Castle in Iłża
Powiat radomski Mazowieckie Poland
castle, chateau
Замок в Ілжі
Powiat radomski Mazowieckie Poland
castle, chateau
Zamek w Iłży
Powiat radomski Mazowieckie Poland
castle, chateau
The turn of the 14th century in the area of the city presently known as "Old Town" there stood a wooden fortification - a seat of the Cracow bishops
Ілжа розташована в 120 км на південь від Варшави
Zamek w Iłży − ruiny gotycko-renesansowego zamku biskupów krakowskich zbudowanego prawdopodobnie w latach 1326-1347 z inicjatywy biskupa krakowskiego Jana Grota
Previous names
Castle in Iłża, Замок в Ілжі, Zamek w Iłży
Description
The turn of the 14th century in the area of the city presently known as "Old Town" there stood a wooden fortification - a seat of the Cracow bishops. Destroyed during war operations it was abandoned in the early 14th century and fell into ruin. The bishop Jan Grot raised a new stone castle on a neighbourning hill. It is presumable that the foundation consisted then of a cylindrical tower surrounded by outer walls with a gate on the west side. In the course of time the castle underwent several reconstructions by successive bishops, e.g. Florian of Mokrsko, Jan Konarski, Filip Padniewski, Marcin Szyszkowski. It resulted in certain changes in the foundation character, which became a complex of the main castle set on a triangular plan and an outer castle adjacent to the main castle in the north. In the 15th century the entrance to the castle was across the bridge and then through a newly constructed fortified gate tower. In the 16th century it was transformed into a Renaissance residence. The majority of buildings joined to the outer walls was built then as well as the bastion fortifications which surrounded the outer castle. In the beginning of the 17th century the outer castle was modernized. In 1655 the castle was damaged by the Swedish army then the Rakoczy troops invaded the castle and caused even more damage. The castle was reconstructed by bishop Andrzej Trzebnicki in 1670. In 1788 the castle became a state property and then the process of its deterioration started. A fire in the early 19th century ended the story of destruction.
Ілжа розташована в 120 км на південь від Варшави. Тут колись знаходився один з найефектніших середньовічних замків Польщі. До теперішнього часу найкраще збереглася готична оборонна вежа замку. Будівництво кам'яного замку почалося 1328 року краківським єпископом Яном Гротом після руйнівного навали татар. Будівництво було завершено в 1347 році, після чого на замок обрушилося перше випробування - тут ховався єпископ від короля Казимира Великого. Королівські війська не змогли захопити замок. У п'ятнадцятому столітті замкові споруди були значно розширені. Були побудовані оборонні стіни по периметру будівлі, з'явився розвідний міст і прямокутна оборонна вежа. Уздовж замкових стін були зведені господарські будівлі. Після проведених укріплювальних робіт, замок став одним з найсильніших подібних споруд в регіоні. У 1588 році трапився страшний пожежа, яка знищила замок. У першій половині сімнадцятого століття замок був відреставрований, східні ворота укріплені. У 1607 році тут на кілька днів зупинявся король Сигізмунд III Ваза. У 1655 році фортеця була знову спалена шведами. Реконструкцію навіть не встигли як слід почати, як в 1657 році замок постраждав від солдатів угорського князя Георгія Ракоці. Ремонтні роботи проводилися ще кілька разів до кінця сімнадцятого і на початку вісімнадцятого століть. Після поділу земель замок опинився у владі австрійського уряду, тут був розміщений госпіталь. Після чергової пожежі в середині дев'ятнадцятого століття фортеця в Ілже була занедбана. Сьогодні в замку проводяться розкопки. На території історичної фортеці проходять костюмовані історичні турніри.
Zamek w Iłży − ruiny gotycko-renesansowego zamku biskupów krakowskich zbudowanego prawdopodobnie w latach 1326-1347 z inicjatywy biskupa krakowskiego Jana Grota. Przebudowany w poł. XVI i w XVII wieku dzięki czemu zyskał wystrój renesansowy i nowe fortyfikacje bastejowe. Zniszczony przez wojska szwedzkie i siedmiogrodzkie Jerzego Rakoczego w czasach Potopu. Odbudowany w XVII wieku i po pożarze opuszczony pod koniec wieku XVIII. Najstarszą budowlą powstałą na zamku jest okrągła wieża (stołp) powstała najpóźniej w 1 poł. XIV wieku oraz budynek od północy, który w drugim etapie budowy uzupełniono o ciąg murów obronnych wraz z bramą od zachodu. Już w tej fazie była to dobrze ufortyfikowana siedziba, która umożliwiła schronienie się w niej biskupa Jana Grota podczas jego zatargu o dziesięciny z królem Kazimierzem Wielkim. Wkrótce zamek rozbudował biskup Florian z Mokrska. Wzmocniono bramę, uzupełniając ją o wieżę przedbramną ze skarpami oraz filarami, na których wznosił się kamienny most. W jednej z baszt znajdowała się późnogotycka kaplica z ozdobnym wykuszem. Zamek musiał być już na tyle obszerny, że mógł stanowić miejsce pobytu króla Władysława Jagiełły i jego dworu w latach 1386, 1410, 1420, 1423, 1424, 1432. W 1501 roku na zamku zatrzymał się Aleksander Jagiellończyk, a w roku 1511 król Zygmunt Stary. Zamek odnowił na początku XVI wieku biskup Jan Konarski, a na renesansową rezydencję przebudował go około roku 1560 biskup Filip Padniewski, ozdabiając mury i wieżę bramną attykami, a stołp nakrywając wysokim reprezentacyjnym hełmem. W XVII wieku zamek rozbudował biskup Marcin Szyszkowski. Rozebrano budynki gotyckie i wzniesiono w ich miejscu zabudowania o planie regularnym. W miejscu przedzamcza zbudowano zamek dolny. Zbudowano mury kurtynowe i dwie basteje ze strzelnicami kluczowymi oraz dzieło obronne od północy. W 1588 roku pożar zniszczył zamek, w związku z czym ponownie go zmodernizowano. W 1. poł. XVII wieku wzmocniono fortyfikacje oraz rozbudowano budynki gospodarcze na zamku dolnym. Zbudowano także beluard broniący bramy wschodniej, kurtynę północną i nową (trzecią) basteję północno-zachodnią. W 1607 roku zatrzymał się na zamku przez trzy dni król Zygmunt III Waza. W 1637 roku na zamku spotkał się Władysław IV ze swoją późniejszą małżonką Cecylią Renatą. Podczas Potopu zamek po krótkiej obronie zajęli Szwedzi w dniu 17 września 1655 roku. W związku ze zniszczeniami zamek zaczęto odnawiać w 1656 r., jednak już w 1657 roku kolejnych zniszczeń dokonali żołnierze węgierskiego księcia Jerzego Rakoczego. Po tych zniszczeniach zamek odnowiono w roku 1670. Kolejne prace remontowe prowadzono w roku 1732 i w latach 1750, 1760 i 1782 z inicjatywy biskupa Kajetana J. Sołtyka gdy naprawiono dachy, okna, drzwi, rynny i wieżę. Poważnych zniszczeń na zamku dokonano podczas walk z konfederatami barskimi. W 1789 roku Sejm Czteroletni postanowił zająć dobra biskupstwa krakowskiego i zamek przeszedł na własność państwa, w związku z czym wykonano ostatni inwentarz wskazujący, że zamek jest poważnie zrujnowany. W 1791 roku brama wschodnia została zniszczona przez pożar. Po Rozbiorach zamek przeszedł na rzecz państwa austriackiego, które ulokowało w nim lazaret i urządzało zabawy dla ludności. Podczas jednej z nich na zamku wybuchł pożar, który zniszczył pozostałości zabudowy i ruchomości w tym portrety biskupów. Ostatni lokator opuścił zamek w 1812 roku, a ruiny zaczęto rozbierać na materiał budowlany. Zbudowano z nich m.in. karczmę i fabrykę fajansu Sunderlanda. Pod koniec XIX wieku w celu ochrony pozostałości zamku teren zakupił Tadeusz Lubomirski i przekazał Towarzystwu Opieki nad Zabytkami Przeszłości. Pomimo tego okoliczna ludność nadal rozbierała zamek. W 1901-1902 został zniszczony gotycki portal w wieży. Pierwsze prace restauracyjne przeprowadził w 1910 Oskar Sosnowski. W czasie I Wojny Światowej ruiny uległy dalszej destrukcji. Kolejne uszkodzenia zamku nastąpiły w czasie wojny w latach 1939-1945. Między innymi w 1939 w stołp uderzył niemiecki pocisk artyleryjski. Do końca lat 70. XX wieku przeprowadzono częściową konserwację ruin, której autorem był Stanisław Medeksza. Współcześnie zamek jest w stanie zabezpieczonej, udostępnionej do zwiedzania ruiny. Na terenie zamku regularnie odbywają się imprezy historyczne jak np. turnieje rycerskie. Na wieży umieszczono ochronny dach w kształcie przeźroczystego parasola, który zabezpiecza budowlę przed opadami atmosferycznymi, pomimo swojej wątpliwej wartości estetycznej. Nocą wieża jest oświetlona reflektorami umieszczonymi u jej podnóża.