Zypendaal of Zijpendaal is een landhuis gelegen in het landgoed Park Zypendaal aan de noordkant van de stad Arnhem, in de Nederlandse provincie Gelderland
Zypendaal of Zijpendaal is een landhuis gelegen in het landgoed Park Zypendaal aan de noordkant van de stad Arnhem, in de Nederlandse provincie Gelderland.
Geschiedenis
Huis Zypendaal is aangelegd door de Arnhemse regentenfamilie Brantsen als buitenplaats omstreeks 1762-1764. Deze familie bewoonde dit huis tot 1926. Het werd op dezelfde plek gebouwd als waar het oude huis Zypendaal stond. In 1883-1884 werd het huis verbouwd en voorzien van een toren. Aan de voorkant werden een vestibule, een balustrade op het dak, en balkons toegevoegd. In 1900 nog werd de Rode Salon gerealiseerd in een nieuwe aanbouw. Na de Slag om Arnhem werd het huis ingericht als hospitaal voor gewonde Duitse militairen
In 1975 verwierf de Stichting Geldersche Kasteelen het huis in langdurige erfpacht van de gemeente Arnhem, op voorwaarde dat het een culturele bestemming zou krijgen. Het huis werd gerestaureerd en op de bovenverdiepingen is tegenwoordig het hoofdkantoor gevestigd van het Stichting Het Geldersch Landschap en de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen, die samenwerken onder de naam Geldersch Landschap & Kasteelen. De hoofdverdieping is ingericht als museum met objecten van de oorspronkelijke inboedel waaronder de familieportretten van de familie Brantsen en het 'Mannetje van de Zyp', een beeldje van een jongen met een drinkkan. Na de restauratie werd de tuin tussen koetshuis en oranjerie opnieuw aangelegd. De tuinarchitecte M.E. Canneman-Philipse ontwierp een tuin met een gazon en rozenstruiken en langgerekte borders met een grote variëteit aan planten.
Het landgoed is vrij toegankelijk en de hoofd- (beneden)verdieping van het huis is in de zomermaanden opengesteld voor publiek.
Rijke families
Veel adellijke families uit de 18de eeuw wilden graag laten zien hoe rijk en belangrijk ze waren. Hun huizen in de stad en op het platteland waren ingericht met kostbare meubels en aan de muren hingen veel familieportretten. Elke familie had zijn eigen familiewapen, een soort logo. Deze afbeelding lieten zij bijvoorbeeld op hun servies en op portretten schilderen. De familie Brantsen bezat ook prachtige koetsen, paarden en veel personeel. Dat was niet voor alle adellijke familie weggelegd. Lang niet alle adellijke families hadden zoveel geld als de familie Brantsen.
Huisje voor kinderen
Tijdens een rondleiding door huis Zypendaal valt op dat er verschillende kamers zijn voor grote mensen: de theekamer, de eetzaal, de rode salon en de herenkamer. Maar er is geen kinderkamer en er slingert geen speelgoed rond. Achter het huis ligt tussen de bomen een kleiner huis. Dat was de plaats waar de kinderen en hun logés konden spelen. De grote mensen hadden dan geen last van hen. In dat huis kregen de kinderen ook les van de gouverneur, de huisleraar. Hij woonde in het huisje. In de rode salon zaten de familie en hun gasten ’s avonds bij elkaar om muziek te maken of te praten.
Mannetje van de Zyp
Een heel bijzonder beeldje staat in de herenkamer: het mannetje van de Zyp. Niemand weet waar het beeldje vandaan komt of hoe oud het is. Het is gemaakt van roodbruin aardewerk, terracotta, en het is waarschijnlijk uit het eind van de 16e eeuw. Volgens het verhaal zou de familie Brantsen uitsterven als het beeldje zou verdwijnen. Maar het gezellige kereltje staat er nog steeds met een grote bierpul in zijn hand.
De naam Zypendaal
Aan de tuin die bij het huis hoorde, kon je ook zien dat de familie een goede, moderne smaak had. De tuin was heel groot. De bewoners legden bosjes en slingerende paadjes aan. Ze groeven beekjes en vijvers en lieten watervallen bouwen. Zo leek het net alsof ze in een parkachtig bos woonden. Het water rondom huis Zypendaal komt van een bron die verderop ligt. Uit die bron sijpelt grondwater omhoog, dat via een beekje naar de vijver rondom huis Zypendaal stroomt. Arnhemmers noemden dit 'siepelen'. Hier komt de naam Zypendaal vandaan.
https://www.glk.nl/vol-verhalen/voor-kinderen/spreekbeurten/huis-zypendaal/
Free
9.50 EUR
4 - 18 years: 5.00 EUR
0 - 3 years: free
- Castle Garden
- Recreation areas
- Informative tables
zypendaal@glk.nl
- Guided tours in English
- Open on Sudays and some holidays