Het Onstein heeft alle uiterlijke kenmerken van een Achterhoekse havezate, doch is het nooit geweest. Het herenhuis en de bouwhuizen apart op een eiland, omringd door grachten, dat alles zouden we kunnen bewonderen, als de toegang niet ten strengste verboden zou zijn...

Het is alles begonnen met „t guet Onstedynck“, een boerderij die in 1494 wordt genoemd met als bezitter Peter Onstedynck. Zijn nageslacht verkoopt het in 1558 aan Cornelis Anthonisz en diens schoonzoons raken het in 1559 kwijt wegens het feit dat Cornelis zich

garant gesteld heeft voor en lening, die Thomas Gramaye ontvangen heeft. De nieuwe eigenaar is een lid van de familie Van wachtendonck, maar de weduwe van Arnold verkoopt reeds in 1619 een deel van het goed aan Hartger van Hasselholt genaamd Stockheim, die al eerder een gedeelte verworven had en daar in 1613 het tegenwoordige huis liet bouwen. Toen zal ook de meer deftige naam Onstein ontstaan zijn. Schuldeisers zorgen ervoor dat omstreeks 1654 Henrick van Westerholt, heer van Hackfort eigenaar werd.

In 1710 zien we een nieuwe eigenaar op Onstein. Het is Jan Evert ten Broeck, die het huis in 1711 drastisch laat verbouwen en het het uiterlijk geeft dat het tot 1925 zal behouden. Al vier jaar later verlaat hij dit aardse tranendal en dan vererft het op de familie Valck, die we ook al op de Wiersse tegenkwamen. Susanne van Heeckeren-Valck laat het na aan haar dochter. Assuera, die met Heilwich Derk van Lynden trouwt. De Van Lynden's verkopen Onstein publiek in 1770 en koper wordt Tiberius baron van Harinxma thoe Heegh, gehuwd met Maria Geertryd Louise van Grotenhuis. Na haar dood hertrouwt hij Maria Ursula van Oldeneel en zijn dochter Hendrica Arnolda Maria Louisa laat zich schaken door Ernestus van Grotenhuis.

Financiële problemen ontstaan door zijn royale wijze van leven en in 1825 moet tot verkoop worden besloten, die Theodorus baron van Lamsweerde als nieuwe eigenaar oplevert. De familie van Grotenhuis blijft wonen op 't Onstein en wanneer Marianne van Grotenhuis in 1839 in het huwelijk treed met Abraham Adriaan Stoop, koopt laatstgenoemde het landgoed terug. Ook hij kan het niet bolwerken en in 1852 wordt het goed wederom verkocht, nu aan Jhr. Alexander van der Heyden van Doornenburg.

Diens zoon Alexander verkocht het landgoed in 1961 aan M.J.A.M. Janssen, die terreinen zocht voor zijn beleggingsmaatschappij. Die liet één der koetshuizen verbouwen tot week-end-huis, maar tot restauratie van het kasteel is het nooit gekomen, ook weer door geldelijke problemen.

Het Onstein, toen ondergebracht in „De Eekhoeve“ B.V., werd in 1978 overgedaan aan de heer H.D. Melchers, die het gebouw, dat zo'n twintig jaar leeggestaan had, een grondige restauratie liet ondergaan. Nodig was die wel, onder meer was de achtergevel verzakt. Het uit 1711 daterende huis werd in 1925 ingrijpend verbouwd. Toen werd een ander dak gemaakt, dat met leien in plaats van pannen gedekt was en er werd een klokkentorentje geplaatst. De privaattoren tegen de rechterzijde werd verhoogd tot boven de daklijst.

Een sieraad van het huis is het “grand-canal” erachter.

http://www.kasteleningelderland.nl/Kastelen/onstein.html

No

- National monument

- Private property, closed for visitors