Het kasteel Santa Maria is een kasteel in het West-Vlaamse Varsenare, België.

Vroege geschiedenis

Het kasteel Santa Maria werd gebouwd in 1938, en voltooid in 1940. Het werd gebouwd door de baron Jaques de Crombrugghe de Looringhe en zijn vrouw jonkvrouw Marie-Louise van Caloen de Basseghem. De baron was rechter van 1e aanleg te Brugge en was afkomstig van Ichtegem. Hij bouwde het kasteel omdat hij een zomerverblijf wilde dicht bij Brugge. Zijn vrouw was de dochter van de landheer van het kasteel “Ter Straeten” dat in de jaren ’70 afgebroken werd en een moderne villa werd . Nu kennen we het vooral van het sportcomplex die op de voorste landerijen van het oorspronkelijke kasteel. De naamgeving komt van het schip de 'Santa Maria' waarmee Christoffel Columbus Amerika ontdekte. De vormgeving van het gebouw is gebaseerd op een reeds bestaand kasteel van de familie: het kasteel van Wippelgem.

De Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de Duitsers gevestigd in het kasteel “De Blauwe Torre” (nu de witte paters in de Manlaan), waarin de familie “de Man” resideerde, en het kasteel “De Boeverie”. Ook in het kasteel Santa Maria namen de Duitsers de onderste verdiepingen in beslag en hadden ze nauw contact met de commandopost in de Blauwe Torre en de residenties in de Boeverie.

Huidige situatie

Na de Tweede Wereldoorlog ging het kasteel van erfgenaam naar erfgenaam tot het in 2004 verkocht werd aan de familie Slabinck. Zij lieten naast het kasteel een zogenaamde koetsierswoning optrekken in dezelfde stijl van het kasteel. Dit bijgebouw heeft echter een ontspannende functie en heeft geen economische waarde.

Beschrijving

Neoclassicistisch landhuis in park, grenzend aan de de Manlaan en de Zandstraat. Opgetrokken in 1939-1941 als "Santa Maria" naar ontwerp van architect Maurice Vermeersch (Brugge), in opdracht van Baron Jacques de Cromrugghe de Looringhe-van Caloen de Basseghem, een Brugs advocaat die zich in Varsenare kwam vestigen. Het ontwerp is geïnspireerd op het eind-19de-eeuwse classicistisch kasteel in het Oost-Vlaamse Wippelgem, dat sinds begin 20ste eeuw eigendom was van de familie de Crombrugghe de Looringhe.

Een historisch drevenpatroon (cf. aanduiding op kaart van Ferraris van 1771-1778) verbindt het park met de Gistelsteenweg. Op het domein verder: ten oosten van het kasteel een speelhuisje gebouwd in 1956 naar ontwerp van architect Arthur De Geyter (Sint-Andries, Brugge) en in 1964 uitgebreid tot zomerhuis, een houten duiventil naast het zomerhuis, een bakstenen kapelletje ten oosten naast het kasteel.

Kasteeltje op rechthoekige plattegrond, onderkelderd gebouw van twee bouwlagen en zeven traveeën onder een leien mansardedak met dakvensters. Bepleisterde en witgeschilderde gevels. Neoclassicistische opbouw van de voorgevel: centrale toegang bereikbaar via monumentale trap, gordijnboogdeur waarboven een balkon met smeedijzeren leuning; geflankeerd door twee vensterrisalieten met driehoekige frontons op pilasters. Getoogde vensteropeningen beneden, rechthoekige boven; T-vormig schrijnwerk.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kasteel_Santa_Maria

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/88856