Kasteel de Raaij is een uit de middeleeuwen daterend kasteel dat in goede staat is in het Noord-Limburgse Baarlo en zichtbaar aan de weg van Kessel naar Venlo ligt. Het huidig gebruik is Hotel-Restaurant/Art-Center.

Bouwkundige geschiedenis

Het is een vierkant witgeschilderd huis dat op middeleeuwse kelders staat. Het dak is in Zwitserse chaletstijl erop gezet rond 1875. Dankzij de inzet van de projectontwikkelaar is het volledig gerestaureerd. De bijgebouwen en het kasteel zijn begin 2000 onder een glazen overkapping gebracht waarbij de muren van het kasteel goed zichtbaar zijn gebleven. Daarnaast is het kasteel door zijn huidige functie vrij toegankelijk. Op het landgoed is een Art Center met replicamakerij en zeefdrukkerij gevestigd.

Eigenaren

De eerste vermelding van bebouwing dateert uit 1236. Eerst genoemde eigenaar (Van der Horst) komt pas in 1326 voor. De oorspronkelijke Frankische Waterburcht werd later een erkend adellijk huis waarvoor een zetel in de Staten gereserveerd was. Via een dochter Catharina kwam het aan haar echtgenoot Hans Willem van Baexem. Hun zoon Caspar trouwt in 1661 met een Getrudis van Broeckhuysen. Vanwege grote schulden werd het verkocht en weer doorverkocht, waardoor het aan Conrard Emanuel van Baexem kwam, die in 1700 zijn zetel in de Staten innam. Zijn zoon Hendrik Leopold werd daarna de bezitter. In 1819 werd het aangekocht door H.F. Hermans. Via zijn dochter kwam het aan haar man, baron de Bossart. Het vererfde en werd in 1917 verkocht aan drie personen. Via doorverkopingen en gebruik als vrouwenklooster (1937-1999) werd het aan een projectontwikkelaar verkocht waarna een hotelgroep de huidige logies functie invult en een ondernemer het Art center heeft opgezet en uitgebreid met een zeer sfeervolle Art Arrangementen.

Kasteel De Raaij

Account

by category

Login

Name

by region

Title

Name in English

De oudste vermelding van het kasteel dagtekent van 1326. Het goed was een leen van de Gelderse hertog. Uit die tijd zou de onderbouw van de poorttoren (aan de noordwestzijde) dateren, die in de 15de eeuw in mergel is verhoogd. Voorts bevond zich aan de zuidoostzijde van het complex een donjon. In 1578 werd het kasteel door brand verwoest. Het herstel vond onder Sybert van Eyll vanaf 1598 plaats. In een van de gevels aan de binnenhof jaartalankers 1618. De donjon werd niet herbouwd, de ingang door de poorttoren werd gedicht; de toegang werd verlegd naar de zuidvleugel, waardoor er een directe relatie met de economiegebouwen aan die kant tot stand gebracht werd. Aan de noordkant werd een vleugel die Nederhuis genoemd werd, gebouwd. Hier waren de keukens in onder gebracht.

Pas vanaf de 18de eeuw is er weer sprake van bouwactiviteit. Eigenaar Johan Baptist Joseph de Bierens liet aan de oostkant aan het bestaande 'Nederhuis' een gedeelte bijbouwen, waarmee de nog steeds bestaande opzet van vier vleugels rond een binnenhof voltooid was. In de loop van de 19de eeuw werd de binnenplaats van aanbouwen voorzien. Deze zijn bij de restauratie in de jaren zeventig van de 20ste eeuw ongedaan gemaakt. Toen werden ook weer de brug en toegang door de poorttoren hersteld.

Het kasteel bestaat uit drie vleugels rond een bescheiden binnenhof met de poorttoren aan de noordwestkant. Het gebouw is gedeeltelijk onderkelderd en telt twee in hoogte variërende bouwlagen en kapverdiepingen. De toren aan de noordwestkant telt drie bouwlagen. Het gebouw is voorzien van zadel- en schilddaken gedekt met leien, dakruiter en pirons. Het is opgetrokken in baksteen met toepassing van mergel aan het bovenste deel van de toren.

Interieur. Alleen de vertrekken onder de poorttoren en onder de salons aan de zuidkant zijn onderkelderd. De beide kelders onder het woongedeelte zijn met een tongewelf gedekt en onderling met een aflopende gang verbonden.

Toren met muurtrappen met gordelbogen in de dikte van de muur. Op de verdieping van de toren een vertrek met haard en twee kaarsnissen; op de tweede verdieping twee vensterbanken.

Hoekkamer aan de oostkant met samengestelde balklaag. Ten behoeve van een inmiddels weer verwijderd stucplafond zijn de sleutelstukken en de moerbalk vlak gehakt. Natuurstenen vroeg 19de-eeuwse schouw met voluten op leeuwenpoten. Daarnaast een salon aan de noordoostzijde met laat 18de-eeuws stucplafond, versierd met ruiten met profiellijsten en parelrand. Middendeel met acanthusbladen in hoogreliëf, terzijde fraai gedetailleerde florale motieven, tondo's en slingers van laurierblad die eindigen in vogelkoppen. Schouw tegen de korte zijde. In de keuken een grote schouw met bakoven en droogkasten daarboven.

Op de verdieping een (bij de restauratie onderverdeelde) ruimte met een samengestelde balklaag die van een stucafwerking is voorzien met rondingen tussen de kinderbinten en een profiellijstje bij de aanzet.

De eikenhouten kapconstructie met krommers dagtekent van omstreeks 1600 en de jaren daarna.

Uit een landmeterskaart van 1752 blijkt de situatie ter plaatse: het kasteel ligt binnen een eigen omgrachting. Ook het met bomen beplante voorterrein ligt binnen een omgrachting, die gevoed wordt door de Kwistbeek. Dit terrein, in 1664 'den nyen boogaert' genoemd, heeft die functie tot 1962 behouden. Op de noordwestelijke punt is de watermolen gesitueerd (zie hiervoor onderdeel 5). De omgrachte nederhof met de economiegebouwen aan de zuidwestkant van het kasteel is via een brug met het kasteeleiland verbonden. Ten oosten van het kasteel ligt een geometrisch ingedeeld terrein, dat met paden omgeven en doorsneden is: de siertuin. Het gedeelte waar zich thans het parkbos bevindt is niet nader ingevuld. Toch was daar in het midden van de 18de eeuw wel degelijk sprake van een aanleg. Van omstreeks 1750 dateert een tuinontwerp voor het oostelijke deel van het huidige parkbos, bestaande uit een rechthoek, waarbinnen drie lanen lopen die in een punt bijeenkomen: een zgn. ganzenvoet (patte d'oie). De middelste laan verbreedt zich halverwege tot een ronde vijver. Dat deze ganzenvoetstructuur is uitgevoerd blijkt uit de Tranchotkaart (1804-1805). Deze situatie is in 1825, getuige de kadastrale minuut van dat jaar, niet veranderd. De formele indeling van het park is tussen 1820 en 1842 veranderd in een kleinschalig 'lustbosch'. Over de aard van dit 'lustbosch' worden wij geïnformeerd door de Topografisch en Militaire kaart van 1843-1844 en de topografische kaart uit 1891: het rechter of oostelijke deel van het parkbos heeft een indeling met kronkelende paden en open plekken tussen het geboomte, een inmiddels niet meer zo ronde waterpartij die uitmondt in de Bosbeek en een heuvel, pal tegen de Maasstraat aan die uitzicht biedt over het achterliggende bouwland. Het westelijk deel van het huidige parkbos, lange tijd als bouwland in gebruik (bouwland 't Kempke), werd vlak na 1900 bij het landschapsparkje getrokken. Het padenbeloop is hier wat stijver en ook hier werd een vijver aangelegd met een aantakking aan de Bosbeek. In het park stonden twee koepels (inmiddels verdwenen).

Rond 1850 is het gedeelte van de gracht tussen het kasteeleiland en de nederhof gedempt.

De historische tuin- en parkaanleg valt in wezen uiteen in drie gedeelten:

(a) het kasteel (zie hiervoor onderdeel 1), het poortgebouw met aangebouwde economiegebouwen (zie hiervoor de onderdelen 3 en 4) en de directe omgeving, bepaald door grachten, sier- en moestuinen; dit is een vrij gesloten geheel en heeft in de loop der eeuwen een wisselend open en gesloten karakter gehad; wel was de functie afgestemd op de directe nabijheid van kasteel en economiegebouwen.

(b) de weide voor het kasteel, eveneens omgracht, in de loop der tijd als boomgaard in gebruik geweest; dit is altijd een relatief open gedeelte geweest met een nadrukkelijke visuele en functionele relatie met het hoger gelegen dorp, de molen (zie hiervoor onderdeel 5) en de wasplaats (zie hiervoor onderdeel 6);

(c) het gedeelte ten noorden van kasteel en weide, dat als park fungeert, zij het met een door de eeuwen heen wisselende invulling. Tegenwoordig betreft het een waardevol parkbos met een gebogen lanenpatroon en als bijzondere elementen een druppelvormige vijver waarin een eiland, een tweede vijver (beide gevoed uit de gracht langs het weiland) en langs de rand een verhoging vanwaar zicht op het open land. Bijzondere bomen, zoals enkele grote taxussen, cipres, sequoia, bruine beuk; verder hoofdzakelijk beuk, eik, kastanje en acacia.

https://rijksmonumenten.nl/


Kasteel d'Erp

Kasteel de Berckt (Berkt) is een kasteel gelegen aan de oude Romeinse heerweg tussen Kessel en Venlo in de Nederlandse provincie Limburg. Alhoewel de Berckt al in de 12e en 13e eeuw wordt genoemd, is het niet duidelijk of het hier om een kasteel gaat of slechts een landgoed. Godefridus van Eyll wordt in 1279 genoemd als eigenaar. De Berckt wordt verheven in 1326 (door Tilman van Eyll). De familie van Eyll was tot aan het einde van de 16e eeuw de rijkste familie van Baarlo.

Agnes van Crieckenbeek schonk het goed in 1594 als bruidsschat aan Godfried van Hardenraet. Johanna Aleida van Hardenraet gaf in 1671 het huis aan haar man Lambert van Pollaert, heer van Aldeneyk. Na diens dood trad Aleida in het huwelijk met baron Hans Frederik de Rhoe d'Obsinnich, familie van de heren van Elen, Kasteel Sipernau).

Hans Frederik baron de Rhoe d'Obsinnich, heer van Baarlo, was luitenant-generaal in dienst van de Republiek der Verenigde Provinciën en stierf in de oorlog in Portugal, in 1704. Zijn dochter, Eva Thérèse Florentine, barones de Rhoe d'Obsinnich, huwde in 1707 op het kasteel van Olne (Graafschap Dalhem, thans provincie Luik) met Rijksbaron Willem II (Guillaume-Philippe) d'Olne en overleed aldaar in 1754. Kasteel De Berckt draagt in de gevel van het poortgebouw nog het alliantiewapen van Eva Rhoe van Obsinnich en Guillaume-Philippe d'Olne.

Het toen aanwezige 16e-eeuwse kasteel in Renaissancestijl werd in 1830 in Neoclassicistische stijl herbouwd. Van het eerdere gebouw zijn nog enkele fundamenten zichtbaar in de kelders van het huidige gebouw. Van het vroegere voorhof is nog een bakstenen vleugel uit het eerste kwart van de 18e eeuw over.

Van 1901 tot 1922 was het kasteel in gebruik als een klooster voor een orde van Franse Karmelitessen. Tot aan de tweede helft van de 20e-eeuw heeft het kasteel onderdak geboden aan een opeenvolging van verschillende kloosterorden. Aan deze periode herinneren voornamelijk de langgerekte kloostervleugel welke de poortvleugel met het kasteel verbindt, en de kapel in traditionalistische stijl, half ingebouwd in het hoofdgebouw. In 1981 en 1982 is het kasteel gerestaureerd.

In 1995 is het kasteel verkocht aan de familie Nagels, die in het kasteel een evenementen- en congrescentrum vestigden met mogelijkheden voor het laten overnachten van grote gezelschappen. Op het landgoed achter het kasteel is recentelijk een grote extra groepsaccommodatie tot stand gekomen, deels gebouwd met stenen afkomstig van de vestingwerken van Venlo, vrijgekomen na de aanleg van de Maasboulevard.

Kasteel De Berckt

Kasteel Holtmühle is een kasteelcomplex, in zijn huidige hoofdvorm in hoofdzaak uit de 17e eeuw. Het hoofdgebouw is een bakstenen gebouw met twee torenvormige hoekpaviljoens. De hoofdentree heeft een 19e-eeuwse hardstenen deuromlijsting. Tot het kasteelcomplex behoort een van de weinige geheel bewaard gebleven tiendschuren in Nederland. Verder bestaat het complex uit twee alleenstaande poortgebouwen (Kaldenkerker Poort en Venlose Poort), bijgebouwen, tuinen, grachten, vijvers en landerijen.

Geschiedenis
Dit kasteel in Tegelen in Nederlands-Limburg is in oorsprong bijna 700 jaar oud. Archeologisch onderzoek toont aan dat het kasteel waarschijnlijk in de laatste helft van de 14e eeuw is gebouwd. De eerste met naam bekende eigenaar was Otto van Holtmeulen. Hij werd in 1394 met de heerlijkheid Tegelen en toebehoren beleend door de hertog van Gelre. De stelling dat Otto, de nieuwe heer van Tegelen, gehuwd zou zijn met ene Elisabeth van Tegelen wordt door geen enkele bron ondersteund, maar wordt helaas tot op de dag van vandaag kritiekloos in diverse publicaties gekopieerd. De heren van Tegelen hadden tot die tijd altijd in kasteel de Munt en de Bongertshof gewoond: hier ging nu een zijtak van de familie wonen. Het huidige 17e-eeuwse hoofdgebouw bevat nog fragmenten van het oorspronkelijke 14e-eeuws gebouw.

In de 17e eeuw werd het kasteel bewoond door leden van het Duits adellijk geslacht Metternich, die hun rechten op de heerlijkheid Tegelen en het inmiddels bouwvallige kasteel Holtmühle in 1702 verkochten aan de familie von Hundt zum Busch, die het kasteel weer bewoonbaar liet maken. Ze lieten ook een nieuwe weg naar Kaldenkerken aanleggen. Deze verhoogde weg liep van de Kaldenkerker Poort door het moerassige gebied onder de steilrand rechtstreeks naar Kaldenkerken en het slot Wambach, en kwam bekend te staan als de Huntsleich, Hondsdiekerweg of Hondsdijk.

In 1744 trouwde de jonge barones Anne Elisabeth von Hundt met de Pruisische militair Joachim Reinhold von Glasenapp, die in 1747 het kasteel en de bijbehorende titel, heer van Tegelen, van zijn schoonvader erfde. Na von Glasenapps vertrek uit Tegelen rond 1780 stond het kasteel geregeld langere tijd leeg. In 1879 was Jacobus Craandijk in Tegelen. In zijn Wandelingen door Nederland met pen en potlood wijdt hij enkele regels aan het kasteel: 't Is vooral opmerkelijk om het uitgestrekte kasteel Holtmuhle, het hoofdkwartier van Frederik Hendrik bij het beleg van Venlo in 1646. Vroeger bezat dit slot aanzienlijke achterleenen en waren er belangrijke regten aan verbonden. Tegenwoordig is het onbewoond, maar, naar het schijnt, nog goed onderhouden en, met zijn twee poorten, zijn' ommuurden voorhof, zijn breede gracht, maakt het gebouw een' goeden indruk, die nog zou worden vermeerderd, als de muren niet met een leelijk, eentoonig donker grijs kleurtje waren bedekt.

Rond 1850 was het kasteel zo vervallen dat de helft van de gebouwen werd afgebroken toen Louis de Rijk zich er vestigde, die het gebouw in 1852 grondig liet verbouwen. Zijn dochter Theodora trouwde in 1883 met Johan van Basten Batenburg. De gemeente Tegelen kocht het kasteel met de bijgebouwen en de omliggende landerijen in 1968 van de familie van Basten Batenburg voor 800.000 Nederlandse gulden. In 1985 werd de Kaldenkerker Poort gerestaureerd en een jaar later de Venlose Poort. Na een omvangrijke restauratie in 1993 is in het complex het hotel-restaurant Château de Holtmühle, behorende tot de Bilderberg-hotelketen, gevestigd. Rondom het kasteel zijn fraaie kasteeltuinen in diverse stijlen te bewonderen.

Tiendschuur
De gemeente Tegelen liet in 1978 de hoektorentjes van de tiendschuur herstellen en in 1988 werd het gebouw in de oorspronkelijke staat hersteld, waarbij onder andere een later aangebouwde opslagloods werd gesloopt. In het gebouw werd in 1985 een keramische leerwerkplaats gevestigd en sinds 1987 huist het Tegels keramiekmuseum in de tiendschuur.

Kasteel Holtmühle

Kasteel (De) Keverberg was de voormalige residentie van de graven van Kessel en is in 2015 hersteld uit een geconsolideerde ruïne van een mottekasteel gelegen in het hart van het Noord-Limburgse dorp Kessel aan de Maas, stroomopwaarts ten zuiden van Venlo. Het kasteel is ook bekend onder de naam Kasteel Kessel. Het bevindt zich op een heuvel. Het hoogteverschil tussen het kasteel en de rivier kan worden overbrugd via trappen en terrassen.

Direct ten westen van het kasteel staat de Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekerk.

Beschrijving

Door zijn ligging op de opgeworpen heuvel is dit kasteel een van de weinige nog overgebleven mottekastelen in Nederland. Van origine was het een van de oudste kastelen in Limburg en stond het bekend als "burcht Kessel". Uit historisch onderzoek is gebleken dat in de motte restanten aanwezig zijn van een burcht die gebouwd moet zijn in de 9e eeuw. Het betrof hier muren van twee meter dik gemaakt uit oersteen en maaskeien met daarop een vierkante houten woontoren van 15 meter. Het doel van de toren was om het scheepvaartverkeer op de rivier te controleren en tol te heffen.

Na gedeeltelijke afbraak zijn de restanten opgevuld met zand en is de motte verder verbreed en opgehoogd, waardoor een plateauheuvel van 9 meter hoogte ontstond. Het huidige kasteel is vermoedelijk deels gebouwd in de 12de eeuw toen een toren en een mergelstenen ringmuur met weergang op bogen aan de binnenzijde werden aangelegd. Binnen de ringmuur is een zaal uit de 13de eeuw en, hieraan gebouwd, een poorttoren eveneens uit de 13de eeuw. Vervolgens bouwde men in 1325 aan de noordoostzijde buiten de ringmuur een vierkante donjon. Rond 1400 werd nog een nieuwe poorttoren gebouwd aan de zuidoostzijde, de zogenaamde Maastoren. In de loop der eeuwen werden nog een aantal gebouwen opgericht binnen de muren van het kasteel.

Naamgeving
De naam Keverberg is afkomstig van de familienaam De Keverberg d’Aldenghoor, die eigenaar waren van het kasteel van 1779 tot het begin van de twintigste eeuw.

Geschiedenis en bewoners

Het kasteel was van oorsprong het centrum van het graafschap Kessel, voor het eerst genoemd in de tiende eeuw, toen keizer Otto I van het Heilige Roomse Rijk zijn neef en vazal graaf Ansfried tot graaf van Kessel benoemde, waardoor deze muntrecht kreeg voor Kessel en tol ging heffen op de Maas. Deze Ansfried heeft later, als bisschop van Utrecht, de abdij van Thorn gesticht. Een onecht kind van deze Ansfried, Balderik genaamd, werd zijn opvolger als graaf van Kessel. Balderik werd opgevolgd door Hendrik I van Kessel. De nakomelingen van deze Hendrik bleven als bewoners op het kasteel tot 1279, toen het werd verkocht aan Reinoud I van Gelre. Aangezien Reinoud het kasteel niet zelf wilde als bewoner, benoemde hij ene Godfried van Berck tot beheerder, die zich dan ook prompt zelf tot heer van Kessel benoemde. In 1541 stierf deze familie uit en erfde een neef, Caspar van Merwijck, het kasteel.

In 1597 is het kasteel door Staatse troepen in brand gestoken en daarna weer herbouwd met een drie verdiepingen hoog bakstenen gebouw. Een belangrijke familie waren deze van Merwijcks. Ze hadden onder andere contacten met veldheer Maarten van Rossum, keizer Karel V, prins Maurits en aartshertog Albert van Oostenrijk. In 1779 stierf het geslacht van Merwijck uit en erfde Caspar baron van Keverberg als neef van de familie het gehele bezit, inclusief het kasteel van Kessel. Het was voor het eerst dat de naam Keverberg in de geschiedenis van het kasteel opdook. Deze Caspar kwam aan zijn einde door verdrinking in de Maas en sindsdien gaat het gerucht dat hij regelmatig op de Maas zou rondspoken.

De laatste adellijke bewoner van kasteel Kessel was Frederik Hendrik Karel de Keverberg de Kessel, de zoon van Karel Lodewijk van Keverberg van Kessel. Deze "baron Frits" stierf een eenzame dood in 1876, verlaten door zijn vrouw en dochter. Het kasteel werd een onderkomen voor schipperskinderen en vervolgens verkochten de erven van de familie de Keverberg het in 1903 aan de congregatie van de Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid. Deze zusters richtten het kasteel in als klooster en maakten er een meisjespensionaat van, het St. Aloysiusgesticht.

Periode vanaf 1940

In de Tweede Wereldoorlog werd het kasteel bezet door Duitse soldaten, die het bij hun aftocht opbliezen en in brand staken. De binnenmuren werden geheel vernield en door de ontstane brand bleef niets heel van het interieur. De zusters zagen geen kans om het kasteel te laten herbouwen en zo werd de burcht van Kessel een ruïne. Na de oorlog stond de ringmuur nog overeind, met nissen en kantelen, een gedeelte van de weergang, de muren van de grote zaal, de zijtoren en de poorttoren. Het gewelf onder de grote zaal is inmiddels weer hersteld.

In 1953 werden de restanten door de gemeente Kessel aangekocht. Er was zoveel van het kasteel verloren gegaan dat men heeft besloten om de burcht niet te restaureren maar te consolideren: handhaven in de staat waarin hij is en zodanig te onderhouden dat verder verval niet kan optreden. De overblijfselen werden in middeleeuwse sfeer teruggebracht met uitzondering van bouwdelen uit de zeventiende eeuw. In augustus en september wordt het gebruikt als openluchttheater en in oktober en november wordt het omgebouwd tot spookkasteel.

Nieuwbouw

De stichting Behoud Kasteel De Keverberg is eigenaar van de ruïne en heeft vijf miljoen euro bij elkaar gekregen voor herstel van De Keverberg en de inrichting van het bijbehorende park. Los van de oude muren is een nieuw gedeelte gebouwd bestaande uit slanke kolommen waarop betonnen verdiepingsvloeren en het dak rusten. Het nieuwe dak gedekt met leien heeft de vorm gekregen van het achttiende-eeuwse dak maar in plaats van de kleine dakkapellen zijn er grote glazen vensters aangebracht. Tussen de kolommen zitten glazen puien. De binnenplaats kreeg een flauw hellend glazen dak. De nieuwbouw is op 1 oktober 2015 geopend. Voor de exploitatie van De Keverberg wordt door de stichting De Keverberg, dit is een andere stichting dan bovengenoemde, een aparte B.V. opgericht.

Op 24 juni 2015 werd tijdens graafwerkzaamheden in de kasteeltuin een loden kist gevonden met een stoffelijk overschot. Aangenomen wordt dat het de resten betreft van de laatste baron Van Keverberg, Frits, wiens laatste rustplaats sinds zijn overlijden in 1876 onbekend was.


Kasteel Keverberg

Kasteel Nieuwenbroeck in Beesel werd rond 1560 gebouwd door Johan van Holthuysen na zijn huwelijk met Helwig van Holtmeulen, erfdochter van de plaatselijke heer. Het oudste gedeelte bestaat uit een L-vormig woonhuis met trapgevels.

Het huidige uiterlijk dankt het kasteel mede aan verbouwingen door de families Bosman (ca. 1730) en De Collignon (ca. 1760). In 2005 werden de gebouwen opnieuw opgeknapt.

Algemene omschrijving
Het goed ligt ten zuidoosten van het dorp, vrijwel tegen de dorpskern aan. Aan noordzijde loopt de Huilbeek, aan oostzijde liggen akkers, aan zuidzijde wordt het begrensd door een geasfalteerde weg (Bakheide) en aan westzijde ligt de Ruys de Splintersingel.

Het goed bestaat uit een 16e-eeuws edelmanshuis met een poortgebouw op een omgracht terrein. Het bijbehorende park, dat zich zowel binnen als buiten de gracht bevindt, is in de 19e eeuw nieuw aangelegd in late landschapsstijl.

Indeling

Het goed bevat de volgende monumentale onderdelen:

Hoofdgebouw

Het hoofdgebouw bestaat uit twee haaks op elkaar staande vleugels van twee bouwlagen onder een kapconstructie. Een derde vleugel betreft een aanbouw met trapgevels. Het gebouw is bekroond met zadeldaken met grijze dakleien. Het hele gebouw is opgetrokken uit witgekalkte baksteen waarin ramen in empirestijl. In de westelijke trapgevel bevindt zich een oeil de boeuf.

Park
Het park bestaat uit twee lanen, een binnenplaats, een siertuin, een parkdriehoek, weiden en een bos.

De beide lanen betreft de oprijlaan en een laan langs de noordgrens van het complex. De oprijlaan leidt van de Ruys van Splinterlaan, langs de zuidzijde van de gracht, naar het poortgebouw via een stenen brug. De noordlaan loopt van de Ruys van Splinterlaan langs de noordzijde van de gracht, via de siertuin, en gaat over in een bospad.

De binnenplaats wordt omgeven door het hoofdgebouw, het poortgebouw en de remise.

De siertuin ligt direct aan oostzijde van het grachteiland. De tuin in modern ingericht. Voorheen lagen hier eveneens een boomgaard en een moestuin; beide zijn echter verdwenen.

Tegenover het poortgebouw met toegangsbrug ligt een park in driehoeksvorm. Twee van de drie zijden worden begrensd door brede sloten; de derde zijde vorm de grens van de oprijlaan. Dit park is in de eerste helft van de 19e eeuw aangelegd.

Aan west-, zuid- en oostzijde is het park omringd door weilanden, die een overgang vormen tussen de bebouwing met parkaanleg en het bos. Vier van de vijf zijden van het oostelijke weiland worden omgeven door een sloot, de vijfde zijde ligt aan de siertuin.

Door het bos, dat bijna de helft van het goed bestrijkt, lopen diverse wandelpaden. Vooral het zuidelijke deel van dit bos bevat veel oud hout. Het bos strekt zich uit van het zuidelijk deel van het complex tot het oostelijke deel, dus in noordoostelijke richting.

Poortgebouw en bijgebouwen
De monumentale bijgebouwen bestaan uit het poortgebouw, het koetshuis en de duiventoren.

Het langgerekte poortgebouw ligt evenwijdig aan de zuidelijke gracht. Het 18e-eeuwse gebouw is afgedekt met een schilddak met rode dakpannen. Het midden van dit gebouw is gebouwd als torenvormig paviljoen met toegangspoort. De brug over de gracht vormt een geheel met deze poort. Het schilddak van de toren is gedekt met dakleien en twee windvanen uit 1731. Boven de poort bevindt zich een driehoekig fronton met gebeeldhouwd alliantiewapen van de families Ruys en Van Aefferden. Het uit baksteen opgetrokken gebouw is, net als het hoofdgebouw, witgekalkt. Na de Tweede Wereldoorlog werd het poortgebouw uitgebreid met een vleugel.

Tussen het hoofdgebouw en het poortgebouw met vleugel ligt het bescheiden koetshuis uit de 18e eeuw. Deze remmise is momenteel in gebruik als woning.

Naast de remise staat een lage ronde duiventoren, bestaande uit witgeschilderde baksteen. De toren wordt afgedekt door een zeskantig helmdak met leien. In de dakvlakken bevinden zich vlieggaten.

Toegangsbrug

De toegangsbrug uit de 17e of 18e eeuw loopt over de zuidzijde van de gracht, en verbindt de parkdriehoek en oprijlaan met de binnenplaats via de toegangspoort, haaks op de oprijlaan. De brug is uitgevoerd in baksteen met hardstenen dekplaten op de borstwering. de brug heeft drie togen met daar tussenin steunberen.

Kasteel Nieuwenbroek

Kasteel Ouborg/Oudborgh is de ruïne van een kasteel uit vermoedelijk circa 1300, ook bekend als Naborch, Huys te Swalmen of Aldenborg en gelegen te Swalmen aan de rivier de Swalm. De Ouborg is een van de oudste kasteelruïnes in Nederland, iets jonger dan die van het Huis te Merwede, maar de restanten zijn hier uitgebreider. De Ouborg is vermoedelijk in de 15e eeuw door brand verwoest.

Van het voormalige kasteel is slechts aanwezig een deel van de zuidwestelijke buitenmuur, het onderste deel van de bakstenen woontoren (donjon), die door zijn achthoekige vorm uniek is voor Nederland, met de aanzet van een keldergewelf, en een rest van de traptoren. Er is nog een rest van een omgrachting, die vroeger gevoed werden door het aangrenzende riviertje de Swalm. In de grond liggen nog belangrijke archeologische resten, de fundamenten van het kasteel en de voorburcht

Vanuit de trein van Roermond naar Venlo kan men deze romantische ruïne aan de Swalm zien liggen. De snelweg A73 voert er vlak onder.

Bouwkundig

Het kasteel was een rechthoekig gebouw van 25 bij 17 meter met op de zuidelijke hoek de donjon of woontoren in achthoekige vorm. Aan deze woontoren lag een L-vormige woonvleugel aan een kleine binnenplaats. De muren van het kasteel waren 1,50 meter dik en van baksteen.

In 1916 schijnen veel stenen van het kasteel gebruikt te zijn voor de restauratie van de nabijgelegen Sint-Dionysiuskerk te Asselt. Op een foto van rond 1900 is te zien dat de muren toen aanzienlijk hoger waren. De huidige ruïne werd eindelijk geconsolideerd, maar het zou aanbeveling verdienen om de contouren weer tot een halve meter op te metselen als landmark voor de nieuwe snelweg die hier vlak langs loopt.

Geschiedenis

De eerste ridder van Swalmen was een Seger van Broeckhuysen genaamd van Swalmen (vermeld 1271-1286). Of hij hier een versterking had is onbekend. Het kasteel is bijna zeker gesticht door zijn kleinzoon Seger Vosken (vermeld 1313-1347), die zich alleen nog maar naar zijn heerlijkheid Van Swalmen noemde. Onder druk van de Graaf van Gelre en door schulden geplaagd, vermoedelijk wegens losgeld, werd deze heerlijkheid aan de graaf verkocht in 1331. Het kasteel zelf werd later door zijn zoon Robijn van Swalmen in 1381 verkocht aan diens neef Diderick van Oost. Deze Dirk van Oost verheft het huis te Hillenraad, dat hij reeds bezat in 1380, samen met dat van Swalmen en hun voorburchten op 10 juni 1394. Zijn kleinzoon Derich van Oost wordt op 1 januari 1460 (na het overlijden van vader Johan van Oost) namens zijn zuster Isabella beleend met de Ouborgh te Swalmen. Door het huwelijk van Isabella van Oest met Arnold Schenck van Nydeggen kwam Swalmen in 1486 aan deze familie. De eigendom blijft daarna verbonden aan het huis Hillenraad van de familie Schenk van Nydeggen. Hendrick Schenck van Nydeggen, ridder in de Duitse Orde en commandeur van Ramerstorf, enerzijds, en Arnold Schenck van Nydeggen, heer te Hillenraad, anderzijds, sluiten op 17 september 1693 een overeenkomst waarbij tot beëindiging van de conflicten tussen beiden bepaald wordt dat eerstgenoemde het goed de Aldenborg te Swalmen ontvangt.

Kasteel Ouborg

Kasteel Hillenraad, gelegen aan de zuidkant van Swalmen in de gemeente Roermond (Limburg), is een vierkante waterburcht, oorspronkelijk uit de 14e eeuw. Het kasteel ligt te midden van een landgoed nabij het dorp Boukoul. Het bestaat uit een omgracht hoofdgebouw met vier hoektorens, een voorburcht, enkele bijgebouwen en een kasteelpark. Kasteel Hillenraad is een beschermd rijksmonument sinds 1970. Het gehele complex bestaat uit een twintigtal afzonderlijke inschrijvingen in het rijksmonumentenregister, waaronder het hoofdgebouw, de bijgebouwen en een aantal elementen in het park. Het kasteel is niet voor publiek toegankelijk.

Geschiedenis

Enkele hoofdlijnen
Van ca. 1270 tot 1695 was Swalmen een afzonderlijke heerlijkheid binnen het hertogdom Gelre.
Het kasteel wordt voor het eerst genoemd op 28 juni 1380, in een verklaring waarbij twee mannen beloofden dat zij Didderic van Oest schadeloos zouden houden wegens een schuld. Mochten zij zich niet aan hun belofte houden, dan zouden ze vrijwillig op diens huis Hellenrade in zogenaamde leisting (een soort borgtocht) gaan.
In de 15e eeuw bestond Hillenraad alleen maar uit het middelste gedeelte.
In 1572 had Willem van Oranje zijn hoofdkwartier op Hillenraad van waaruit hij de belegering van Roermond leidde. Arnold Schenck van Nijdeggen was toen kasteelheer.
De heerlijkheid Swalmen wordt in 1695 verenigd met de heerlijkheid Asselt en tot een markgraafschap verheven.
In de 17e en 18e eeuw is het kasteel uitgebreid en zijn de vier hoektorens aangebouwd.
De huidige bewoner is T. de Guerre, kleinzoon van graaf Herman Jozef Wolff Metternich.
Oorsprong van het Huis te Swalmen
In 1339 werd ridder Seger van Swalmen, zoon van wijlen Willem van Broeckhuysen, door graaf Dirk van Loon, heer van Heinsberg en Blankenberg, beleend met enkele landerijen in Swalmen. Vader Willem had al eerder zes bunder aan de graaf in onderpand gegeven in ruil voor een lening en ditmaal had zoon Seger nogmaals acht bunder verpand, gelegen in Hoppenrade. Van een kasteel is in deze akte nog geen sprake. Toch is deze akte belangrijk voor de vroegste geschiedenis van het kasteel, omdat Hoppenrade later samen met het kasteel één leengoed zal vormen.

Hoppenrade is tegenwoordig een stuk land dat grenst aan het huidige kasteel. Omdat het kasteel in de voorgaande akte nog niet wordt genoemd, is het waarschijnlijk dat het slot na 1339 werd gebouwd en dat de familie Van Swalmen nog op het huis Rathem woonde, later ook wel Oudborg of Naborch genoemd.

De familie Van Oest

In 1380 wordt het huis Hellenrade voor het eerst genoemd in een akte. Het kasteel was toen eigendom van Didderic van Oest (uit het geslacht Van Oys, afkomstig van kasteel Oost in Oost-Maarland). Dirk van Oest en zijn vrouw Felicitas van Uppey (bij Luik) werden in 1381 door aankoop van Robijn van Swalmen tevens eigenaar van diverse andere goederen te Swalmen, waaronder het 'huys' (de Naborch) en een watermolen. Dirks moeder was waarschijnlijk een zus van Robijn van Swalmen. Dirk was in 1379 al getuige bij een vonnis inzake de schatplichtigheid van Swalmen en Asselt. Verkoper Robijn, kanunnik van de Sint-Servaas in Maastricht, had deze goederen geërfd van zijn broer Werner van Swalmen.
In 1382 sloot Dirk van Oest een verdrag met de stad Keulen, die verwikkeld was in een strijd tegen de aartsbisschop aldaar. Dirk beloofde o.a. dat hij zijn kasteel, dat hij in leen hield van de hertog van Gelre, beschikbaar zou stellen als de stad daarom vroeg. Al een half jaar later verzoenden stad en aartsbisschop zich, zodat Dirk zijn burcht nooit daadwerkelijk open hoefde te stellen.

De familie Schenck van Nydeggen

Door het huwelijk van Isabella van Oest met Arnold Schenck van Nydeggen kwam Hillenraad in 1486, enkele generaties later, in handen van een ander geslacht.

Hillenraad zal er in de 14e eeuw heel anders hebben uitgezien. Vermoedelijk was het weinig meer dan een groot rechthoekig huis, met op een van de hoeken een ronde toren. Deze toren wordt nog genoemd in een akte uit 1607. De toren zal hebben gelegen op de zuidhoek van de oorspronkelijke rechthoekige burcht, waar de muren het minst dik zijn. Muurankers met het jaartal 1648 geven aan dat de voorhof van Hillenraad op het eind van de Tachtigjarige Oorlog veranderingen onderging, mogelijk ook pas werd gebouwd. Deze verbouwing zal hebben plaatsgevonden in opdracht van Dirk Schenck van Nijdeggen en zijn vrouw Maria d'Oyenbrugge van Duras.

Na het overlijden van Dirk Schenck werd Hillenraad eigendom van zoon Christoffel Schenck van Nydeggen. Deze kocht in 1655 de rechtspraak in Swalmen en Asselt terug van de hertog van Gelre, een recht dat de heren van Swalmen in 1314 waren kwijtgeraakt. Met deze aankoop steeg de familie Schenck, tevens eigenaren van de heerlijkheden Swalmen en Asselt, sterk in aanzien. Door het overlijden van een metselaar weten we dat Hillenraad in 1665 werd verbouwd. Mogelijk moest op dat moment de toren plaats maken voor de nieuwe feestzaal. In 1668 was de toren in ieder geval verdwenen.

Het markgrafelijk geslacht Van Hoensbroeck

In 1703 werd de achtjarige Christoffel Arnold Adriaan Schenck van Nijdeggen al spelend met een geladen geweer dodelijk gewond. Zijn vader, Arnold Schenck, vermaakte daarop al zijn bezittingen aan zijn vrouw Maria Catharina markgravin van Hoensbroeck. Zo vererfde Hillenraad uiteindelijk in 1736 op een neef. Deze neef Willem Adriaan van Hoensbroeck werd reeds in 1733 beleend met Hillenraad. In 1738 droeg hij Hillenraad over aan zijn zoon Frans Arnold van Hoensbroeck die in 1720 getrouwd was met Anna Catharina Sophia van Schönborn. Zij baarde hem 25 kinderen, van wie vermoedelijk enkele levenloos. Het alliantiewapen boven de ingang van de oranjerie in de grote kasteeltuin herinnert aan dit echtpaar. De familie Van Hoensbroeck zou enkele generaties eigenaar blijven van het kasteel. Onder hun zoon Lotharius Frans van Hoensbroeck werd Hillenraad opnieuw verbouwd: in 1766 overleed een dakdekker na een val van het dak. Onder de Roermondse bisschop Filips Damiaan Lodewijk van Hoensbroeck was kasteel Hillenraad in het vierde kwart van de 18e eeuw een centrum van muziekleven in het Maasland.

De grafelijke familie Wolff-Metternich

De laatste Van Hoensbroeck op kasteel Hillenraad was Franz Eugen von und zu Hoensbroech. Zijn huwelijk met Hermengilde gravin Wolff Metternich bleef kinderloos en in 1909 droegen Franz Eugen en zijn vrouw het kasteel met toebehoren over aan hun neef Herman Jozef Wolff-Metternich en zijn vrouw Von Schall Riaucour. Zij lieten het kasteel tussen 1909 en 1922 restaureren, waarbij vooral de bijgebouwen ingrijpend veranderden. In 1925 organiseerde de ANWB een uitstapje naar Swalmen en kasteel Hillenraad, waar het gezelschap werd ontvangen door de graaf en gravin Wolff Metternich.

In november 1918 kwam het kasteel korte tijd in het wereldnieuws, toen de Duitse kroonprins Wilhelm er met zijn militair gevolg was geïnterneerd. De kroonprins was enkele dagen na zijn vader Wilhelm II de grens van het neutrale Nederland overgestoken en was volgens de regels van de Haagse Conventie voor neutrale landen direct geïnterneerd. Na korte tijd werd hij overgebracht naar het eiland Wieringen.

Tuinen, landgoed

De tuin- en parkaanleg van de historische buitenplaats Hillenraad telt een vijftiental van rijkswege beschermde onderdelen, waaronder een tweetal bruggen, een stuw, enkele muren met tuinornamenten, balustrades, een tuinhek, twee banken, tuinvazen, sokkels en beelden. Behalve de deels formeel aangelegde tuin, omvat het landgoed een sterrenbos en enkele lanen.



Kasteel Hillenraad

Kasteel Kaldenbroek in Lottum in de Nederlandse provincie Limburg is een, door de eeuwen heen veelvuldig verbouwd, oud landhuis, dat anno 2008 in goede staat verkeert.

Bouwgeschiedenis

Het kasteel is verscheidene malen verbouwd. Onbekend is wanneer dit steeds gebeurd is. Het had in ieder geval de klassieke opbouw van een voorhof met (pacht)boerderij met schuren en stallen en een hoofdgebouw, alles omgeven door grachten. Het huidige hoofdgebouw is niet groot en oogt als twee aan elkaar gebouwde boerderijen tezamen in een hoekvorm. In de muren is veel mergel verwerkt van voorgaande verbouwingen en zijn enkele ramen dichtgezet. Later zijn de ramen in oude stijl hersteld. Een schuur met mergellagen (uit circa 1550) is ongeveer dertig jaar geleden gesloopt. Ook de grachten zijn grotendeels verdwenen.

Bewoners

De oudste vermelding is uit 1394 toen Alart Vleck het in leen kreeg van de Hertog van Gelre. Zijn dochter Gertruid trouwde met Daniel van Goor, waarna hun zoon Alard in 1442 ermee werd beleend. Aan diens zoon Gerrit van Goor werd het in 1493 beleend. Wederom een Alard erfde dit in 1502; uit zijn huwelijk met Ursula van Wittenhorst werd Adolf als oudste zoon opvolger. Omstreeks 1580 overleed deze laatste en verviel het aan zijn zoon Alard. Toen deze omstreeks 1605 kinderloos overleed vererfde het uiteindelijk aan een tante (Anna van Goor) die getrouwd was geweest met Ivo Hoen van Cartiels. Uiteindelijk kreeg Catharina van Goor het via erfenis en haar zoon Willem Lodewijk van Efferen werd er in 1671 mee beleend. In 1687 werd het via een veiling verkocht aan Philip Carel van Wylich, baron van Lottum, die ook heer van Lottum was. Aangezien deze grote schulden had nagelaten werd het wederom verkocht in 1755. Koper was Hendrik Leopold van Baexem. Begin 1800 werd zijn kleinzoon Philip Ernest de la Marck eigenaar. Deze verkocht het aan Pieter Joannes Schraven uit Broekhuizen. Na het overlijden van hun kinderen werd het in 1910 verkocht aan de zusjes van Haeff, die het in 1936 doorverkochten aan hun broer A.M.J.J. van Haeff. In 1970 verkocht deze het met 57 hectare grond aan projectontwikkelaars die hun zin niet kregen (5.000 recreatiehuizen) en het doorverkochten. Na restauratie door de koper W. Joosten verkocht deze het door aan Sieperman. Het westelijk deel met schuur is in 2003 verkocht aan A. Peters en M. Stoot.

Kasteel Kaldenbroek

Kasteel Aldenghoor is gelegen aan de Kasteellaan in het Midden-Limburgse dorp Haelen, dat sinds 2007 deel uitmaakt van de fusiegemeente Leudal.

Beschrijving van het kasteel
Het kasteel is gelegen op een omgracht terrein en omvat een hoofdgebouw bestaande uit twee haaks op elkaar staande vleugels met wolfsdaken. Op de binnenhoek heeft ze een zware ronde toren van baksteen en mergel uit de 15de eeuw met een hoge spits van rond 1700. Het kasteel heeft in het verleden 4 torens gehad waarvan er 3 tijdens een belegering door huurlingen van de Republiek der 7 Verenigde Nederlanden in 1598 zijn gesneuveld.

Het kasteel heeft tevens een haakvormige voorburcht of nederhof uit de 17de en 18de eeuw bestaande uit een ingangsvleugel met mansardedak en een poortpaviljoen met zadeldak tussen gezwenkte topgevels. De doorgang aan de veldzijde bevat een sluitsteen met het jaartal 1750 en onder een fronton en aan de hofzijde bevindt zich een sluitsteen met het jaartal 1886. De toegang tot het kasteel gaat over een brug met drie gemetselde bogen. Inwendig heeft het o.a. een zandstenen schouw en een zaaltje met betimmering in Lodewijk XV-stijl.

Geschiedenis en bewoners
De eerste vermelding dateert van 1212 wanneer er sprake is van een versterkt huis Ghoor van de heren van Ghoor de Horne. Toen deze heren in het nabijgelegen Neer een nieuw kasteel lieten bouwen noemde men dit Neyenghoor en zo werd hierop inspelend het kasteel in Haelen omgedoopt tot Aldenghoor (respectievelijk nieuwe Ghoor en oude Ghoor).

In 1380 verkochten de heren van Ghoor het kasteel aan Eustache van den Bongaert om vervolgens in 1428 weer op Aldenghoor terug te keren. Nu verbleven ze er tot 1501. De gebroeders van Ghoor waren berucht in Midden-Limburg en ze maakten het zo bont dat ze werden achtervolgd door de plaatselijke drossaard en gedwongen waren om uit te wijken naar de andere zijde van de Maas waar de drossaard geen bevoegdheden had.

De van Ghoors werden opgevolgd door Werner van Pallandt, die als landvoogd van Gulick echter weinig op het kasteel verbleef maar des te meer op zijn kasteel Wassenberg. Na van Pallandt, die kinderloos bleef, kwam het kasteel in 1535 in bezit van Dirk van den Boetzelaar en zijn opvolgers Dirk II en Zweder van den Boetselaar. Deze Zweder had een dochter, freule Ermgard geheten, die de eerder genoemde belegering aan het begin van de 17e eeuw door een rondtrekkende roversbende samen met een aantal Haelense strijders weerstond en deze uiteindelijk kon verjagen. Na een kortstondig verblijf van de Franse edelman François de Mauleon op het kasteel, kwam dit in 1629 voor bijna drie eeuwen lang in bezit van de familie De Keverberg. De laatste De Keverberg die er woonde was baron Karel De Keverberg.

Kasteel Aldenghoor

Historie

Helaas zijn er weinig geschreven bronnen bekend over de historie van het huis de Thooren. De vele branden die het huis hebben geteisterd zullen hier debet aan zijn. De oudst bekende eigenaar is Dederic Wilde van Mersen, schout van Roermond (1404-1414) die in 1417 als eigenaar van de Thooren wordt genoemd. Zijn kleinzoon had slechts een dochter, die in 1454 gehuwd was met Johan van Hertevelt. Hierdoor komt de Thooren in handen van de familie Van Hertevelt.

In 1604 steken Spanjaarden uit Roermond onder bevel van Simon Antunes de Thooren in brand. Dit blijkt uit een akte gedateerd 9 oktober 1607. Deze akte is opgesteld om aan de hand van de verklaringen van enkele ouden van dagen de aan het huis en goed verbonden rechten alsnog vast te leggen. Uit de akte blijkt dat her huis reeds ten tijde van de grootmoeder van de toenmalige eigenaar Wilhelm van Hertevelt was afgebrand; 'die welcke (de grootmoeder van Wilhelm) in 't huys liep ende wolde noch haer segel ende briefven daer uythaelen clan en konste die Diet daer uyt brenghen oorsaecken dat het fuyr oder brandt te seer haer overquamp datse haer lijff genoech te salveren had ende is alsoo in 't middel van den thoren boven die windeltrap door een venster in een bedt gespronghen souder etwas uyt te krijgen ende in korten tijt daemaer gestorven'. 

Uit het voorgaande mogen we in ieder geval concluderen dat een deel van de archiefstukken die we thans missen toen verloren zijn gegaan. Ook blijkt hieruit dat ten tijde van de grootmoeder van Wilhelm van Hertevelt het huis ook al eens is afgebrand.
De zoon van Wilhelm, Hendrik van Herteveld is een aantal jaren later niet in staat om een vrij grote schuld bij Hendrik Smeets in te lossen, waardoor de laatste in het bezit van de Thooren komt. Door huwelijk wordt de familie Petit aan het eind van de zeventiende eeuw eigenaar van het huis. 

De heer Christiaan Laurens Petit stelt in 1710 een pleitnota op om de riddermatigheid van het goed de bewijzen. Hierin wordt tevens vermeld dat de Thooren nogmaals is hersteld in 1686, nadat het schade had opgelopen als gevolg van verval en een brand. Dit betekent dus dat de Thooren tussen 1607 en 1686 nogmaals door vuur verwoest is geweest. Dit is de derde brand die we in de archieven terug kunnen vinden. In het gebouw zelf is van deze brand en niets terug te vinden. We! zijn er aanwijzingen gevonden van een vierde brand, die de oudste fase van de Thooren heeft verwoest, hier wordt verderop nader op ingegaan. Van deze laatst genoemde brand is in de geschreven bronnen geen sporen aangetroffen.

http://www.maasniel.nl/gebouwen/de_thooren.htm

