Kasteel Biljoen ligt tussen de Veluwe en de IJssel nabij Velp in de gemeente Rheden, in de Nederlandse provincie Gelderland
Kasteel Biljoen ligt tussen de Veluwe en de IJssel nabij Velp in de gemeente Rheden, in de Nederlandse provincie Gelderland. Dit cultuurhistorische Edele Huis uit de 16e eeuw werd door Karel van Gelre, hertog van Gelre en graaf van Zutphen omstreeks 1530, deels met bouwmaterialen van het nabijgelegen kasteel Overhagen gebouwd op het landgoed Broekerhof (of Broeckerhoeve), dat in 1076 door keizer Hendrik IV aan het kapittel van St.-Pieter te Utrecht was geschonken.
Bewoners en bouwkundige geschiedenis
Uit geldnood verkocht de hertog van Gelre op 1 juni 1535 het kasteel met de bijhorende heerlijke rechten aan zijn hofmeester en intendant Roelof van Lennep (1485-1546), drossaard van Middelaer. Deze liet het aan zijn zoon Carl van Lennep (1530-1567), burgemeester en schepen van Arnhem, aan zijn kleinzoon Roelof en aan zijn achterkleinzoon Johan. In 1633 erfde Cunera van Lennep tot Billion (1600-1657), aanvankelijk gehuwd met haar neef Willem van Lennep, nadien met Willem van Broeckhuysen van Barlham het kasteeldomein. Bij de dood van Cunera in 1657 werd haar dochter Johanna van Lennep de nieuwe eigenares, maar vier jaar later sterft zij kinderloos en wordt Biljoen, na 126 jaar in het bezit van de familie van Lennep te zijn geweest, in 1661 verkocht aan Alexander van Spaen (1619-1692).
Deze toont zich een bouwheer van formaat. Hij verbouwt het centrale gedeelte tot het huidige vierhoekig gebouw met vier gelijke hoektorens, die elk van barokke klokvormige helmen worden voorzien. Aan de ingang worden de poorttoren afgebroken en vervangen door een vooruit springend middengedeelte met timpaan. Alexander weet ook het kasteeldomein te vergroten met de aanhechting in 1682 van Groot Beekhuizen. Maar in 1672 vestigt koning Lodewijk XIV van Frankrijk tijdelijk zijn hoofdkwartier op Biljoen, waardoor het in tegenstelling tot vele andere kastelen, niet door het Franse leger onder bevel van maarschalk-generaal Henri de La Tour d’Auvergne (Turenne) wordt platgebrand. Deze bevelhebber was immers ook hertog van Bullionium, het Ardeense Bouillon. Ongetwijfeld werd het kasteel toen omwille van zijn oorspronkelijke naam gespaard.
In 1692 wordt Alexander Bernhard van Spaen de nieuwe eigenaar, in 1696 draagt hij het kasteeldomein over aan zijn broer Frederik Willem, die na de gedwongen verkoop van Till en Moyland ook definitief op Biljoen komt wonen. Andermaal wordt het domein uitgebreid met Overhagen, Nederhagen en Rosande.
De volgende eigenaar van Biljoen is Alexander Diederik van Spaen, burgemeester van Wageningen. Maar het is zijn zoon Johan Frederik Willem (1746-1827), die het kasteeldomein Biljoen zijn internationale allures weet aan te meten, door zowel het interieur van het kasteel, als de tuin- en parkaanleg van Biljoen en Beekhuizen ingrijpend te wijzigen. Maar wanneer zijn zoon Alexander Jacob van Spaen in 1848 sterft, betekent dit het einde, na 187 jaar van het familiebezit Biljoen.
In 1848 koopt Johan Frederik Willem Carel baron van Hardenbroek, heer van Biljoen (1807-1871), kamerheer van koning Willem III der Nederlanden, het kasteel en stelt het tijdelijk ter beschikking aan Anna Paulowna, de weduwe van koning Willem II. Maar 19 jaar later verkoopt hij het grootste deel van Biljoen aan een Duitse industrieel J.H.Willem Lüps, die in 1872 ook het kasteel koopt, zodat het geheel uiteindelijk behouden blijft. Gedurende vier generaties blijft het kasteeldomein eigendom van de familie Lüps, die het geheel gedurende 139 jaar goed weten te bewaren, tot de laatste mannelijke erfgenaam, Johan Hendrik Willem Lüps (1930-2006) en getrouwd met kunstschilderes jkvr. Albertine Marie Isabelle Jeanne de Blocq van Scheltinga (1928-2006), in 2006 overlijdt.
In 2008 wordt het 162 hectare grote culturele erfgoed, met de steun van de Provincie Gelderland en bijdragen van onder andere het Prins Bernhard Cultuurfonds door de stichting Het Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen in zijn geheel verworven, zodat het in zijn oude glorie kan worden hersteld en ten behoeve van de gemeenschap bewaard blijft. Het huis en de naaste omgeving is conform de wens van de laatste eigenaar inmiddels weer particulier bewoond en gewoonlijk niet toegankelijk.
No
Free access to the forest
Private property (Closed forever)