegere heerlijkheid die lange tijd in handen van de familie was. De kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778) geeft het “Château de Bornem” weer als een omgracht kasteel met enkele moestuintjes errond. Binnen de tweede omgrachting, die eveneens aansluit op de Oude Schelde worden enkele losstaande gebouwen en een kapel omgeven door moestuintjes en een kleine boomgaard afgebeeld. De kaart van Vandermaelen (1846-1854) stelt het “Château de Mr. Marnix” voor te midden van de dubbele omgrachting met een klein grasperceeltje in het oosten. Het oude, bouwvallig geworden slot van Pedro Coloma, eerder een grote kasteelhoeve, werd gesloopt in de jaren 1880 in opdracht van graaf Ferdinand Jozef (1837-1913). Plannen voor de volledige verbouwing van het kasteel en de bijgebouwen werden opgemaakt door architect Hendrik Beyaert, doch na zijn dood in 1894 voltooid door Emile Janlet, die lichte wijzigingen aanbracht. Waarschijnlijk kreeg Beyaert de opdracht in het begin van de jaren 1880. In een eerste fase kwamen vermoedelijk de bijgebouwen aan de beurt (zie jaartal 1883 in de schuur en mutatieschetsen van het kadaster). De oudst bewaarde, zij het niet gerealiseerde plannen voor het middeleeuws geïnspireerde kasteel dateren echter van 1887; volgens deze plannen met opschrift "quatrième projet", bestond de bekommernis van Beyaert erin de zogenaamde "Grand Vestibule", een soort middeleeuwse ridderzaal (noordvleugel), te integreren in het algemene renovatieplan. Hiervoor creëerde hij een sterk geaccentueerde noordgevel met aan de oostzijde een cilindervormige toren, vervolgens een aantal in hoogte toenemende gevelvlakken en ten slotte een toren die de overgang vormde naar de middeleeuwse vestibule met zware steunberen; het ontwerp voorzag als eindpunt aan de westzijde een brug met overdekte galerij over de omgrachting. Het ontwerp werd echter niet uitgevoerd. Eén van de weinige elementen die wel uitgevoerd werden, is de uitbreiding van het bestaande halfcilindrisch massief van een laag torengebouw (westzijde middenvleugel) tot een hoge toren met pagaddertoren. De volgende reeks plannen van 1890-1891 wijkt niet noemenswaardig af van de vorige; de wijzigingen betreffen vooral de binneninrichting en de gevelopeningen. De plannen van 1893, met vermelding "cinquième projet", verschillen echter grondig. Hierbij werd het volgende voorzien: links de volledige afbraak van de noordvleugel op de binnenplaats en de vervanging door een nieuwe haakse vleugel; de afbraak van de "Grand Vestibule"; de verhoging met één verdieping van de oostgevel op de binnenplaats, wat een monumentaler uitzicht geeft. Uiteindelijk werd het kasteel nagenoeg volledig afgebroken en heropgericht met een totaal ander bouwvolume op de grondvesten van de middeleeuwse burcht in de periode 1890-1894. Van het oude slot resten enkel de ronde torentrap (westzijde), enkele muurgedeelten en de torenbasissen. De buitenaanleg bij het nieuwe kasteel bestond uit -een eenvoudig grasveld dat de verharding rondom het kasteel omkaderde. De omgrachting was aan de oostzijde onderbroken. https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/1901
Nearby castles