Het kasteel van Heetvelde, in de volksmond “Het Waterkasteel” genoemd, is een oude waterburcht die past als schakel in de verdedigingsgordel van versterkte kastelen die werden opgebouwd door de graven van Henegouwen. De oudste delen van het kasteel, de funderingen en laagste bouwlagen dateren uit circa 1600. Het huidige complex, opgetrokken in Brabantse renaissancestijl, werd gebouwd in opdracht van Pieter Collins, heer van Heetvelde.

Het kasteel bestaat uit een vierkante donjon (woontoren), een ronde toren, een kapel en een ronde verdedigingstoren aan de westkant. De schietgaten duiden op de verdedigingsbestemming die het kasteel vroeger moet gehad hebben. Het omliggend landschap beslaat ongeveer drie hectaren oppervlakte.

Het kasteel en zijn dichte omgeving werd in 1969 als monument en landschap geklasseerd. De familie Claeys-Bouaert uit Gent liet het kasteel restaureren.


https://ontdekpajotzenne.be/listings/kasteel-van-heetvelde/

Kasteel van Heetvelde

Account

by category

Login

Name

by region

Title

Name in English

Het hof te Steenhout ligt in het brongebied van één van de bijlopen van de Molenbeek op de grens met Oetingen en het Oost-Vlaamse Denderwindeke, in de schaduw van het Steenhoutbos (vroeger Kesterbos genoemd). Het wordt voor het eerst vermeld als "le fief et le court de Strihout" in een leenboek van de heren van Edingen uit 1466 (Verheyden J., 1), maar het is minstens 250 jaar ouder. Het maakte deel uit van een reeks van omwalde sites op de grens met Vlaanderen, ontstaan circa 1200, en was ongetwijfeld ­belangrijker dan de andere grensmotten in de omgeving (Heetvelde, Leisbroek, Hof ten Berg). In 1659 werd de baronie 'Steenhault' opgericht; ­ Henri Buelens (1597-1664) kreeg toen van koning Filips IV de toelating om de naam en de wapens van de oude familie van Steenhault over te nemen. De eerste bekende kaart van het domein is de Ferrariskaart (1771-1778). De oude burchtmotte tekent zich daarop nog duidelijk af als een afzonderlijk ­ eilandje, te betreden via de binnen de ringgracht gelegen, U-vormige dienstvleugel, relict van het voormalige neerhof, dat in 1758 naar het kasteel toe werd opengebroken. Ten noorden van de ringgracht lag een langwerpige vijver met een boogvormig uiteinde en waarvan de oostelijke oever met een dubbele rij bomen beplant was. Het nieuwe neerhof – de huidige kasteelboerderij – lag ten zuiden van het kasteel. Een rechte, 300 meter lange laan tussen het kasteel en de weg van Denderwinde naar Vollezele (de huidige Kasteelstraat), vormde de ­ ceremoniële toegang; de laatste 150 meter voor de toegangspoort werden symmetrisch geflankeerd door parterres met padenkruisen – de zuidelijke met een rotonde op het snijpunt. Ten zuiden van deze siertuin lag een groot, omhaagd, bijna driehoekig perceel boomgaard, begrensd door een tweede toegangsweg, die via het pachthof naar het kasteel leidde. Naast het pachthof lag een kleine, omhaagde moestuin, op de Ferrariskaart met een padenkruis afgebeeld. Een rechte, 700 meter lange dreef tussen het kasteel en de Blijkheerstraat (Oetingen), vormde de noordoostelijke grens van het Kesterbos ('Kaesterbosch').

De Primitieve kadasterkaarten uit de jaren 1820 (één uit 1827 opgemaakt door P.J. Motteau en een ongedateerde door J.B. Dupaix) tonen enkele opvallende veranderingen: de parterretuinen langs de toegangsdreef hebben de plaats geruimd voor bouwland (percelen nummers 3 en 5); het kasteel wordt niet meer door water omringd maar staat op een schiereilandje dat ook een ereplein vormt tussen het kasteel en de dienstvleugel; de dijk tussen de ringgracht en de vijver werd weggegraven; het pachthof werd herleid tot één gebouwtje. De siertuin was beperkt tot een perceeltje van nog geen 7 are. Jean-François-Alexandre, baron de Steen­hault, was ook eigenaar van 22 hectare op het aanpalende grondgebied Oetingen, waaronder het grootste gedeelte van het Steenhoutbos. Volgens het kadaster werd de huidige gesloten hoeve pas in de jaren 1860 gebouwd en vergroot in 1919 tot het huidige complex van rozegeschilderde baksteen met zwarte pannendaken. Het woongedeelte met de jaarankers 1654 komt overeen met het gebouw dat op de Primitieve kadasterkaart wordt afgebeeld, de oudste kern. Het oudste gedeelte van het kasteel wordt gevormd door de drie verdiepingen hoge toren met een in een ui uitlopend tentdak, en het vierkante gebouw van twee bouwlagen en vier traveeën, dat ertegen aanleunt, volgens de datumankers uit 1610, in traditionele bak- en zandsteenstijl met speklagen en hoekkettingen – representatief voor de 'huizen van plaisantie' uit die periode. De 17de-eeuwse kruisramen werden vermoedelijk rond 1750 vervangen door de huidige, licht getoogde ramen. De polygonale hoektoren en de uitbouw met een arcade van drie rondbogen aan de noordzijde dateren van 1845, maar het huidige uitzicht (op enkele recente details na) werd bepaald door een verbouwing in de late jaren 1880, toen aan de andere zijde een uitbouw van vier traveeën met een mansardedak werd toegevoegd – eveneens met getoogde vensters, speklagen en hoekkettingen. De mansardedaken en de rondboogarcade aan de binnenzijde van het 'neerhof ' zouden na het openbreken van de oorspronkelijk gesloten hoeve in 1758 zijn aangebracht. Aan de buitenzijde bleef de dwarsvleugel met inrijpoort, twee kruisramen, schietgaten en ronde hoektorens verstoken van elk ornament. De oranjerie met grote, op het zuiden gerichte rondboogvensters, evenwijdig met de zuidelijke dwarsvleugel, werd door het kadaster in 1865 geregistreerd. Aan het einde van de jaren 1880 werden in het verlengde van de poortvleugel aan weerszijden nog volumes bijgebouwd.

De laatste verbouwingen van het kasteel waren het werk van Adhémar-Alexandre-Charles de Steenhault de Waerbeek (1840-1906), burgemeester van Vollezele van 1886 tot aan zijn dood, provincieraadslid en katholiek senator vanaf 1894. Maar de heropbouw van de hoeve, de bouw van de oranjerie en de eerste verbouwingen aan het kasteel werden uitgevoerd in opdracht van zijn vader Ernest-Augustin-Alexandre (1815-1886). Hij verbond ook het Steenhoutbos (circa 17 hectare) met het kasteel via een wandelpad dat in het bos in lussen vertakte. Op de stafkaart van 1864 wordt dit nog bestaande 'landschappelijk' tracé afgebeeld. Het neogotische kapelletje en het als uitkijkpunt bedoelde heuveltje aan de Blijkheerstraat vormden het hoogtepunt (ook letterlijk) van dit wandelcircuit. De rechte toegangsdreef vanaf de Kasteelstraat, nog afgebeeld op de kaart van Vander Maelen (1850), heeft op de stafkaart van 1864 plaats geruimd voor een landschappelijke benadering van het kasteel. Deze weg beschrijft een lichte bocht doorheen een bosje met 18de-eeuwse tamme kastanjes (Castanea sativa); pas na 200 m verschijnt het kasteelcomplex in het gezichtsveld.

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/134739



Kasteel van Steenhout

Le Château de Vignée est un repère au milieu du paysage vigoureux de l’Ardenne. Tout droit sorti d’un vieux récit de chasse de 400 ans et ayant servi d’hôpital de campagne durant la Seconde Guerre mondiale, ce château du 17e siècle est depuis toujours un bastion de la Famenne.

Kasteel van Voorde

Gaasbeek Castle, today a national museum, is located in the municipality of Lennik in the province of Flemish Brabant, Belgium.

History

The fortified castle was erected around 1240 to defend the Duchy of Brabant against the County of Flanders. The castle was destroyed however by Brussels city troops in revenge for the assassination of Everard t'Serclaes, which was commanded by the Lord of Gaasbeek.

At the beginning of the 16th century the Dominium of Gaesbeeck was inherited by the House of Hornes; they constructed a brick castle on the ruins of the medieval fortress. In 1565 Lamoral, Count of Egmont, acquired the castle and its domain, including feudal rights in 17 surrounding villages. Accused of high treason by Philip II of Spain, the Count of Egmont was beheaded three years later.

In the following centuries the castle was inhabited by several noble lords, amongst them René de Renesse, 1st Count of Warfusée, who acquired the castle and restored the buildings. It obtained its pseudo-medieval appearance as the result of a renovation during the years 1887-1898. The works were executed by the architect Charles Albert and ordered by the Marquis d'Arconati Visconti who owned the castle at that time. His widow yo Marie Peyrat (d. 1922) donated the castle to the Belgian state, including the art collection and the grounds.

Museum

Since 1980 the castle has been owned by the Flemish Community (Vlaamse Gemeenschap). The castle contains impressive art collections displayed in lavishly decorated historical rooms. A remarkable collection piece is the authentic testament of the famous painter Peter Paul Rubens The castle and its grounds (a park of 50 hectares or 124 acres) are open to the public.

Gaasbeek Castle


Het Kasteel van Edingen is een kasteel in de Belgische stad Edingen in de provincie Henegouwen. Het huidige kasteel is gebouwd in 1913 op de plek van de orangerie van het vroegere kasteel. Het werd in opdracht van François Empain getekend door architect Alexandre Marcel in Lodewijk XVI-stijl. Het kasteel is omgeven door een park van 182 ha en bevat een aantal monumentale bomen. De Kapeltoren is nog het enige restant van het middeleeuwse kasteel.

Geschiedenis
In de 13de eeuw werd een kasteel gebouwd op de plaats van de huidige toegang tot het park. In 1607 kochten Karel van Arenberg en Anna van Croÿ-Chimay het kasteel van koning Hendrik IV van Frankrijk. Zo kwam het domein aan het huis Arenberg. Het gebouw werd gerestaureerd en verfraaid en de tuin werd aangelegd en ommuurd. In de 17e eeuw gold die als een van de mooiste Franse tuinen van Europa en diende als voorbeeld voor Versailles. Onder de Franse bezetting en annexatie werd het kasteel geplunderd. Toen de Arenbergs het terugkregen, was het zo erg in verval geraakt dat hertog (graaf) Lodewijk Engelbert van Arenberg het in 1806 met de grond liet gelijkmaken. Eerder was landhuis dat hij op het domein had laten bouwen (1786) bij de inhuldiging in vlammen opgegaan.

In 1913 nam François Empain het landgoed voor veertig jaar in erfpacht, onder verbintenis om er een nieuw kasteel op te richten. Na de Eerste Wereldoorlog werden alle bezittingen van de Arenbergs onder sekwester geplaatst, inclusief hun Edingse domein. François Empain kon een openbare verkoop niet verhinderen, en zag zich gedwongen er in 1924 de som van 3.260.000 frank voor neer te tellen.

De Empains stonden in de Tweede Wereldoorlog aan de Duitse kant. Deze geschiedenissen zijn er niet vreemd aan dat de Edingers zich bij de talentellingen van 1920, 1930 en 1947 meer en meer als Franstalig bekenden en dat de stad in 1962 bij het vastleggen van de taalgrens in België in het Franse taalgebied is terechtgekomen.

In 1986 verwierf de stad Edingen het domein en stelde het kasteel open voor allerlei gelegenheden.

Kasteel van Edingen

De Oudenberg is op het einde van het ancienrégime in hoofdzaak agrarisch gebied met een klein bedevaartsoord, een vijver en enkele woningen, waaronder twee herbergen. De oorsprong van het Oudenbergkasteel is vermoedelijk terug te voeren tot een kleine hofstede met aanpalende stallingen en eigendom van linnenhandelaar en later bankier Jean-François Spitaels. Zijn nazaten zullen in de loop van de 19de eeuw één voor één dit "buitengoed" uitbouwen door de verwerving van aanpalende percelen, de afbraak van bestaande woningen, de aanleg van een lusthof en de aanplant van een beukenbos. Het uitzicht van het huidige kasteel en bijgebouwen is grotendeels het werk van Felix Spitaels tijdens de jaren 1890-1895.

De verbouwing van notaris Désiré De Clercq in 1903-1904 heeft het landhuis nog meer kasteelallures bezorgd. De transformaties van Ferdinand De Blieck heeft een quasi onherstelbare verminking toegebracht aan een deel van het hoofdgebouw. De inzet van de huidige eigenaar, Alain Comeille, om de hele kasteelsite te herwaarderen kan alleen maar toegejuicht worden. Dank zij het uitgestrekte, deels beboste landgoed, heeft de Oudenbergsite grotendeels haar meer oorspronkelijk karakter bewaard en is vrij gebleven van de recente verkaverlingwoede.

In een grote tuin gelegen dubbelhuis met twee bouwlagen van vijf traveeën onder schilddak (leien) met gesmeed ijzeren vorstkam. Rechthoekig plan, geflankeerd door ronde hoektorens met kegelvormige spits, uit eind 19de eeuw.

Baksteenbouw met schaars gebruik van arduin; bepleisterde en beschilderde oostelijke gevel en aanbouwen. Hoofdgevel tussen de vermelde hoektorens gemarkeerd door het centrale deurrisaliet met begroeide schoudergevelbekroning. Rechthoekige vensters tussen lekdrempels en doorlopende bovendorpels die telkens worden overspannen door een ontlastingsboog met diamantkop van arduin. Meer uitgewerkte vormen in het middenrisaliet. Neotraditionele rondboogdeur afgewerkt met negblokken, sluitsteen en kwartronde druiplijst. Drielichtvenster met lekdrempel op de bovenverdieping; rondboogvenster in de trapgevel. Stoep met korte steektrap en siervazen op de steunmuren. Oostelijke hoektoren op brede basis, afgelijnd door balustrade; smallere oplopende partij met omlopende muurbanden en kleine getoogde vensters. Ten noorden, verbouwde zijgevel en achtergevel met bijbouw.

Achter het gebouw, éénlaagse stalvleugel met acht ongelijke traveeën onder mansardedak (leien). Centraal laadvenster, verder vier dakkapellen met overhoekse bedaking. Verankerde, roze geschilderde baksteenbouw. Rechthoekige muuropeningen met vensters en deuren met steekboogvormige ontlastingsbogen, poorten met gietijzeren lateien, links op imposten. Kroonlijst waaronder dubbele fries van overhoekse baksteen.



kasteeloudeberg.be/historiek

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/8483

Kasteel Oudeberg

Boelare Castle is a castle near the village Nederboelare, Geraardsbergen municipality, in the province of East-Flanders, Belgium. It used to be the seat of the feudal domain Land and Barony of Boelare. The oldest recording of the name Boelare dates back to the 11th century, but the domain is probably older.

Some indications point to a first castle in Boelare in the 9th century. However, the structure of the current castle buildings dates back to 1605. On July 1, 1987, the castle was classified as an important national treasure by the Belgian government. In 1983, the buildings were renovated, and are currently housing a home for elderly people.



Boelare Castle


Cruykenbourg en néerlandais Kruikenburg (aussi Cruyckenbourgh ou Cruykenburg) était une seigneurie puis un comté du Brabant. Cette seigneurie se composait de la municipalité actuelle de Ternat, avec les hameaux de Wambeek et Lombeek-Sainte-Catherine. Maintenant cela  désigne le château siège de la seigneurie, à Ternat  à l'ouest de Bruxelles, dans la province du Brabant Flamand.

Le nom Cruykenbourg vient des cruches, kruiken en néerlandais, Cruyken en ancien néerlandais, qui se trouvaient sur les différentes tours du château. Ces cruches avaient été sculptées dans la pierre brute. Sur le dessus se trouvait une girouette. Il y a quelques années, le château a été équipé d'une nouvelle cruche. Sur le dessus de la tour d'entrée est là comme référence aux vieilles cruches, une cruches dorées servant de girouette.

Le château a, comme beaucoup d'autres châteaux médiévaux, une forme de "U". Celui-ci est formé par trois ailes autour d'une cour. Sur les coins se trouvent des tours cylindrique. Seule la tour d'entrée est carré.

Histoire
Au début du xiie siècle, les seigneurs de Wezemael essayérent, que ce soit ou non au nom du duc de Louvain, de saisir des forêts et des terrains de Wambeek. Au détriment de l'abbaye de Nivelles, ils ont construit leur tour de guet dans le nord de Wambeek, à savoir à Ternat, qui était à l'époque un hameau de Wambeek. Près de la frontière du comté de Flandre ce renforcement avait une importance stratégique pour le duché de Brabant. Le château a été, selon certaines sources, entouré de petites fortifications  à Steenvoorde et Lombeek-Sainte-Catherine.

Au xive siècle, Cruykenbourg a été  habité par chevalier et échevins de la ville de Bruxelles Éverard t'Serclaes (1320-1388). Il a réussi en 1356 à expluser la garnison flamande du comte Louis de Mâle de Bruxelles. Selon certains historiens, ce qui fait que le duché de Brabant est resté indépendant, et que l'annexion à la Flandre a pu être évitée. Éverard t'Serclaes acheté la seigneurie de Cruykenbourg et converti celui-ci en un chateau d'habitation.

Avec ces travaux, il a également construit  une glacière sur le site à la jonction entre le Sterrelaan et le Statiestraat. Le sous-sol a aujourd'hui été supprimée. C'était probablement Éverard t'Serclaes aussi le commanditaire du passage entre le château et l'église Sainte-Gertrude.  Celui-ci est maintenant fermé et sert de cave à vin.

Des années plus tard,  t'Serclaes est entré en conflit avec un protégé de la duchesse Jeanne de Brabant, le seigneur de Gaesbeek: Sweder d'Abcoude. À la grande colère des Bruxellois, il va faire tué t'Serclaes. Selon Jan van Boendale, t'Serclaes a été enterré dans l'église face au château.

Du xvie au xixe siècle, c’est la famille  de Fourneau qui vivait à Cruykenbourg. Ils ont transformé le  château et pour arriver à ce qu'il est actuellement au xviiie siècle, et ainsi terminer la conversion à château d'habitation. Sur les traces de ses anciens renforts, on peut cependant encore clairement voir à côté de la porte d'entrée  les crochets de l'ancien pont-levis. En 1662 sous la famille de Fourneau, Cruykenbourg  a été élevé au rang de comté. Les Français ont supprimé le comté de Cruykenbourg, mais le château lui n'a pas été détruit.

Dans le début du xxe siècle, le château a été habité par la famille de Lichtervelde. Actuellement, il est la propriété des Frères des Écoles Chrétiennes, qui y ont établi une partie de l'école primaire de 'De Brug'. Cruykenbourg est un monument protégé. Le parc autour du château est aujourd'hui propriété de la commune de Ternat et, par conséquent, librement accessible au public.

Lien avec Ternat
Les couleurs de la commune de Ternat avant la fusion étaient le blanc et rouge. C'est une référence au blason du comte de t'Serclaes qui consistait en de Gueules un lion d'argent. Lors de la fusion des communes de Ternat, Lombeek-Sainte-Catherine, et Wambeek, en 1976, l'ancien entité du comté de Cruykenbourg ou de la paroisse de Wambeek a été ramené à la vie mais sous le nom de Ternat. Le blason de la commune  de Ternat issu de la fusion est le blason de la famille de Fourneau aux pieds de la Sait patronne de la commune : Sainte-Gertrude. Le seigneur de Cruykenbourg était, après tout, en principe, un vassal de l'abbesse de Nivelles, qui, à son tour était sous la tutelle des ducs de Brabant.

Kasteel Kruikenburg

De Heren van Steenhuyse hebben steeds tot de hoogste adellijke kringen behoord. De oudste waarvan een geschreven bron gewag maakt is Amelricus in 1155.
De oorspronkelijke Heren van Steenhuse besturen de heerlijkheid tot 1443, tot Jan van Steenhuse overlijdt en alle goederen worden geÙrfd door zijn zuster Maria, getrouwd met Jan van Gruuthuse. In 1556 worden de Gruuthuses opgevolgd door het huis van Egmont. Deze familie verkoopt in 1605 het ganse prinsdom aan Jean de Richardot.
Na de dood van de weduwe van Claude de Richardot in 1752 wordt het kasteel met de heerlijke goederen, inclusief de begeerde prinsentitel, verkocht aan de familie de Wolff. 32 jaar later krijgt de heerlijkheid alweer een nieuwe eigenaar: Jean-Baptiste d'Hane (ook de bezitter van de gekende patriciÙrswoning, nu museum in de Gentse Veldstraat).
Nadat de Franse regeerders de feodaliteit en alle prinselijke voorrechten hebben afgeschaft, blijven de kinderen van Jean-Baptiste d'Hane het kasteel bewonen : Louis - Emmanuel (tot 1861), Eduard-Joseph (tot 1873). De erfgenamen van deze laatste d'Hane verkopen in 1896 het domein aan Achilles de Frenne, een rentenier uit het Normandische Rouen. Een van de zonen de Frenne zal na de tweede wereldoorlog in en rond het kasteel een tijdlang een bloemenhandel exploiteren.
In 1978 komt het kasteel in handen van de familie Van Waeyenberge, geboren Steenhuizenaars en bekende industriÙlen. Zij maken van het domein de schitterende parel die het anno 1995 is geworden.
Eeuwenlang voerden de Heren van Steenhuyse de uitzonderlijke titel van 'prins'.Wellicht werd de titel verworven door Felix van Steenhuyse (1384 - 1424). De echte reden is niet duidelijk, al lijdt het geen twijfel dat zijn zeer bijzondere relatie met de Graaf van Vlaanderen een doorslaggevende verklarende factor is. Na hem erven of kopen de andere bezitters van het prinsdom de eretitel. Niet alleen de status van prinsdom maakte van het kleine Steenhuize een unieke heerlijkheid . Lange tijd genoten heren en ingezetenen naast de gebruikelijke justitiÙle en heerlijke rechten en plichten twee bijzondere, merkwaardige privileges.
Op basis van een charter uit 1348 was er vrijstelling van belastingen : geen enkele instantie had het recht om belastingen, taksen, tol,... te zetten tegen de heerlijkheid Steenhuize. Dit voorrecht gaf aanleiding tot tientallen disputen en rechtszaken.
En er gold gedurende een bepaalde periode een recht van vrijgeleide : op het grondgebied van Steenhuize kon niemand vervolgd of gearresteerd worden, tenzij door de plaatselijke heer of zijn gerechtsdienaars. De archieven (en de volksoverlevering)vertellen verschillende voorbeelden van officieren uit het Land van Aalst of elders, die zelf in de gevangenis van Steenhuize zijn beland omdat ze dit recht hadden geschonden. Het prinsdom werd een toevluchtsoord voor vele mensen "die iets op hunne kerfstok hadden" uit alle windstreken. Deze speciale toestand duurde tot 1460, als Lodewijk van Gruuthuse, Heer van Steenhuyse, alle bannelingen en schorremorrie uit zijn domein gooit. "Sindsdien woont er op Steenhuize serieus volk !" beweert oud-burgemeester en Steenhuizenaar Marcel Van Daele). De oorspronkelijke 'woning' van de Heren van Steenhuyse was gebouwd in een moeras rechtover de plaats waar later de burcht/het kasteel zou verrijzen. Het moet een typische mote zijn geweest, met een omgevende wal en watering en een omheining van gepunte houten palen.
Toen de aanvalstechnieken van de vijanden verbeterden en de behoefte aan een efficiÙntere verdediging groeide, werd een burcht van steen opgetrokken op de plek van het huidige kasteel. Van deze oer-burcht zijn geen afbeeldingen overgeleverd. Bij restauratiewerken in de jaren tachtig werden wÞl fundamenten blootgelegd. De oude vesting werd met de grond gelijk gemaakt in het begin van de woelige zeventiende eeuw.
Vanaf 1626 begint Jeanne de Richardot met de bouw van een modern kasteel, dat er ongetwijfeld een stuk speelser en luchtiger uitzag dan het vorige, ook al bleef het in eerste instantie een verdedigingsgebouw.


https://www.routeyou.com/nl-be/location/view/47013512/kasteel-van-steenhuize

Kasteel van Steenhuize

Le château Coloma, situé à Leeuw-Saint-Pierre, est un château datant du xviie siècle. Il est édifié au milieu d'un plan d'eau.

Ancien siège de l’importante seigneurie de Leeuw-Saint-Pierre, le château Coloma, de style renaissance, porte le nom d’un chambellan de l’impératrice Marie-Thérèse d’Autriche, Charles de Coloma qui en est devenu propriétaire par son mariage, en 1745, avec Eugénie Roose van der Gracht, petite-fille de Jean-Charles Roose qui avait acheté la seigneurie de Leeuw-Saint-Pierre en 1687.

Une forteresse carrée avait été construite aux environs de 1515 par Léonard Vandenhecke, échevin de Bruxelles. Après plusieurs changements de propriétaire, elle entre, par le jeu des alliances, dans le patrimoine de Jean-Charles Roose, capitaine de cavalerie dans l’armée espagnole, élevé le 20 décembre 1690 au rang de baron de Leeuw-Saint-Pierre par Charles II d’Espagne. En l’absence de descendant, le domaine passe ensuite à la branche cadette de la famille avant d’aboutir chez les Coloma.

Une forteresse transformée en résidence de campagne
C’est alors que la citadelle militaire — deux bâtisses accolées sur pignons à redents flanquées de tours d’angle, dans des douves alimentées par le Zuenbeek — est transformée en résidence de campagne symétrique, d’inspiration classique, sur une terrasse entourée d’eau. Le pont à trois arches, par lequel on accède à l’entrée principale, a été affublé d’une rambarde moderne. Le corps de logis rectangulaire, ramassé sous une toiture unique à croupes dont les pignons à redents ont été rabotés, est flanqué, à l’ouest, de deux nouvelles tours carrées, surmontées de bulbes. Le portail d’entrée est couronné d’un fronton triangulaire sur pilastres. La plupart des fenêtres perdent leurs croisillons au profit de linteaux surbaissés. Mais la transformation ne gomme pas pour autant le caractère renaissance de l’ensemble dont les traces sont multiples : mélange de brique rouge et de pierre utilisées pour les meneaux, les cordons entre étages et les chaînes d’angle harpées à bossages ; tours coiffées de bulbes ; croisillons de pierre des baies des tours orientales ; ponton d’accès sur quatre arcades en pierre surbaissées, garnies de balustrades.

À la mort, sans héritier, de Charles Coloma, le domaine est dévolu à son cousin, le comte Jean-Marie van der Dilft de Borghvliet et puis, par alliance à nouveau, à la famille de Limburg-Stirum. Le dernier descendant, le comte Christophe de Limburg-Stirum, ne l’habite plus guère et le loue à l’État belge entre 1974 et 1980, après y avoir abrité un pensionnat. L’accès au public est alors autorisé et l’entretien du domaine assuré par la commune. Mais le château, inoccupé, se dégrade rapidement, victime des lenteurs administratives liées à l’acquisition et à l’approbation des plans de restauration. Le château restauré est finalement inauguré le 12 septembre 1992 et partagé par les services administratifs de la commune et un centre culturel ouvert à la population.


Kasteel van Coloma

Domein rond een L-vormig waterkasteel, gebouwd als 'huis van plaisantie' rond 1600 bij een watermolen met een historisch tuinperceel van 2 hectare. Het kasteel met koetshuis werd herbouwd rond 1750 en renaissancistisch gerestaureerd in 1928-1932 onder leiding van architect Paul Saintenoy. Toen werd ook de tuin historiserend heraangelegd overeenkomstig een 18de-eeuwse figuratieve kaart; monumentale onderaardse kelder met graatgewelf uit 1836 in het sterrenbos. De huidige molen dateert uit de 19de eeuw.

Historiek

Het kasteel werd reeds vermeld in de 15de eeuw en de watermolen wordt sinds de 15de eeuw vermeld als eigendom van de heren van Capelle. Het kasteel kende verschillende eigenaars en werd in de jaren 1580 verwoest tijdens de godsdienstoorlogen. In 1587 werd het goed verkocht aan Lodewijk Verreycke, diplomaat en eerste secretaris van Filips II. Hij liet de verwoeste watermolen waarschijnlijk herstellen in 1588. Verreycke liet ook het kasteel herbouwen rond 1596 en 1606, af te leiden uit de ankers op de westelijke vleugel.

In 1695 werd het kasteel verwoest en geplunderd door de troepen van Lodewijk XIV. Het goed blijft in handen van de familie Verreycke tot 1754. In de jaren 1750 werd het kasteel verbouwd, waarschijnlijk al door de nieuwe eigenaar, Joseph-Adrien Anne, die het kasteel in 1754 aankocht (tot 1858). De gebouwen werden aangepast aan de smaak van de tijd en de kruiskozijnen werden toen vervangen door de huidige hoge muuropeningen. Eveneens werden de dienstvleugels ten noorden afgebroken zodat het huidige L-vormige grondplan ontstond, die voorkomt vanaf de Ferrariskaart (circa 1771-1775). In 1794 werd het kasteel nogmaals geplunderd.

De huidige configuratie van het kasteel kwam al voor op het primitief kadaster (circa 1823). Nadien werden er geen wijzigingen meer geregistreerd aan het grondplan. De watermolen komt eveneens in zijn huidige configuratie al voor op het primitief kadaster.

Vanaf de 19de eeuw werd het kasteel door erfenis eigendom van de families Villers-Masbourg (1824), Huysman d’Honssem, de Nieulant, ’T Serclaes de Norderwyck en ten slotte in 1910 van de Ghellinck-Vaernewyck. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was het kasteel een onderkomen voor vluchtelingen uit West-Vlaanderen en leed het schade door de ontploffing van een zeppelin op het vliegveld van Zellik. Een eerste voorstel tot bescherming van het kasteel kwam er al in 1928 op initiatief van de "Touring-Club de Belgique". In het verslag van briefwisselend lid, J.-B. Siebenale, van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, wordt verwezen naar de vervallen toestand van het kasteel ten gevolge van de oorlog. Marc de Ghellinck, de toenmalige eigenaar, wou het kasteel voorzien van modern comfort en startte met de restauratie van het kasteel in samenspraak met architect Paul Saintenoy (1862-1952). De restauratie vond plaats tussen 1928 en 1933. Men wou het kasteel herstellen in Vlaamserenaissance-stijl en herinrichten. Architect Leo van Bever was verantwoordelijk voor de buitenrestauratie, Paul Saintenoy voor de binnenrestauratie. De witte pleisterlaag uit de 18de of 19de eeuw werd van de gevels verwijderd, zodat de gebouwen terug hun bak- en zandstenen uitzicht kregen. In het interieur werd onder andere de hoofdtrap in empirestijl vervangen door een trap waarvoor 17de-eeuwse balustrades werden gebruikt en een aantal schouwen werden terug blootgelegd. Verder veranderde er ook een aantal ruimtes van functie en werden er kleinere kamers tot een grote eetzaal omgevormd. In de donjon werd de bepleistering van de ontvangstzaal op de gelijkvloerse verdieping met gewelf verwijderd zodat de natuursteen opnieuw bloot kwam te liggen. Het huidige uitzicht van het kasteel is nog steeds het resultaat van deze restauraties. Hierna gebeurden er geen grote aanpassingen meer aan het kasteel en het bijhorende domein.

Op 1 mei 1944 stortte er een Amerikaanse bommenwerper neer op het domein ten oosten van het kasteel, de resten hiervan werden in 2001 opgegraven door de Belgian Aviation History Association (BAHA). Over het domein Nieuwermolen en zijn kasteel is over het algemeen weinig bekend, een grondig onderzoek zou hier op zijn plaats zijn.

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/39061