Gaasbeek Castle, today a national museum, is located in the municipality of Lennik in the province of Flemish Brabant, Belgium.

History

The fortified castle was erected around 1240 to defend the Duchy of Brabant against the County of Flanders. The castle was destroyed however by Brussels city troops in revenge for the assassination of Everard t'Serclaes, which was commanded by the Lord of Gaasbeek.

At the beginning of the 16th century the Dominium of Gaesbeeck was inherited by the House of Hornes; they constructed a brick castle on the ruins of the medieval fortress. In 1565 Lamoral, Count of Egmont, acquired the castle and its domain, including feudal rights in 17 surrounding villages. Accused of high treason by Philip II of Spain, the Count of Egmont was beheaded three years later.

In the following centuries the castle was inhabited by several noble lords, amongst them René de Renesse, 1st Count of Warfusée, who acquired the castle and restored the buildings. It obtained its pseudo-medieval appearance as the result of a renovation during the years 1887-1898. The works were executed by the architect Charles Albert and ordered by the Marquis d'Arconati Visconti who owned the castle at that time. His widow yo Marie Peyrat (d. 1922) donated the castle to the Belgian state, including the art collection and the grounds.

Museum

Since 1980 the castle has been owned by the Flemish Community (Vlaamse Gemeenschap). The castle contains impressive art collections displayed in lavishly decorated historical rooms. A remarkable collection piece is the authentic testament of the famous painter Peter Paul Rubens The castle and its grounds (a park of 50 hectares or 124 acres) are open to the public.

Gaasbeek Castle


Account

by category

Login

Name

by region

Title

Name in English

Le château Coloma, situé à Leeuw-Saint-Pierre, est un château datant du xviie siècle. Il est édifié au milieu d'un plan d'eau.

Ancien siège de l’importante seigneurie de Leeuw-Saint-Pierre, le château Coloma, de style renaissance, porte le nom d’un chambellan de l’impératrice Marie-Thérèse d’Autriche, Charles de Coloma qui en est devenu propriétaire par son mariage, en 1745, avec Eugénie Roose van der Gracht, petite-fille de Jean-Charles Roose qui avait acheté la seigneurie de Leeuw-Saint-Pierre en 1687.

Une forteresse carrée avait été construite aux environs de 1515 par Léonard Vandenhecke, échevin de Bruxelles. Après plusieurs changements de propriétaire, elle entre, par le jeu des alliances, dans le patrimoine de Jean-Charles Roose, capitaine de cavalerie dans l’armée espagnole, élevé le 20 décembre 1690 au rang de baron de Leeuw-Saint-Pierre par Charles II d’Espagne. En l’absence de descendant, le domaine passe ensuite à la branche cadette de la famille avant d’aboutir chez les Coloma.

Une forteresse transformée en résidence de campagne
C’est alors que la citadelle militaire — deux bâtisses accolées sur pignons à redents flanquées de tours d’angle, dans des douves alimentées par le Zuenbeek — est transformée en résidence de campagne symétrique, d’inspiration classique, sur une terrasse entourée d’eau. Le pont à trois arches, par lequel on accède à l’entrée principale, a été affublé d’une rambarde moderne. Le corps de logis rectangulaire, ramassé sous une toiture unique à croupes dont les pignons à redents ont été rabotés, est flanqué, à l’ouest, de deux nouvelles tours carrées, surmontées de bulbes. Le portail d’entrée est couronné d’un fronton triangulaire sur pilastres. La plupart des fenêtres perdent leurs croisillons au profit de linteaux surbaissés. Mais la transformation ne gomme pas pour autant le caractère renaissance de l’ensemble dont les traces sont multiples : mélange de brique rouge et de pierre utilisées pour les meneaux, les cordons entre étages et les chaînes d’angle harpées à bossages ; tours coiffées de bulbes ; croisillons de pierre des baies des tours orientales ; ponton d’accès sur quatre arcades en pierre surbaissées, garnies de balustrades.

À la mort, sans héritier, de Charles Coloma, le domaine est dévolu à son cousin, le comte Jean-Marie van der Dilft de Borghvliet et puis, par alliance à nouveau, à la famille de Limburg-Stirum. Le dernier descendant, le comte Christophe de Limburg-Stirum, ne l’habite plus guère et le loue à l’État belge entre 1974 et 1980, après y avoir abrité un pensionnat. L’accès au public est alors autorisé et l’entretien du domaine assuré par la commune. Mais le château, inoccupé, se dégrade rapidement, victime des lenteurs administratives liées à l’acquisition et à l’approbation des plans de restauration. Le château restauré est finalement inauguré le 12 septembre 1992 et partagé par les services administratifs de la commune et un centre culturel ouvert à la population.


Kasteel van Coloma

Historiek
In oorsprong een feodale motte op de Laekebeek, historici vermoeden zelfs een Gallo-Romeinse villa of castrum op dezelfde plaats, naderhand bezet door de Franken en uitgegroeid tot een landbouwbedrijf; in de middeleeuwen werd deze site versterkt tot een motte die naderhand werd vervangen door een versterkte burcht voor de Brabantse hertogen die de omgeving geleidelijk inpalmden ten nadele van de Sint-Pietersabdij van Keulen. Vooral de ligging schuin tegenover de kerk en nabij het kruispunt van twee oude wegen bracht J. Verbesselt ertoe de Helle te identificeren als het primitieve dorpshof of Hof te Ruysbroeck. De eerste concrete verwijzing naar een hof van Ruisbroek is te vinden in een charter van 1289 toen Edmond Birclin van Keulen het hof en de heerlijkheid van Ruisbroek ontving van hertog Jan van Brabant. In 1309 wordt De Helle nog steeds aangehaald als castrum met pachthof en aanhorigheden ofschoon de militaire functie toen vermoedelijk was opgeheven.

In de loop der eeuwen kende het goed onder meer volgende eigenaars, de heren van Perwez (1210), van Stalle (1277), Jan van Aa (1372), Nicolaes de Swaef (1393), Jan de Taye (1455), Hendrik van Witthem (1511), Karel de Lalaing (1613) en Jan de Mérode (1657). In 1711 werd Filips Antoon d'Yve (1669-1732) de nieuwe eigenaar; hij was burggraaf van Bavay, baron d'Ostiche en heer van Warelles en vermoedelijk de bouwheer van het huidige kasteel; in 1732 werd de heerlijkheid tot graafschap verheven ten voordele van G.H.R. d'Yve d'Ostiche. Het goed bleef eigendom van deze familie tot de openbare verkoop in 1859. Nadien kwam het kasteel onder meer in handen van J. Couteaux (1860), J. de Faudeur (1863), V. Misson (1864), de familie van prins de Looz-Corswarem (1873), E. de Baerdemaeker (1897), burgemeester van Ruisbroek van 1908 tot 1913 en de familie Reinhard die het in 1985 verkocht aan de huidige eigenaar.

Het huidige kasteel werd vermoedelijk gebouwd ter vervanging van en op de fundamenten van een ouder, doch veel grootser geheel zoals blijkt uit een afbeelding van circa 1594 op de figuratieve kaart van de Zenne vanaf Hombeek tot Ruisbroek, opgemaakt door Mathieu Bollin: deze kaart toont een omwaterd vierkant complex met vier hoektorens, mogelijk daterend uit de vijftiende of de zestiende eeuw als verbouwing van een oudere donjon. Vermoedelijk raakte dit complex danig in verval in de loop van de zeventiende eeuw en in het tweede kwart van de achttiende eeuw werd het door de familie d'Yve d'Ostiche vervangen door een riant doch aanmerkelijk kleiner landhuis dat in zijn huidige vorm, met uitzondering van de zuidelijke serre, al voorkomt op een tekening van 1733 van de hand van F.I. De Rons. In de literatuur werd het kasteel voorheen vermoedelijk gedateerd omstreeks 1730. Recent bouwhistorisch onderzoek door S. Heremans laat toe de bouwperiode nauwkeuriger te bepalen, als zijnde de periode 1725-1732. Hij baseert zich hiervoor op archiefstukken van de familie van markies Henri d'Yve de Bavai.

Circa 1830, bij de aanvang van het kadaster, was het geheel eigendom van gravin Marie-Thérèse d'Yve. Het bestond toen uit het kasteel met binnenplaats en "lusthof"(zone binnen de omgrachting) en een "lustvijver" (omgrachting) met lustdreef (de brede strook die aan drie zijden de buitenoever van de omgrachting vormde). Het perceel tussen het kasteel en de straat stond omschreven als "hof" en was door een afgebakende oprit verdeeld in twee geometrische perken. De rest van het park bestond voornamelijk uit hoogstammige randbeplanting. Enkele bomen van de negentiende-eeuwse aanleg, onder meer een witte paardenkastanje en een gele trompetboom, bleven bewaard. In het verlengde van de oprit lag een brede, lange dreef die verbinding gaf met de Bergensesteenweg. Deze dreef is ook al zichtbaar op de Ferrariskaart van 1771-1777, maar verloor haar belang bij de aanleg van het kanaal Brussel-Charleroi in 1827-1833.

De omringende tuin werd circa 1860 door Misson uitgebreid in noordelijke richting tot aan de huidige Beemdstraat; het gebied besloeg toen meer dan drie hectare; deze zone is momenteel grotendeels aangestort. Bij de jongste renovatie van het kasteel (tweede helft jaren 1990) werd ook een deel van de tuin heraangelegd. Elementen ontleend aan de klassieke tuinkunst werden toegevoegd: een moestuin, tuinbeelden met figuren uit de klassieke oudheid, omhaagde compartimenten en een vijvertje in serpentine met cascade als evocatie van een rivierlandschap.



https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/90849

Kasteel van Ruisbroek

The de Viron Castle is a castle in Dilbeek, which houses the offices of the local authority.

History

It was built in 1863 by the Jean-Pierre Cluysenaar, commissioned by the de Viron family, which settled in Dilbeek in 1775. The Tudor-style castle was built on the ruins of a 14th-century fortification which was destroyed in 1862. One of the medieval towers, the Sint-Alenatoren, can still be seen in the park surrounding the current building. It is named after Saint Alena, who lived in Dilbeek.

On his visit to this fort, Charles V was reportedly served rabbit instead of his favourite hare, which resulted in the nickname konijnenfretters (rabbit eaters) for the inhabitants of Dilbeek.

It became the town house of Dilbeek in 1923, and was protected as a monument in 1990.

Architectury

The castle counts 12 towers, 52 rooms, 365 windows and 7 staircases. This refers to the Julian Calendar which has 12 months, 52 weeks, 365 days and 7 days in a week. The castle lies in a parc, with several other buildings of interest : a farm, an ice cellar and a stagecoach building.

De Viron Castle

Beersel is a medieval castle located in Beersel, Flemish Brabant in Belgium. Originating in 1300 under the auspices of the Duchy of Brabant, the castle's present configuration dates to 1357. It was twice sacked and was subject to significant restorations in 1491 and 1617. Its present condition owes much to a major restoration in 1928–39. Built largely of brick, a rare material for such buildings at the time, around a circular enceinte, its major feature is its three large towers. Today it is open to the public and is considered one of Belgium's best-preserved castles.History
Construction and history
Beersel was located at the frontier of the Duchy of Brabant within the County of Hainaut, south-west of Brabant's principal city of Brussels and near Halle. A fortified residence at the site was attested as early as 1292. In 1300, however, Godefroid of Hellebeke, the first known Seigneur of Beersel, received permission from Jean II, Duke of Brabant, to build a fortification on the present site near his residence. It became one of several Brabantine fortifications in the area, including Gaasbeek Castle. In 1356, during the War of the Brabant Succession (1356–57), the original castle was besieged by soldiers from the County of Flanders, led by Louis of Male who captured and sacked it.

Beersel Castle was rebuilt from 1357 with a circular enceinte. It had three large and one small tower. During the 14th century, ownership of the castle passed to the Seigneurs of Wittem (Witthem). Henry III of Wittem supported Emperor Maximilian during the revolts of 1483–1492, placing him at odds with Brussels which supported the rebellion. Beersel Castle was besieged by Brussels militias twice in 1488 and 1489. During the second siege, the castle was attacked with cannons provided to the rebels by Louis XI of France and fell after several days, sustaining significant damage especially at its southern side.

After the defeat of Brussels, ownership of the Castle of Beersel was returned to the Seigneur of Wittem. Maximilian ordered the Brussels to restore to the castle at the city's own expense. This restoration, begun in 1491, converted the three main towers to accommodate cannons. However, the military obsolescence of castles meant that Beersel became a private residence in the 16th century, losing its military function. In 1581–1606, the Fathers of Zevenborren took up residence in the castle and restoration in 1617 added tiled roofs to the towers and ramparts.

In 1796, the castle became unoccupied and began to deteriorate. In 1818, a cotton factory was created at the site. The property passed through a series of Belgian noble families over the following years and fell into ruin. The French poet and writer Victor Hugo visited in 1877 and wrote a verse about the castle.

Restoration

In 1928, the derelict castle was donated by the Merode family to an association known as the League of Friends of Beersel Castle. A significant period of restoration began in 1928 and concluded in 1939 which restored the three towers and some of the ramparts to their post-1617 appearance. The residential building inside the walls had deteriorated significantly and was not rebuilt.

The castle was added to the list of scheduled historical monuments in 1934. Since 1948, it has been the property of the Royal Association of Historic Residences and Gardens in Belgium (Koninklijke Vereniging der Historische Woonsteden en Tuinen van België) which has leased it to the municipal authorities of Beersel.

The castle is open to the public, and was subject to a government-supported restoration project between 2008 and 2012. It is located near to the E19 motorway and adjacent to the Line 26 railway whose raised bank passes close to the castle's southern and eastern sides.

Beersel Castle


Historisch waterkasteel, gelegen in een riant landschapspark uit de 19de eeuw met een alpiene tuin uit 1958. Het geheel kreeg zijn huidig uitzicht door toedoen van Albert Vaucamps vanaf 1875. Anno 2016 is de Provincie Vlaams-Brabant eigenaar van het domein.

Geschiedenis

Het oorspronkelijke 'Hof ter Borcht' lag ten noorden van het huidige kasteel. Er bestaat geen beschrijving van en het is dus onduidelijk of de naam slaat op een zuivere hoeve-uitbating zoals die op de Atlas der buurtwegen (1841) afgebeeld staat, dan wel op het hele domein van kasteel en neerhof. In 1491 werd in het cijnsboek een naamloze site omschreven die voldoet aan de beschrijving van de locatie van het huidige kasteel van Huizingen; omgeven door water, aan de weg naar Alsemberg met aan de achterzijde de Molenbeek en een parallelle weg. Er was in de tekst zowel sprake van 'huys' als 'thof'. Het beschreven huis werd in 1540 verkocht aan Pieter Boisot, de eerste Heer van Huyzingen. De familie bezat een kapel in de kerk. Begin 16de eeuw, mogelijk als gevolg van de godsdiensttroebelen, brandde het huis af. Pieter Boisot liet in 1545 het huis heropbouwen. Het goed staat sinds dan bekend als het 'Hoff ter Borght' of het 'Speelhuys'. Het Hof werd vererfd aan Karel Boiset die door het tekenen van het Eedverbond der edelen (1565) genoopt was naar de noordelijke Nederlanden uit te wijken. Zijn goederen werden door Filips II verbeurd verklaard en vervielen aan de kroon.

Via het in leen geven en vererving ging het domein naderhand over naar de families Micault, Van Varick, de Gonzague en vander Gracht van Rommerswael. Door verkoop werd het kasteel in 1812 eigendom van Ferdinand K.J. de Beeckmans van Schore en in 1819 van Karel Vaucamps. Karel was burgemeester van Huizingen, zijn grafsteen bleef op de begraafplaats bewaard.

Op het primitief kadasterplan (1820-1830) is een U-vormig kasteel zichtbaar op een kasteeleiland in een vierkante vijver, aan de westzijde voorafgegaan door een L-vormig neerhof en een lusttuin ten zuiden met stervormig padenpatroon, boomgaarden, moestuin en een 'kwekerij'. Ten noorden van het geheel een hoeve met losse bestanddelen (het oude Hof te Borght’?) en aan de andere kant van de straat de oude pastorie.

Na de dood van Karel Vaucamps in 1852 ging het domein door vererving en verkoop voor de familie verloren. Albert Vaucamps (1837-1900), jongste zoon van Karel, rijk geworden door de aanleg van spoorwegen in Italië, kocht in 1875 het kasteel terug. Hij was burgemeester van Huizingen en senator. Van 1875 tot 1881 moderniseerde hij het kasteel en gaf het zijn huidige uitzicht in neorenaissancestijl. Als bouwmeester trad Blondiau of mogelijk Gédéon Bordiau uit Brussel op. Het oorspronkelijk U-vormige kasteel werd in verschillende fases uitgebreid, omgevormd tot een kasteel op vierkante plattegrond en deels herbouwd.

Tussen 1875 en 1893 liet Albert Vaucamps het 90 hectaren grote park aanleggen in landschappelijke stijl met grote aanplant van sparren, eiken, beuken, kastanjes, rododendrons, … en 12 km wandelpaden. De kasteelvijver kreeg een meer natuurlijke vorm en werd uitgebreid. Voor de creatie van zijn park kocht en ruilde Albert percelen grond, hoeves, hutten en huizen met de aangelanden. Hij kocht ook de oude pastorie uit 1720 en integreerde de wegen 3 en 4 (Atlas der Buurtwegen) in zijn park. Er werd zelfs een bakstenen brug overheen gebouwd. Het volledige gehucht Nekkerspoel verdween door de nieuwe aanleg. Het was Albert Vaucamps zelf die zijn tuin vorm gaf, paden uittekende en perken ontwierp, bijgestaan door landmeter Bourlard en Frans Van Cortenstraeten, hovenier van het domein. Albert Vaucamps zocht het plantgoed in kwekerijen uit en besliste zelf waar alles geplant moest worden. Er kwam een druiven- en bloemenserre, drie boomgaarden, een watermolen, stokerij, smidse, intendantswoning (voormalige pastorie), moes- en lusttuin en een bron die kasteel en tuin van drinkbaar water voorzag. Een tiental zomerhuisjes werd opgetrokken. In 1880-81 kocht hij bovendien een collectie alpenplanten. Elke verwijzing naar de oude landbouwuitbatingen, omheiningen, en dergelijke dienden aan het oog onttrokken te worden. Hij vormde het Hof ter Borcht om tot een ultramodern kasteel met landbouwbedrijf.

De kasteeldreef werd voor het eerst vermeld in de Atlas der Buurtwegen (1841) als 'Dreve'. Mogelijk ontstond de dreef toen Vaucamps een weg liet aanleggen tussen zijn domein en de nieuw aangelegde Alsembergsesteenweg (1827-1833). De dreef liep via de Reiberg tot op de grens met Buizingen. Hij was private eigendom van Charles Vaucamps en had vooral een puur visuele functie en fungeerde nooit als ontsluitingsweg. De ontsluiting van het domein gebeurde via de Oud Dorp. In 1930 werden nog 77 inheemse esdoorns aangeplant in de dreef.

Na de dood van Charles werd het kasteeldomein in 1900 verkocht aan de Henry Torley en later aan Lucien Devillers. De provincie, die het domein in 1938 aankocht van het echtpaar Devillers-Michaël, vormde het om tot een recreatiegebied met wandelpaden, zwembaden, tennisvelden, horeca … Daarvoor werden in 1939 ingrijpende werken uitgevoerd onder leiding van bouwmeester Van Hall. Het kasteel werd nogmaals gerenoveerd in 1986-88 en ingericht voor de horeca en een congres- en tentoonstellingsfunctie. Architect Vijverman-Vermeire uit Halle trad op als ontwerper. De witte bepleistering werd verwijderd waardoor oudere bouwsporen en ontlastingsbogen zichtbaar werden. De vijver werd nogmaals vergroot en ingericht als roeivijver. Op de funderingen van de oude pastorie werd een jeugdherberg gebouwd en de beemden werden ingevuld met sport- en spelaccomodatie. Het bosgebied werd aangevuld met pijnbomen.

De omvorming van het domein door de provincie moet gezien worden in het kader van het opkomende toerisme in het interbellum.



https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/38897


Kasteel van Huizingen

Cruykenbourg en néerlandais Kruikenburg (aussi Cruyckenbourgh ou Cruykenburg) était une seigneurie puis un comté du Brabant. Cette seigneurie se composait de la municipalité actuelle de Ternat, avec les hameaux de Wambeek et Lombeek-Sainte-Catherine. Maintenant cela  désigne le château siège de la seigneurie, à Ternat  à l'ouest de Bruxelles, dans la province du Brabant Flamand.

Le nom Cruykenbourg vient des cruches, kruiken en néerlandais, Cruyken en ancien néerlandais, qui se trouvaient sur les différentes tours du château. Ces cruches avaient été sculptées dans la pierre brute. Sur le dessus se trouvait une girouette. Il y a quelques années, le château a été équipé d'une nouvelle cruche. Sur le dessus de la tour d'entrée est là comme référence aux vieilles cruches, une cruches dorées servant de girouette.

Le château a, comme beaucoup d'autres châteaux médiévaux, une forme de "U". Celui-ci est formé par trois ailes autour d'une cour. Sur les coins se trouvent des tours cylindrique. Seule la tour d'entrée est carré.

Histoire
Au début du xiie siècle, les seigneurs de Wezemael essayérent, que ce soit ou non au nom du duc de Louvain, de saisir des forêts et des terrains de Wambeek. Au détriment de l'abbaye de Nivelles, ils ont construit leur tour de guet dans le nord de Wambeek, à savoir à Ternat, qui était à l'époque un hameau de Wambeek. Près de la frontière du comté de Flandre ce renforcement avait une importance stratégique pour le duché de Brabant. Le château a été, selon certaines sources, entouré de petites fortifications  à Steenvoorde et Lombeek-Sainte-Catherine.

Au xive siècle, Cruykenbourg a été  habité par chevalier et échevins de la ville de Bruxelles Éverard t'Serclaes (1320-1388). Il a réussi en 1356 à expluser la garnison flamande du comte Louis de Mâle de Bruxelles. Selon certains historiens, ce qui fait que le duché de Brabant est resté indépendant, et que l'annexion à la Flandre a pu être évitée. Éverard t'Serclaes acheté la seigneurie de Cruykenbourg et converti celui-ci en un chateau d'habitation.

Avec ces travaux, il a également construit  une glacière sur le site à la jonction entre le Sterrelaan et le Statiestraat. Le sous-sol a aujourd'hui été supprimée. C'était probablement Éverard t'Serclaes aussi le commanditaire du passage entre le château et l'église Sainte-Gertrude.  Celui-ci est maintenant fermé et sert de cave à vin.

Des années plus tard,  t'Serclaes est entré en conflit avec un protégé de la duchesse Jeanne de Brabant, le seigneur de Gaesbeek: Sweder d'Abcoude. À la grande colère des Bruxellois, il va faire tué t'Serclaes. Selon Jan van Boendale, t'Serclaes a été enterré dans l'église face au château.

Du xvie au xixe siècle, c’est la famille  de Fourneau qui vivait à Cruykenbourg. Ils ont transformé le  château et pour arriver à ce qu'il est actuellement au xviiie siècle, et ainsi terminer la conversion à château d'habitation. Sur les traces de ses anciens renforts, on peut cependant encore clairement voir à côté de la porte d'entrée  les crochets de l'ancien pont-levis. En 1662 sous la famille de Fourneau, Cruykenbourg  a été élevé au rang de comté. Les Français ont supprimé le comté de Cruykenbourg, mais le château lui n'a pas été détruit.

Dans le début du xxe siècle, le château a été habité par la famille de Lichtervelde. Actuellement, il est la propriété des Frères des Écoles Chrétiennes, qui y ont établi une partie de l'école primaire de 'De Brug'. Cruykenbourg est un monument protégé. Le parc autour du château est aujourd'hui propriété de la commune de Ternat et, par conséquent, librement accessible au public.

Lien avec Ternat
Les couleurs de la commune de Ternat avant la fusion étaient le blanc et rouge. C'est une référence au blason du comte de t'Serclaes qui consistait en de Gueules un lion d'argent. Lors de la fusion des communes de Ternat, Lombeek-Sainte-Catherine, et Wambeek, en 1976, l'ancien entité du comté de Cruykenbourg ou de la paroisse de Wambeek a été ramené à la vie mais sous le nom de Ternat. Le blason de la commune  de Ternat issu de la fusion est le blason de la famille de Fourneau aux pieds de la Sait patronne de la commune : Sainte-Gertrude. Le seigneur de Cruykenbourg était, après tout, en principe, un vassal de l'abbesse de Nivelles, qui, à son tour était sous la tutelle des ducs de Brabant.

Kasteel Kruikenburg

Het kasteel combineerde een "maison de plaisance" met een landbouwfunctie. Het oorspronkelijke, rudimentaire aanlegpatroon bleef grotendeels bewaard, maar het gros van de beplantingen dateert van na de Eerste Wereldoorlog. Het domein is gelegen ten noordwesten van de dorpskern van Sint-Ulriks-Kapelle en ten zuiden van de autosnelweg E40, en heeft twee toegangsdreven van op de Lumbeekstraat die elkaar kruisen voor de toegang tot het kasteel.

Het kasteel

Historiek

Op de Ferrariskaart (circa 1770-1778) is reeds een omwalde site met gebouwen zichtbaar op deze locatie. Deze site stond nog niet weergegeven op een kaart van circa 1734 van Sint-Ulriks-Kapelle in het kaartenboek van de abdij van Groot-Bijgaarden. Bij de bouw van het nieuwe kasteel in 1773 bleef de oude omgrachting behouden met waarschijnlijk enkele wijzigingen: de oostelijke en de zuidelijke grachtarm werden rechtgetrokken ten opzichte van de Farrariskaart. Van de oorspronkelijke bebouwing op de site bleef niets bewaard in tegenstelling tot wat Verbesselt beweert, namelijk dat de twee hoektorens op de zijvleugels een overblijfsel zijn van een ouder kasteel op deze site. De naam van het nieuwe kasteel zou volgens Verbesselt afkomstig kunnen zijn van het kasteel van Kapelle (Walleweg nummers 3 en 5), gelegen ten oosten van het dorpscentrum, dat oorspronkelijk een motte was.

Architect Laurent-Benoît Dewez die in 1773 het kasteel bouwde was hofarchitect onder landvoogd Karel van Lotharingen (1741-1780) van 1767 tot 1780 en vertegenwoordigde de classicistische bouwstijl in de Oostenrijkse Nederlanden. Tot zijn belangrijkste realisaties hoorden onder andere het kasteel van Seneffe in Henegouwen (circa jaren 1760) en het tuchthuis in Vilvoorde (circa 1770). Zijn grafsteen bevindt zich in de kerk van Groot-Bijgaarden. Hij bouwde het kasteel voor zijn schoonmoeder, Petronella Servaes, de weduwe van Pierre-Jozef Mertens (zie ingemetste steen in de westgevel van het hoofdgebouw "Me Posuit/ P. Servaes Vid/ P.J. Mertens/ 1773"). In een artikel in het tijdschrift "Nos Châteaux historiques" (1934) wordt verkeerdelijk beweerd dat Dewez het kasteel voor zichzelf bouwde.

Het kasteel werd kort na de bouw in, 1822 of 1823, verkocht aan Philippe-Joseph-Antoine de Coullemont de Waterleet. Zijn grafsteen staat aan de binnenzijde van het plein tegen de afsluitingsmuur. Na zijn dood kwam het kasteel in handen van zijn erfgenamen en wisselde gedurende de 19de eeuw en begin 20ste eeuw verschillende malen van eigenaar.

Pas eind 19de eeuw werd het park uitgebreid en kon de toegangsdreef die van noord naar zuid loopt doorgetrokken worden tot aan de straat, weliswaar met een gebogen tracé. De samenvoeging van deze gronden werd op het kadaster geregistreerd in 1895. Het park kreeg eind 19de - begin 20ste eeuw ook een wat meer "landschappelijk" uitzicht, onder andere door het aanplanten van enkele bomen op het kasteeleiland. Toch bleven de laat-18de-eeuwse patronen bewaard.

Tussen de twee Wereldoorlogen was het kasteel eigendom van de familie Crützen de Velden. Deze eigenaar bezat het domein van 1930 tot 1941 (zie gedenksteen uit 1931 aan de binnenzijde van de tuinmuur – rechts naast de toegang). In 1941 werd het aangekocht door graaf François-Amedée Visart de Bocarmé (1898-1944). In 1952 wordt een eerste wijziging aan het kasteel geregistreerd op het kadaster, namelijk de nieuwe keuken die gebouwd werd tussen de hoofdvleugel en de oostelijke zijvleugel. In het park werd ten zuidoosten van het kasteel in het verlengde van een toegangsdreef in 1966 een schuur geregistreerd. Het goed bleef in handen van de erfgenamen van Visart de Bocarmé, tot de gemeente het kasteel met omringend park aankocht op 29 juni 1981. In 1994 startte de restauratie die opgedeeld werd in drie fases en recent afgerond werd. De restauratie bracht het exterieur van het kasteel terug in zijn oorspronkelijke toestand en in het interieur werd het gebouw aangepast aan zijn nieuwe functie als cultuurcentrum. In de hoek tussen het hoofdgebouw en de oostelijke vleugel werd een vroegere keuken afgebroken en vervangen door een nieuw zaaltje, in de westelijke hoek werd ook een nieuwe ruimte opgetrokken, beide van één bouwlaag.

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/39060

Kasteel La Motte te Sint-Ulriks-Kapelle

Domein rond een L-vormig waterkasteel, gebouwd als 'huis van plaisantie' rond 1600 bij een watermolen met een historisch tuinperceel van 2 hectare. Het kasteel met koetshuis werd herbouwd rond 1750 en renaissancistisch gerestaureerd in 1928-1932 onder leiding van architect Paul Saintenoy. Toen werd ook de tuin historiserend heraangelegd overeenkomstig een 18de-eeuwse figuratieve kaart; monumentale onderaardse kelder met graatgewelf uit 1836 in het sterrenbos. De huidige molen dateert uit de 19de eeuw.

Historiek

Het kasteel werd reeds vermeld in de 15de eeuw en de watermolen wordt sinds de 15de eeuw vermeld als eigendom van de heren van Capelle. Het kasteel kende verschillende eigenaars en werd in de jaren 1580 verwoest tijdens de godsdienstoorlogen. In 1587 werd het goed verkocht aan Lodewijk Verreycke, diplomaat en eerste secretaris van Filips II. Hij liet de verwoeste watermolen waarschijnlijk herstellen in 1588. Verreycke liet ook het kasteel herbouwen rond 1596 en 1606, af te leiden uit de ankers op de westelijke vleugel.

In 1695 werd het kasteel verwoest en geplunderd door de troepen van Lodewijk XIV. Het goed blijft in handen van de familie Verreycke tot 1754. In de jaren 1750 werd het kasteel verbouwd, waarschijnlijk al door de nieuwe eigenaar, Joseph-Adrien Anne, die het kasteel in 1754 aankocht (tot 1858). De gebouwen werden aangepast aan de smaak van de tijd en de kruiskozijnen werden toen vervangen door de huidige hoge muuropeningen. Eveneens werden de dienstvleugels ten noorden afgebroken zodat het huidige L-vormige grondplan ontstond, die voorkomt vanaf de Ferrariskaart (circa 1771-1775). In 1794 werd het kasteel nogmaals geplunderd.

De huidige configuratie van het kasteel kwam al voor op het primitief kadaster (circa 1823). Nadien werden er geen wijzigingen meer geregistreerd aan het grondplan. De watermolen komt eveneens in zijn huidige configuratie al voor op het primitief kadaster.

Vanaf de 19de eeuw werd het kasteel door erfenis eigendom van de families Villers-Masbourg (1824), Huysman d’Honssem, de Nieulant, ’T Serclaes de Norderwyck en ten slotte in 1910 van de Ghellinck-Vaernewyck. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was het kasteel een onderkomen voor vluchtelingen uit West-Vlaanderen en leed het schade door de ontploffing van een zeppelin op het vliegveld van Zellik. Een eerste voorstel tot bescherming van het kasteel kwam er al in 1928 op initiatief van de "Touring-Club de Belgique". In het verslag van briefwisselend lid, J.-B. Siebenale, van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, wordt verwezen naar de vervallen toestand van het kasteel ten gevolge van de oorlog. Marc de Ghellinck, de toenmalige eigenaar, wou het kasteel voorzien van modern comfort en startte met de restauratie van het kasteel in samenspraak met architect Paul Saintenoy (1862-1952). De restauratie vond plaats tussen 1928 en 1933. Men wou het kasteel herstellen in Vlaamserenaissance-stijl en herinrichten. Architect Leo van Bever was verantwoordelijk voor de buitenrestauratie, Paul Saintenoy voor de binnenrestauratie. De witte pleisterlaag uit de 18de of 19de eeuw werd van de gevels verwijderd, zodat de gebouwen terug hun bak- en zandstenen uitzicht kregen. In het interieur werd onder andere de hoofdtrap in empirestijl vervangen door een trap waarvoor 17de-eeuwse balustrades werden gebruikt en een aantal schouwen werden terug blootgelegd. Verder veranderde er ook een aantal ruimtes van functie en werden er kleinere kamers tot een grote eetzaal omgevormd. In de donjon werd de bepleistering van de ontvangstzaal op de gelijkvloerse verdieping met gewelf verwijderd zodat de natuursteen opnieuw bloot kwam te liggen. Het huidige uitzicht van het kasteel is nog steeds het resultaat van deze restauraties. Hierna gebeurden er geen grote aanpassingen meer aan het kasteel en het bijhorende domein.

Op 1 mei 1944 stortte er een Amerikaanse bommenwerper neer op het domein ten oosten van het kasteel, de resten hiervan werden in 2001 opgegraven door de Belgian Aviation History Association (BAHA). Over het domein Nieuwermolen en zijn kasteel is over het algemeen weinig bekend, een grondig onderzoek zou hier op zijn plaats zijn.

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/39061

Kasteel Nieuwermolen

Groot-Bijgaarden Castle is a 12th-century castle in Groot-Bijgaarden in the municipality of Dilbeek, Flemish Brabant, Belgium. The castle was built for Almaric Bigard, the first lord of Bigard. Groot-Bijgaarden Castle is situated at an elevation of 47 meters.

Architecture

Construction began in the early 12th century.

The castle is surrounded by a wide moat spanned by a bridge with five arches, leading to the drawbridge. The central part of the gatehouse dates from the 14th century.

A four-storey tower (the "dungeon", built 1347), 30 metres high, is by the side of the gatehouse.

The castle is in the Flemish Renaissance style, with red brick and a slate roof.

In 1902, the castle was very dilapidated and Raymond Pelgrims Bigard began renovations that lasted 30 years.

Parks and gardens

Garden architect Louis Fuchs created the 14-hectare park alongside the castle at the start of the 20th century. The park is open in spring every year since 2003 for an international flower exhibition with tulips from the Netherlands.

Groot-Bijgaarden Castle


Mr Constant Theys book “The History of Dworp” teaches us that the castle goes back to 1649.

The present structure has been built by Mr Ignaas Le Roy, who ordered to build the castle east of the farmhouse that already existed under the name “Borchthoeve” with “Den Toren”. This tower was then one of the remains of the “Kesterbeek” domain that we find also in the acts of 1438 and 1558. The castle as it is today is a renovation of the ancient one. There was the master’s house, the big (inner) court and all the wings surrounded by water. The lift bridge gave entrance to the house. Above the door we can still see the escutcheon of the family Le Roy.

The castle, house and farm included, was destroyed on 17 February 1684 by the army of Louis XIV. Jaak Landelijn Le Roy, son of Ignaas, had it rebuilt. The remains of the restored castle are : the central part with the square tower, based on 4 pillars with 4 arches and a remake of the castle, burnt down in 1684.

Later in 1693, he sold the castle to Pieter Fraiseau for the price of 26.000 florins.

In 1725 Pieter Robyns took possession of the house and after his death in 1728 his wife remarried the knight Willem de Hemptines. On his request, the Dworp domain was ennobled to the barony by the king in 1757.

The son-in-law of Baron de Hemptines, count Gommart de Crez, inherited all the lands and the entire property after his wife’s death without children. In this way, the Dworp domain came into the possession of the family Cornet de Crez.

We find their escutcheon with 3 horns in the weathercock of the donjon (castle tower). This escutcheon has also been incorporated in the new emblem of the Gravenhof castle. It was not before 1870 that the side wings with the four corner towers were added. On the same occasion they had the canals filled in the front.

Meanwhile the castle passed from family to family according to the succession principles.

Eventually the last heiress of the family Cornet de Crez, the baroness of Anetham rented the castle to the Brussels family Wauquez.

During the First World War the Germans have occupied the castle. Thereafter the family could repossess it. During the Second World War it has again been occupied by German generals and after the liberation soviet prisoners took their place, followed by the Foster Parents Plan for war children. Afterwards the castle remained mostly uninhabited. As a matter of fact, the castle hadn’t been looked after since the First World War and as a consequence looked dreary at that time.

Particularly the lack of maintenance works as to the roof and the sewerage and the failing lighting system accelerated the castle’s decline. It went on his way till 9 August 1959, when Mr Piet Demol, who had been dreaming of this castle from his early youth, could finally take possession of it.

He bought the castle with the 4,5 hectares surroundings from baroness of Anethan. The remaining 18 hectares have been purchased by the F.I.V.B. (Federale Immobiliën Vennootschap van het Bouwbedrijf = Federal Immovable Partnership of the Building Industry) who planned to parcel it out into 136 building lots. On July I 1960, the castle was opened to the public and was named Gravenhof, according to the different counts who had been living in the castle. It became a place for family celebrations, receptions, meeting and study centres, besides 26 rooms and 56 beds.

On May I 1988 Gravenhof S.A. has been taken over by the Van Wonterghem house, who promised to render it all its glory by renovation and by adjusting the comfort of the rooms and the hotel to the modern standards.

http://www.gravenhof.be/en/historiek