Kasteel Schonauwen is een in 1261 gesticht kasteel in de huidige gemeente Houten. Het ligt midden in de nieuwbouwwijk De Steen.

Kasteel Schonauwen was eeuwenlang het belangrijkste gebouw in de polders. Oorspronkelijk gesticht als uithof van de norbertijnerabdij Mariënwaard bij Beesd bestond de ridderhofstad in ieder geval al aan het begin van de 14e eeuw. Als strategische voorpost van de graven van Culemborg zal het vermoedelijk van aanvang af meer dan alleen een verdedigbare omgrachtte woontoren zijn geweest. Het kasteel komt dan ook voor in de in 1536 opgestelde lijst van ridderhofsteden waarvan de bezitters recht hadden op een plaats in de toen opgerichte Provinciale Staten van Utrecht.

In de 17e en 18e eeuw werd het kasteel, dat in de loop der eeuwen vele eigenaren kende, langzamerhand omgevormd tot een buitenplaats met moestuinen, boomgaarden en lanen. Nadat in 1812 de Utrechtse rentenier Hendrik Ravée eigenaar was geworden liet hij het gebouw om fiscale redenen slopen op de thans nog bestaande ronde hoektoren na. De overgebleven toren heeft een doorsnede van 5,5 meter en is 13,5 meter hoog.

Bewoners

Kasteel Schonauwen heeft in de loop van eeuwen veel verschillende eigenaren gekend. In 1939 werd Schonauwen aangekocht door de Amsterdamse chirurg dr. W.F Wassink.

Staat van het kasteel
Hoe het kasteel er in oorsprong heeft uitgezien, is onbekend. De oudst bekende afbeeldingen van Schonauwen zijn twee tekeningen van Roelant Roghman uit ± 1646. Het kasteel is daarop afgebeeld als een imposante vierkante waterburcht met een omgrachte voorburcht.

Een poortgebouw met klokgevel geeft toegang tot het binnenterrein van de voorburcht, dat aan drie zijden met dienstgebouwen wordt omsloten. Een houten brug leidt vanaf de voorburcht naar de oostelijke vierkante hoektoren van de eigenlijke burcht, die ook als poorttoren wordt gebruikt.

Deze poorttoren is door middel van een weermuur met kantelen verbonden met de nog bestaande zuidelijke ronde hoektoren. Op de westelijke hoek staat een grote veelhoekige toren, die in die tijd al grotendeels was afgebroken, waarschijnlijk in verband met de bouw van de woonvleugels, die de kleine binnenplaats omringen. Het is ongetwijfeld de oorspronkelijke woontoren.

Kasteel Schonauwen

Account

by category

Login

Name

by region

Title

Name in English

Wickenburgh, voorheen Westenstein, is een voormalig kasteel, nu buitenplaats bij 't Goy, gemeente Houten in de Nederlandse provincie Utrecht.

Er bestaan aanwijzingen dat Wickenburgh de opvolger is van een hofstede uit de karolingische tijd, de Westrummerhofstede. Het huis werd gebouwd aan de rand van de Westrummerweijde, dat in de vroege middeleeuwen onderdeel uitmaakte van het gebied Westrum, een nederzetting waaromheen akkers en weidegebieden lagen. Een kaart uit 1641 laat voor het huis een ronde vijver zien met daarin een rond eiland. Op dit eiland zou op een verhoging een in hout opgetrokken hoogmiddeleeuws mottekasteeltje kunnen hebben gestaan.

Voorloper

De eerste vermelding van Westenstein in historische bronnen dateert uit 1300. Het was vermoedelijk een uit steen opgetrokken huis waaromheen een gracht lag. 14e-eeuwse muurresten die onder het huidige gebouw gevonden zijn hadden een te geringe dikte (circa 60 cm) voor een woontoren. Bij een recente verbouwing van het huidige pand werd een kelder ontdekt die gezien het steenformaat nog een restant kan zijn van het huis Westenstein.

Het huis Westenstein is vermoedelijk al in het midden van de 14e eeuw verwoest, waarna met gebruikmaking van delen van dit oude huis een nieuw huis werd gebouwd, waarschijnlijk een grote dwarshuisboerderij. Van het huis Westenstein resten nog delen van de funderingen en mogelijk nog enkele stukken van het opgaande muurwerk onder en in het huidige pand. De grachten zijn in de loop van de zeventiende en achttiende eeuw gedempt, het laatste stuk omstreeks 1810.

Wickenburgh

De naam Wickenburgh komt voor het eerst voor omstreeks 1381. Een contract uit 1662 wijst uit dat een deel van de boerderij als zomerverblijf voor de eigenaar in gebruik was, de rest van het gebouw werd verpacht.

In 1741 kwamen na huwelijk met Margaretha van Suchtelen de heerlijkheden Stoetwegen en Wickenburgh in de familie Wttewaall en bleef dat tot in de 20e eeuw. Volgens een tekening uit 1794 was het gedeelte dat dienstdeed als zomerverblijf rond 1780 met een verdieping verhoogd en verbouwd tot herenhuis met classicistische trekken. Tot 1814 behield Wickenburgh zijn tweeledige functie van buiten en boerderij. Daarna werd het achterhuis gesloopt en tussen 1860 en 1870 werd het voormalige boerderijgedeelte tot dezelfde hoogte opgetrokken als het herenhuis.

Bij Wickenburgh staat een van de oudste duiventillen van de regio. Het torenvormig gebouwtje is 12 meter hoog en heeft een doorsnede van 5 meter. Er zijn aan de binnenzijde met steen 317 nesthokjes gemaakt. De vliegopeningen van de duiventil waren dermate groot, dat postduiven er niet in konden, maar de iets kleinere veldvluchters wel.

Wickenburgh

Kasteel Heemstede is in 1645 gebouwd en is een van de mooiste gebouwen van Houten. Het is de opvolger van het kasteel (ridderhofstad) dat 500 meter naar het westen stond. Heemstede is in 2002 compleet herbouwd na brand.

Op de plek van Kasteel Heemstede stond sinds 1347 al een stenen huis. Eigenaar was Frederik van Drakenborg. Dit huis verdween en het nieuwe Heemstede kwam ervoor terug als jachthuis. Het werd een indrukwekkend gebouw met torens en bijgebouwen. Ondanks dat het huis op een kasteel lijkt, is het een buitenplaats. Voor het kasteel lag een vaart, dat vermoedelijk werd gebruikt om de bouwmaterialen van het kasteel aan te voeren.

Periode Van Winssen (1645 – 1668)
Maria van Winssen en haar tweede man Hendrick Pieck zijn de bouwers van kasteel Heemstede. Maria was een rijke weduwe. Daarnaast had ze als erfenis het Oude Heemstede en de stenen boerderij in het gerecht Heemstede ontvangen. Samen besluiten ze het jachtslot Heemstede te bouwen. In 1668 was in de toren links op de eerste verdieping een kapel (bron). Met het overlijden van Maria van Winssen op 20 juli 1668 komt kasteel en gerecht terecht bij Gerard de Wael van Vronesteyn. Die verkoopt het aan Diederick van Veldhuysen.

Periode Van Veldhuysen (1680 – 1716)
In 1680 komt kasteel Heemstede in het bezit van de 28-jarige Diederick van Veldhuysen. Hij is een lid van een rijke familie en bestuurder in de Staten van Utrecht. Van Veldhuysen trouwt een steenrijke Amsterdamse vrouw.

De tuinen
De tuinen van Kasteel Heemstede komen dankzij van Veldhuysen tot een hoogtepunt. De aanleg ervan is uitgevoerd in de periode 1691 – 1699 (bron). Deze liepen door tot aan de Utrechtseweg en waren een bezienswaardigheid tot buiten de landsgrenzen. Aan beide kanten van het kasteel was een oprijlaan. Een richting de Heemsteedseweg en een ander richting de huidige Utrechtseweg. Deze laatste laan is nog steeds in het huidige Houten tot op 1800 meter afstand van Heemstede terug te vinden.
Lees meer over de tuinen van Heemstede

Het huis
Na de tuinen komt het huis aan de beurt. Het huis heeft schuiframen, uniek voor die periode. De luiken zitten aan de binnenzijde en zijn knap weggewerkt. De voordeur heeft een extra scharnier in de deur, zodat het een tweedelige voordeur is. In de vloertegels van de centrale hal zijn fossielen te zien.

De schilderijen in deze centrale hal zijn de originele schilderijen die zijn gered van de brand in 1987. In de kamer links van de centrale hal ligt laminaat. Het was een van de eerste laminaatvloeren in Nederland. Het huidige huis is zo goed als kon hersteld. Sommige originele delen zijn gerestaureerd. Andere zaken zijn nagemaakt a.d.h.v. foto’s.

Na gesteggel over de erfenis van Diederick van Veldhuysen, krijgt Kasteel Heemstede een nieuwe eigenaar. Deze eigenaar doet kasteel Heemstede, het oude Heemstede en het gerecht Heemstede dezelfde dag van de hand aan de Amsterdamse beeldhouwer Anthonie Turck. Die vindt de titel ‘Heer van Heemstede’ al voldoende en het huis en tuinen raken in verval. Als zijn eigen Amsterdamse bedrijf enkele jaren later in financiële moeilijkheden komt, gaan de Heemstedes en gerecht in de verkoop.

Nieuwe eigenaren kasteel Heemstede
Essaye Gillot wordt in 1723 de nieuwe eigenaar en herstelt de tuinen. Na zijn dood in 1752 wordt zijn zoon eigenaar. Ook die is goed voor het huis en tuin, maar overlijdt vijf jaar later. Zijn vrouw Marie Mounier woont tot 1792 nog op Heemstede, maar de tuinen raken in verval.

In 1793 wordt de familie Mosch eigenaar. De gevluchte Fransman Lalaing woont bij de familie Mosch en vormt de tuin om in een boomgaard. In 1806 wordt een zoon van Mosch eigenaar. Wanneer in 1812 belasting op deuren en vensters wordt ingevoerd, metselt hij enkele ramen dicht.

In 1837 wordt kasteel Heemstede openbaar verkocht en komt het in handen van de familie van den Berch. Die verhuren het tussen 1890 en 1910. Een van de huurders is Alexander van Rappard. Die ontdekt dat jarenlang de geboorteakte van de stad New York hier op zolder ligt.

Heemstede staat 9 jaar leeg en komt in 1919 in de verkoop. Rond 1920 wordt het huis en de tuinen opgeknapt door de familie Heijmeijer. Heemstede wordt gebruikt als zomerhuis, zoals wel vaker het geval was. Maar opnieuw kreeg Heemstede met leegstand te maken.

Kasteel Heemstede herbouw
In 1987 koopt projectontwikkelaar Imanagement het kasteel. Het kasteel staat jaren onder invloed van het weer en eind 1991 wordt het afgedekt. Pas in 1998 keren de kansen voor Heemstede als projectontwikkelaar WCN eigenaar wordt. Dit gebeurt tussen 1999 en 2002. WCN trekt er zelf in en gaat Phanos heten. Op de begane grond wordt een restaurant gevestigd dat lange tijd een Michelinster heeft.

In 2012 gaat Phanos net als veel andere projectontwikkelaars failliet. In 2016 koopt een bouwondernemer het kasteel. Vooral omdat hij een liefhebber van het huis is. Onderstaand boek is door één van de nieuwe eigenaren geschreven.



https://www.oudhouten.nl/late-middeleeuwen/kastelen-in-houten/kasteel-heemstede/#:~:text=Kasteel%20Heemstede%20is%20in%201645,1347%20al%20een%20stenen%20huis.

Kasteel Heemstede

Beverweerd Castle, locally known as Kasteel Beverweerd, lies north of the village of Werkhoven, in the province of Utrecht in the Netherlands.

The castle was built in the first half of the 13th century on a small island in the Kromme Rijn river. It then consisted of a simple tower house of 2 floors. In the second half of the 13th century the 2 square corner towers were added. The oldest known inhabitant of Beverweerd Castle was a Zweder van Zuylen and his wife Hildegardis or Hillegonda van de Velde. The castle was a fief of the Bishop of Utrecht and probably held by the family of Hildegardis. Because when she died in 1296 the castle did not go to Zweder but to a family member of her; Nicolaas van de Velde.

In later centuries Beverweerd Castle went to several families through marriages and inheritances, amongst them the Van Vianen, Van Bouchout and the De Lannoy families. In 1563 Philip William, Prince of Orange, inherited the castle. It stayed in the Orange-Nassau family for the next 200 years. During those times the castle was rebuilt several times though still keeping much of its medieval character.

In 1782 Beverweerd Castle went to the Van Heeckeren family. Between 1835 and 1862 the castle was rebuilt into a regular Gothic Revival style mansion by the architect C. Kramm for Baron H.J.C.E. van Heeckeren. Then it also recieved the white plaster on its exterior. This was removed in 1934, only to be applied again in 2010.

In 1958 the castle was sold to a foundation for Quaker schools. It served as a school until 1997 under the name International School Beverweerd. The boarded up outbuildings for housing the students can still be seen in the park next to the castle.

At present Beverweerd Castle is private property. It is now inhabited by the Dutch painter and former art forger Geert Jan Jansen.

https://www.castles.nl/beverweerd-castle

Beverweerd Castle

Kasteel Rijnhuizen is een van de weinige Nieuwegeinse kastelen, die tot in de huidige tijd behouden zijn gebleven. Het is een van de weinig overgebleven kastelen en landgoederen van het gebied. Het gaat om kasteel Rijnhuizen, dat samen met de inmiddels verdwenen kastelen Wijnestein, Plettenburg en Vroonestein ooit een kastelenlint vormde langs de Jutphasewetering. Vanaf de huidige Herenstraat kijk je uit op dit kasteel, omringd door een bosrijk landschap, waar onder andere de ‘braamsroute’ is uitgezet. Deze route neemt je mee langs eiken van meer dan 250 jaar oud en een tuin verrijkt met negentiende eeuwse kunst. In het gebied zijn bovendien meer dan veertig verschillende soorten broedvogels gesignaleerd en zijn er veel soorten stinzeplanten te bewonderen.

Kasteel Rijnhuizen kent een lange en roerige geschiedenis. Deze geschiedenis begint in het midden van de dertiende eeuw, wanneer de familie Van Rijn opdracht geeft tot het bouwen van een aantal kastelen, waaronder Rijnhuizen. Daarvoor stond op diezelfde plek een houten huis, gesticht door Dirk van Jutfaes, de eerste ambachtsheer van het dorp.

13e eeuw

Hoewel gegevens over die tijd schaars en niet geheel duidelijk zijn, zou de historie van het kasteel teruggaan tot de 13e eeuw. Aan het eind van die eeuw werd melding gemaakt van het stichten van een huis door nakomelingen van Dirk van Jutfaes. De eerste vermelding hiervan is terug te vinden in kronieken uit 1459, waarin het huis als volgt staat omschreven: ‘een huysinge gelegen in Juphaes met 8 honts lands daar ’t Huys opstaat geheten ’t Huys ten Ryn, anders Rynhuizen’.

Het geslacht Van Jutphaas heeft het landgoed niet lang in bezit gehad. Zeker is dat in het midden van de 14e eeuw de familie Van Rijn op het kasteel huisde.

15e eeuw: 

Rijnhuizen meermalen geplunderd en in de as gelegd
Op verzoek van de Utrechtse bisschop David van Bourgondië, valt Joost van Lalaing, stadhouder van keizer Maximiliaan, op St. Victorsdag (10 oktober 1481) met een bende van 4.000 man het Nedereind van Jutphaas binnen. Dit ging gepaard met het plunderen en in brand steken van praktisch alle kastelen in Jutphaas., waaronder ook Rijnhuizen. Waarschijnlijk bouwde Adriaan van Rijn van Jutfaes het huis weer op, want op 17 november 1493 laat hij het na aan zijn zoon Dirk. In 1528 ging het huis opnieuw in vlammen op, weer door toedoen van de bisschop van Utrecht.

17e eeuw

Tot het overlijden van Johanna of Anna van Rijn van Jutfaes in 1608, is het huis in eigendom van de familie Van Rijn gebleven. Toen werd haar nicht Wilhelmina van Riebeeck benoemd tot erfgename van kasteel Rijnhuizen. Wilhelmina verkocht het huis in 1620 aan Hendrik van Tuyll van Serooskerken. Na diens dood werd zijn zoon Reinoud van Tuyll van Serooskerken, in 1628 beleend met Rijnhuizen.

Afbraak, nieuwbouw en vererving
Reinoud liet het meermalen vernielde en herstelde huis, tot de grond toe afbreken en op dezelfde plaats een nieuw huis bouwen. Dit was in 1640 gereed en volgens de eisen van die tijd gebouwd; in die vorm staat het huis er heden ten dage nog.

Na het overlijden van Reinoud in 1652, heeft zijn weduwe het kasteel Rijnhuizen, met alle rechten en titels, in 1655 verkocht aan jonkheer Louis de Geer, Heer van Finspong, Ringstaholm, etc. Hij werd de stamvader van onder andere de geslachten De Geer van Rijnhuizen, De Geer van Jutfaes en De Geer van Oudegein.

Het is echter nog niet gedaan met de onrust. In 1672 trekt de koning van Frankrijk, Lodewijk XIV, Nederland binnen met als doel het land te annexeren. Kasteel Rijnhuizen, inmiddels van eigenaar veranderd, wordt al snel door de Fransen bezet, waarna het wederom flink lijdt onder de door hen aangerichte schade. Na vertrek van de Fransen keert jonkheer Louis de Geer, de rechtmatige kasteelheer, terug naar Rijnhuizen. Ook hij geeft de moed niet op en herstelt het kasteel weer in oude luister.

Louis de Geer is in 1701 in Zweden overleden. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Carel. Na diens overlijden in 1730 erft zijn minderjarige neef Jan Jacob de Geer kasteel Rijnhuizen. Jan Jacob trouwde in 1737 met Constantina Clara Barones van Tamminga. Zij overleed kort na het huwelijk, waarna Jan Jacob de Geer hertrouwde met Theodora Anna Barones van Haeften van Wadenoijen.

Na het overlijden van Jan Jacob volgde één van zijn kinderen, Anthony Gustaaf, hem op als Heer van Rijnhuizen. Deze was ongetrouwd en na zijn overlijden werd een broer in 1808 met Rijnhuizen beleend. Deze werd op zijn beurt opgevolgd door zijn zoon Jan Jacob. Uit diens huwelijk met Henriëtte Luden werden een zoon, ook Jan Jacob geheten, en een dochter, Ada Mathilda, geboren. Na het overlijden van haar vader in 1884 ging het kasteel Rijnhuizen over naar Ada Mathilda. Op 14 oktober 1880 trouwde zij met Gijsbert Carel Duco Baron van Hardenbroek van Lockhorst. Tot haar dood in 1943 bleef zij op het kasteel wonen.

In 1943 kreeg haar kleindochter, jonkvrouwe Ada Matilda Rutgers van Rozenburg, het huis in bezit. Zij was gehuwd met de Utrechtse tandarts M.R. van der Molen.

Verkoop aan het Rijk
Het echtpaar Van der Molen bood het kasteel te koop aan. Het bestuur van de toenmalige gemeente Jutphaas vond de aankoopkosten van fl. 850.000 echter te hoog. Het Rijk kocht het toen en gaf het in bruikleen aan de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM). De spiegelende bol in het gazon is nog een overblijfsel van experimenten die in het laboratorium werden uitgevoerd.

Sinds 2016 is het weer in particulier bezit en wordt het soms opengesteld voor bezoekers, waar men de kans krijgt om ook het bijzondere interieur van het kasteel te bewonderen.

https://www.pen.nl/artikel/leuke-weetjes-deel-4-de-roerige-geschiedenis-van-kasteel-rijnhuizen#:~:text=',huidige%20tijd%20behouden%20zijn%20gebleven.&text=Deze%20geschiedenis%20begint%20in%20het,een%20aantal%20kastelen%2C%20waaronder%20Rijnhuizen.

Kasteel Rijnhuizen

De historie
Huis Oudegein was van oorsprong een gevechtstoren. Bescherming was nodig aangezien het stadje tolrechten kon heffen. In 1294 werden stadsrechten aan ’t Gein gegeven. De gevechtstoren werd in 1224 voor het eerst aangevallen, verwoest maar weer opgebouwd. In 1329 kwam het “stenen huis” in handen van Hendrik Snoyenzoon, leenman van Holland. Utrechtse Gilden voelden zich door het huis bedreigd in hun handel en verwoesten het in 1332. Het huis werd in 1334 voor een tweede keer herbouwd en teruggeven aan het geslacht Snoy.

In 1355 werd het huis opnieuw aangevallen. Berend Snoy gaf zich na een half uur strijden al over, waarna het huis voor een derde keer zwaar beschadigd werd. Na opbouw en herstel bleef het huis eigendom van de familie Snoy.

Na een aantal wisselingen van eigenaar werd Oudegein in 1536 als Ridderhofstad erkend. Voor erkenning was nodig dat het kasteel omringd was door een gracht, een eigen ophaalbrug had en de eigenaar moest een edelman zijn. Dit alles leverde in die tijd vrijstelling tot bepaalde belastingen op. Bij het uitbaggeren van de slotgracht in 1633 werden stenen kogels, een ijzeren handschoen en een doorboord voorstuk van een harnas gevonden. Herinneringen uit de gewelddadige historie. De middeleeuwse toren had toentertijd een afmeting van 8 x 8 meter en bestond uit het linker deel van het huidige onderhuis met twee verdiepingen, bekroond met kantelen.

In 1627 werd Adriaen Ploos van Amstel eigenaar van Oudegein. Het huwelijk van Adriaen Ploos met Agnes van Bijler in dat jaar werd geschilderd door Willem Cornelis Duyster. Het schilderij is vandaag de dag in het bezit van het Rijksmuseum in Amsterdam.

Tussen 1629 en 1633 liet Van Amstel de tot dan toe vierkante gevechtstoren afbreken tot aan het onderhuis en verbreden van 8 naar 16 meter. De naar het zuiden gerichte voorgevel kreeg een leien zadeldak met schoorstenen gedecoreerd met smeedijzeren ornamenten. De ingang werd voorzien van een poortje van zandsteen naar Korinthische stijl. Boven de ingang prijkte het wapen van de Ridderhofstad Oudegein. In de geven werden van kruisramen met korf en acculadebogen geplaatst en aan de zuidzijde werd een voorterrein aangelegd met een dienstgebouw, een tuin en een boomgaard. het toegangshek werd met wapenschilden verfraaid. De architect die Van Amstel adviseerde is niet officieel bekend, maar mogelijk Constatyn Huygens. Hij was zeer goed op de hoogte van Frans en Italiaanse bouwkunst een een goede vriend van Ploos van Amstel.

Jan Jacob de Geer
Jan Jacob de Geer, zoon van de bekende koopman Louis de Geer, was de eerste De Geer die in 1773 eigenaar van Oudegein werd. Hij verplaatste het toegangshek aan de Langelaan en breidde het dienstgebouw aan het voorplein uit en werd van een nieuwe voorgevel voorzien.

Willem Carel Pieter de Geer erfde Oudegein in 1801. Hij nam daar samen met zijn vrouw Isabella Charlotta des Heiligen Roomschen Rijksgravin van Nassau le Lecq, afstammeling van stadhouder Prins Maurits, zijn intrek. Aan haar herinnert nog een Saksisch Meissen porselein servies, gedecoreerd met het wapen. Dit servies is nog in het bezit van de familie en te zien in het Paleis het Loo.

Verdere renovaties aan Huis Oudegein
Carel Pieter de Geer verving de ‘ouderwetse’ kruisramen door schuiframen, metselwerk kwam in de plaats van natuursteen, de ophaalbrug werd verwijderd en vervangen door een vaste brug en onder de hoofdingang werd een dienstingang gemaakt. In de hal/entree werden in het stucwerk in ovalen de vier getijden uitgebeeld, er werden twee in empire stijl marmeren schouwen geplaatst en de tuin werd landschappelijk gezien gewijzigd. De gracht werd vloeiender gevormd en vanuit het huis werden drie ‘uitzichten’ gerealiseerd die naar de bloemperken en slingerpaden leidden.

In 1831 erft Jonkheer Jan Jacob de Geer Oudegein waarna het in 1873 overgaat naar de kinderen. Zij decoreerden in de hal het stucplafond met florale motieven en verplaatsten het trappenhuis naar de rechtervoorzijde van het huis. De kinderen lieten hun erfdeel aan broer Jan Jacob de Geer na waardoor het bezit van Oudegein in handen bleef. Zijn enige dochter Jonkvrouw Hermina Carolina Josephine de Geer werd na het overlijden van haar vader in 1915 eigenaar van Oudegein.

https://www.huisoudegein.nl/de-historie/

Huis Oudegein

Oud-Amelisweerd is een buitenplaats en ridderhofstad bij Bunnik in de Nederlandse provincie Utrecht. Het maakt samen met het koetshuis en de tuin het complex Historische Buitenplaats Oud-Amelisweerd. Samen met Nieuw-Amelisweerd vormt het de landgoederen Amelisweerd.

In de 13e eeuw werd ridder Amelis door de proosdij van Oudmunster met een waard bij Bunnik beleend. In het Latijn werd hij Amelis de Insula genoemd, wat Amelis uit de Weerd betekent. In 1227 wordt hij vermeld onder de ministerialen van bisschop Otto van Lippe van Utrecht.

Later werd deze waard in twee delen verdeeld, Oud-Amelisweerd en Nieuw-Amelisweerd of Groenewoude.

In 1394 werd Herman van Wulven uit het geslacht van Lockhorst met Oud-Amelisweerd beleend, en in 1423 diens zoon Hendrik. Omdat deze ongehuwd overleed erfde Lutgard van Buren, dochter van zijn zuster Clementia en Balthazar van Buren, het leengoed. Lutgard trouwde met Jan van Renesse die in 1453 met het goed werd beleend.

Diens erfgenaam, ook Jan van Renesse geheten, was de eigenaar toen het huis in 1537 door de Staten van Utrecht als ridderhofstad werd erkend.

Na 130 jaar in het bezit te zijn geweest van het geslacht van Renesse kwam Oud-Amelisweerd in 1583 in het bezit van Amelis Utenengh. Zijn zoon Cornelis droeg het goed over aan Paschina d'Edel, weduwe van Jacob van Hove von Zijll. Toen haar zoon Jacob kinderloos overleed, werd het goed in 1649 aan Huibert van Buren toegewezen.

In het Rampjaar 1672 werd het huis door de troepen van Lodewijk XIV van Frankrijk verwoest. Vanaf die tijd waren er slechts de fundamenten van de oude hofstad, een koepel en een onaanzienlijk huis over.

In 1725 kwam het goed toe aan Jacob Johan van Delen. Bij diens overlijden erfde zijn echtgenote Oud-Amelisweerd. In 1760 kwam het toe aan haar zwager Gerard Arnoud Hasselaar, burgemeester van Amsterdam. Twee maanden later schonk deze het aan zijn schoonzoon Gerard Godard Taets van Amerongen. Deze liet een brug over de Kromme Rijn aanleggen en herstructureerde het landgoed tot een park met uitgebreide tuinen. Deze structuur is tegenwoordig nog terug te vinden. in 1770 bouwde hij het landhuis Oud-Amelisweerd als zomerverblijf.

Zijn zoon Gerard Arnoud verkocht Oud-Amelisweerd in 1808 aan Lodewijk Napoleon, koning van Holland. Na ruim één jaar verkocht de koning zijn bezitting aan Jan Pieter van Wickevoort Crommelin, staatsraad en kanselier van het koninkrijk. In 1811 verkocht deze het huis aan Paulus Wilhelmus Bosch van Drakestein, burgemeester van Utrecht.

Ten slotte werd het goed in 1951 door de familie Bosch van Oud Amelisweerd aan de gemeente Utrecht verkocht. Het landhuis Oud-Amelisweerd werd tot 1989 particulier bewoond, waarna het Centraal Museum het pand beheerde tot 2012. Vanaf 31 augustus 2012 wordt het landhuis beheerd door de Stichting Museum Oud Amelisweerd (MOA). In het voorjaar van 2014 volgde de openstelling van de historische buitenplaats van het gelijknamige landgoed voor het publiek. Het ensemble van landhuis, koetshuis en tuin behoort tot de top-100 van de rijksmonumenten in Nederland. Het landhuis is omringd door een parklandschap dat is aangelegd in de geest van de Verlichting.

Het museum toonde drie collecties in samenhang: de breedste en grootste collectie werken van Armando, de historische buitenplaats Oud Amelisweerd en unieke Chinese en andere historische behangsels. Deze drie collecties werden verbonden door het centrale thema van MOA: de verhouding van mens en natuur. MOA heeft op 22 mei 2016 de prestigieuze prijs voor cultureel erfgoed de Europa Nostra Award in de categorie 'Outstanding achievements in the conservation, enhancement and adaptation to new uses of cultural heritage' uitgereikt gekregen. In 2018 is museum MOA gesloten omdat het onvoldoende rendabel was en Armando zijn collectie had teruggetrokken. De gemeente Utrecht die het pand in eigendom heeft, zocht naar een nieuwe bestemming voor het gebouw.

In juni 2019 kreeg het gebouw een nieuwe bestemming. Op initiatief van museum Huis Doorn, gesteund door Kasteel de Haar, Slot Zuylen en Kasteel Amerongen is het pop-upmuseum Oud-Amelisweerd geopend. Het museum toont objecten uit de depots van de Utrechtse kasteelmusea, samen met moderne kunst in wisselende tentoonstellingen.

Huize Oud-Amelisweerd

Rhijnauwen is a castle, former heerlijkheid (fiefdom), and former municipality in the Dutch province of Utrecht. It was located northwest of the village of Bunnik.

The municipality existed from 1818 to 1857, when it was merged with Bunnik. It consisted of the former heerlijkheden Amelisweerd and Rhijnauwen. Around 1850, it had 50 inhabitants.

The name is still used to denote the small forest that separates Bunnik and Utrecht.


The name is probably derived from Rhijnauwen Auen, an old word for the wet meadows along the Rhine. The estate is probably from the 13th century. The first mention of the manor Rhijnauwen dates back to 1212. The House was in the first half of the 14th century it belonged to the genus of Lichtenberg. This family was one of the most powerful families of Utrecht and had also Lichtenberg House, which was located in a place now part of the town hall in Utrecht. Rhijnauwen was officially recognized in 1536 as a manor. After the marriage of John IV of Lichtenberg Aleid Renesse came from the farmhouse in the hands of the family Van Zeeland Renesse. In 1449, the brothers Frederick and John Renesse Rudolf after the victory of Deep Holt Zweder banned from Culemborg, and in 1450 the house was on fire Rhijnauwen commissioned by the city of Utrecht. After the house has exchanged owners several times. The last private owner of the house was the family Rhijnauwen Strick van Linschoten Rhijnauwen bought in 1773. In 1919 the estate was bought by the city of Utrecht. The then owner, the Dowager Strick van Linschoten should stay there until the end of her life. On April 1, 1933 was leased to the hostel Rhijnauwen Foundation, which gave the building its current destination.

Rhijnauwen

Kasteel Hardenbroek is een kasteel en voormalige ridderhofstad bij Driebergen-Rijsenburg.

Geschiedenis	

Zoals hierboven vermeld, dateert de oudste vermelding van het kasteel van 1331. Er wordt dan gesproken over twee broers, Gijsbert en Wouter van Hardenbroek. Daarvoor wordt in 1309 al gesproken over drie broers uit de familie Van Sterkenburg. Eén van broers heette Gijsbert en is hoogstwaarschijnlijk de vader van de twee hierboven genoemde broers Van Hardenbroek geweest. Dat deze familie afstamt van de Van Sterkenburgs blijkt uit hun wapen: Ze voerden hetzelfde wapen als de Van Sterkenburgs alleen met een barensteel als toevoeging, wat aan geeft dat het om een jongere tak gaat. Gijsbert stichtte een nieuw kasteel niet ver van zijn ouderlijk huis, wat in die tijd niet ongebruikelijk was.
In 1373 komen we Gijsbert van Hardenbroek, de vierde heer, tegen als getuige van een Landsbrief van bisschop Arend van Hoorn uit 1373. Op zijn zegel staat: "Ghisebrecht van Herdebroec ridder". Hieruit blijkt dat deze familie een belangrijke rol speelde in het Sticht. Het kasteel Hardenbroek wordt in 1392 omschreven als: "die huzinghe ende hofstede tot Herdenbroec" en was een leen van de heren Van Vianen en een achterleen van de Hertog van Gelre.

In 1536 wordt het kasteel erkend als ridderhofstad. In dat jaar is Joost van Hardenbroek, de negende heer, eigenaar en het kasteel wordt omschreven als: "Eertuyts te leen behorende aan den Huyse van Sterkenborch, ende nu leenroerig aan den Huyse van Vyanen, die dat houdende is van het furstendom Gelre". Tot 1662 gaat het kasteel steeds over van vader op zoon en vanaf tot 1605 tot zijn overlijden in genoemd jaar, is Pieter van Hardenbroek, de dertiende heer van Hardenbroek. Het kasteel wordt sinds de Tachtigjarige Oorlog echter al niet meer bewoond door de familie. De verschillende heren hadden een volgnummer, maar het is mij niet duidelijk wie de twaalfde heer van Hardenbroek was. Mogelijk was dit de voogd over Pieter, want deze was nog minderjarig bij het overlijden van zijn vader.
Pieter van Hardenbroek sterft in 1662 en overleefde zijn drie kinderen, waardoor het vervallen kasteel vererft op een neef: Hendrik Gijsbert van Hardenbroek, een zoon van zijn broer Gijsbert en Jacoba van Reede van Renswoude. In 1684 besluit deze eigenaar het kasteel te verkopen en de nieuwe eigenaar wordt Cornelis Aerssen van Juchen, waarmee het kasteel na meer dan 350 jaar uit de familie Van Hardenbroek verdwijnt. Hetzelfde jaar wordt de ridderhofstad al weer verkocht en nu aan jonker Adriaan van Rossem, die een jaar later sterft en het kasteel vererft dan op diens zoon jonker Pieter Godert van Rossem, die het kasteel rond 1694 ingrijpend laat verbouwen.

In 1733 wordt het kasteel opnieuw verkocht en de nieuwe eigenaar wordt nu Willem Kerckrinck, die getrouwd is met Annegonda Moyaert. Hij heeft in de zeven jaar dat hij eigenaar was, veel geld in de verbouwing van het kasteel gestopt. Na zijn overlijden blijft zijn weduwe nog acht jaar eigenaresse. Ze hertrouwt met Johan George van Raesveld en in 1748 besluit ze het kasteel te verkopen.
En dan komt het kasteel weer in handen van de familie Van Hardenbroek: Johan Adolph van Hardenbroek, heer van Lockhorst, Bergestein, Bergambacht, 's-Heeraertsberg, Klein Ammers en de Kleine Lindt koopt de ridderhofstad. Hij is een nakomeling in rechte lijn van de tiende heer van Hardenbroek. Het kasteel blijft dan tot 1994 in handen van de familie. Doordat het laatste vrouwelijke lid van deze familie in 1994 overleed, ging het kasteel in handen over van haar zoon jonkheer Francis Loudon.

De familie Van Hardenbroek woonde tot 1917 in het kasteel, maar daarna werd het verhuurd aan de Nederlandse Christen Studenten Vereniging. Van 1938 tot 1942 was het ingericht als museum van de Stichting Nationaal Centrum. Daarna ging de familie zelf weer in het huis wonen.


http://www.kasteleninutrecht.eu/Hardenbroek.htm

Kasteel Hardenbroek

Kasteel Sterkenburg is een ridderhofstad in de voormalige gemeente Sterkenburg bij Driebergen-Rijsenburg, nu deel van de gemeente Utrechtse Heuvelrug in de Nederlandse provincie Utrecht.

Geschiedenis

De oudste vermelding van Sterkenburg dateert uit 1261, toen bepaald werd dat graaf Otto II van Gelre van de Utrechtse bisschop Hendrik van Vianden het “castrum Langebruch” (ofwel burcht in het Langbroek) zou krijgen. Het kasteel Sterkenburg zou gedurende vele eeuwen een leen van Gelre blijven, de landerijen waren leenroerig aan de bisschop.

Heren van Wulven

De eerste heren van Sterkenburg stamden uit het roemruchte huis der heren van Wulven, een machtige Stichtse familie waar vele ridderhofsteden uit de omgeving hun oorsprong aan danken, zoals Hindersteyn, Nederhorst den Berg (voorheen Ter Horst), Wulverhorst, Amelisweerd en Heemstede.

Sterkenburg

Vóór 1300 is de geschiedenis van Sterkenburg nog enigszins in nevelen gehuld, de mededelingen van diverse historici, genealogen en auteurs spreken elkaar soms tegen. De eerste aantoonbare heer van Sterkenburg, tussen 1307 en 1324 vermeld, was Ernst van Sterkenburg, die wellicht één en dezelfde persoon is als de tussen 1286 en 1311 vermelde Ernst van Wulven. De meest waarschijnlijke hypothese, welke aansluit bij de geschriften van de Utrechtse genealoog Cornelis Booth (1605-1678), is dat ridder Gijsbrecht van Wulven (vermeld van 1238 tot 1250) zou zijn begonnen met de bouw van Sterkenburg, waarna diens zoon ridder Ernst van Wulven (vermeld van 1265 tot 1295) het kasteel zou hebben voltooid. De drie zonen van deze Ernst zouden “den naem van Sterckenbergh aengenomen hebben”. In 1309 werd Ernst van Sterkenburg inderdaad met twee broers vermeld, Hendrik en Gijsbrecht en bovendien hadden zowel Ernst van Wulven als diens vermoedelijke zoon Ernst van Sterkenburg de helft van de Hollandse heerlijkheid Berkel in hun bezit.

Het geslacht Van Sterkenburg stierf in de vijftiende eeuw uit met Catharina van Sterkenburg, die bij haar huwelijk in 1456 met Wouter van Isendoorn van haar vader Gijsbrecht “dat huys ende herlicheyt tot Sterckenborgh met sijner hofstat” ontving. Hun achterkleindochter Mechteld van Isendoorn trad in 1564 in het huwelijk met de Gelderse edelman Reinier van Aeswijn (1544-1620). In 1536 was het kasteel Sterkenburg als ridderhofstad erkend.

Brute moord

In de geschiedenis van Sterkenburg spreekt de familie Van Aeswijn met name tot de verbeelding vanwege de brute moord op Anthonis van Aeswijn, die in juni 1647 – enkele maanden na zijn huwelijk met Margaretha Torck – dood werd teruggevonden in het bos van Sterkenburg. Ondanks hoge beloningen is deze moord nooit opgehelderd.

In 1666 huwde zijn postuum geboren dochter Antonetta van Aeswijn (1647-1669), erfvrouwe van Sterkenburg, met Gijsbrecht van Mathenesse (1645-1670). Na enige erfenisperikelen en nog meer vroegtijdige overlijdens kwam Sterkenburg in 1681 uiteindelijk in handen van Florentina van Mathenesse (1663-1729), gehuwd met Johan baron van Hardenbroek. Zij verkocht de ridderhofstad en heerlijkheid Sterkenburg in 1725 aan Catharina van Heusden, ten behoeve van haar zoon Mr Jan Frederik Mamuchet van Houdringe (1692-1740). Johanna Catharina Mamuchet van Houdringe (1690-1772), die in 1709 was gehuwd met Mr Jan Jacob van Westrenen (1685-1769), erfde Sterkenburg in 1740 van haar ongehuwde broer, waarna het tot in de negentiende eeuw in het bezit van deze Utrechtse regentenfamilie zou blijven. Na de dood van Mr Jan Jacob van Westrenen van Sterkenburg (1802-1827), die ongehuwd te Florence overleed, werd Sterkenburg in 1829 uit diens boedel gekocht door zijn halfzuster Anna Maria Cornelia van Westrenen (1782-1856) en haar echtgenoot Pieter Anthony Hinlópen (1780-1849).

Bloeiperiode

Vanaf 1841 verhuurden zij Sterkenburg aan de weduwe Johanna Maria Kneppelhout-de Gijselaar (1787-1851) en enkele jaren later zou er voor de ridderhofstad een ongekende bloeiperiode aanbreken. Haar zoon Mr Karel Jan Frederik Cornelius (Kees) Kneppelhout (1818-1885), die zich door zijn aanzienlijke vermogen geheel kon wijden aan de kunsten en letterkunde, kocht Sterkenburg in 1848 van het echtpaar Hinlópen. Kneppelhout liet het huis nog in datzelfde jaar ingrijpend verbouwen, waarmee hij het kasteel zijn huidige uiterlijk gaf. Aanvankelijk was Sterkenburg voor de familie Kneppelhout voornamelijk een buitenplaats: in de wintermaanden woonde de familie te Leiden, gedurende de zomermaanden vertoefden zij op het door hen zo gekoesterde landgoed. In 1867 liet Kees Kneppelhout aan de westzijde van het kasteel een vierkante toren bouwen (met een voor die tijd moderne badkamer en waterhuishouding) en vanaf 1870 bewoonde hij Sterkenburg met zijn gezin en personeel permanent.

Tot eind jaren 1920 zou Sterkenburg nog door de familie Kneppelhout bewoond worden. In 1959 werd Sterkenburg onverdeeld bezit van de erven Kneppelhout, waaronder Anna Rutheria Steengracht van Oostcapelle-Kneppelhout (1898-1966) en haar kinderen. Vanaf 1970 was het gehele landgoed in handen van de familie Steengracht. Vanaf 1948 had Sterkenburg, dat in een behoorlijk deplorabele staat begon te verkeren, dienstgedaan als kostschool, onderwijsinstituut (Stichting Jeugdland) en conferentieoord.

Stichting Behoud Sterkenburg

In 1978 verkocht de familie Steengracht het kasteel met bijgebouwen, waaronder de tuinmanswoning en het deels afgebrande westelijk koetshuis, met ruim 5 hectare grond aan de heer Hendrik de Groot (1919-2000) te Utrecht. De Groot splitste het kasteel en de tuinmanswoning op in diverse wooneenheden, die tot voor kort door vele personen bewoond zouden worden.

Kasteel Sterkenburg

Slot Zeist is een zeventiende-eeuws slot in de Nederlandse gemeente Zeist dat gebouwd was als lustoord van Willem Adriaan van Nassau. Het slot is ontworpen door architect Jacobus Roman. Het slot is omgeven door een Engels landschapspark en het Broeder- en Zusterplein.

Het grondgebied waarop het slot is gebouwd werd in 1165 vermeld als eigendom van ene Godefridus van Seyst, zonder vermelding van een huis. In 1536 wordt wel melding gemaakt van bebouwing wanneer "dat huys te Seyst, vry eigen goed" door de Staten van Utrecht erkend wordt als ridderhofstad.

Willem Adriaan van Nassau heer van Odijk, Kortgene, Zeist en Driebergen een kleinzoon van Maurits van Oranje, kocht in 1677 de heerlijkheid van de Staten van Utrecht en liet het huidige slot bouwen.

Architect van het huis was Jacobus Roman, die ook Paleis Het Loo ontwierp. Het interieur is voornamelijk ontworpen door de hugenoot Daniël Marot. Zijn grotendeels bewaard gebleven muur- en plafondschilderingen doen denken aan de Franse barok. De bouw duurde van 1677 tot 1686.

In 1745 werd Slot Zeist aangekocht door de koopman Cornelis Schellinger. In 1746 schonk hij een gedeelte aan de hernhutters dat zou dienen als hun hoofdkwartier. De hernhutters lieten voor het slot een Broeder- en Zusterplein aanleggen.

In 1830 werd Jan Elias Huydecoper de nieuwe eigenaar. Hij gaf aan Jan David Zocher de opdracht om de achtertuin te ontwikkelen tot een landschapspark. Het barokke interieur werd aangepast aan de empirestijl die toen de mode was. De grote barokke muurschildering in het trappenhuis overleefde deze ingreep omdat die rechtstreeks op de muur was geschilderd.

In 1924 werd het slot door de gemeente Zeist gekocht.

Het slot werd in 1969 gerenoveerd onder leiding van architect Johannes Bernardus van Asbeck, die bracht het terug naar de oorspronkelijke barokstijl waarbij hij onder andere gebruik maakte van authentiek sloopmateriaal uit andere barokgebouwen.