Een plaats met een verhaal

Kasteel De Rozerie ligt in de onmiddellijke omgeving van Aalst. In de Dendervallei en het land van Aalst lagen verschillende grote en kleine kastelen. Spijtig genoeg hebben veel van deze parels de tand des tijds niet doorstaan. Kasteel De Rozerie is sinds de bouw van 1852 vrijwel ongewijzigd bewaard gebleven. Wanneer we de toegangslaan oprijden, verschijnt aan het einde van de beukendreef een netjes onderhouden en statig gebouw, Kasteel de Rozerie, in volle glorie.

Van hofstee tot feestzaal

Kasteel De Rozerie werd in 1852 gebouwd door Corneille Eliaert- Cools op de plaats van een oude hofstede.
In 1889 werd het domein verkocht aan baron Félix de Bethune en barones Marguerite Maertens de Noordhout.

Van 19 mei 1919 tot begin augustus 1921 werd hier privé-onderwijs verstrekt en kostschool voor meisjes gehouden. Het bestuur bestond uit het echtpaar M. Butaye-Coussaert met medewerking van ene Marguerite Cutseau en nog twee andere onderwijzeressen. De nog bestaande “ chambrettes” onder het dak verwijzen naar de slaapgelegenheid van 22 pensionaires.
In de tweede wereldoorlog was de Duitse Feldpost 34314 in de Rozerie ingekwartierd.
De zoon van baron Félix de Bethune, baron Etienne de Béthune- de Sully en zijn adellijke echtgenote Ghislaine- Marie- Clémentin- Alex- Emilie- Caroline- Renilde de Potter d’Indoye woonden in de Rozerie tot aan de dood van baron Etienne de Béthune- de Sully in 1978.
In 1984 werd het goed aangekocht door de familie Vanfleteren- Verleyen.
Het domein is nu eigendom van de familie Vanfleteren- Raspoet.

Een kapel uit de boekjes

Enkele jaren na de bouw van het hoofdgebouw, in 1865, ontwierp de gekende architect Jean-Baptiste de Béthune het plan “ de la chapelle de la Sainte-Croix, annexe du château”. Naar de wensen van de kasteelvrouw Joséphine Eliaert- Cools werd het gebouw opgetrokken in rode Boomse baksteen “ parce que les autres bâtiments de la ferme sont en briques de cette couleur et qu’il ne serait pas convenable de faire la chapelle avec une qualité moindre…”.
Op de stichtingssteen, in de oostgevel van de kapel, prijken de namen van de sponsors en de ontwerper. Hun patroonheiligen zijn weergegeven in de glasramen van de kapel.
In de kapel bevindt zich een fraai houten doksaaltje, uitgewerkt als zwaluwnest, dat verbonden is met de verdieping van het kasteel. Vanuit de Eliaertzaal kan je nog steeds in de kapel kijken.
In 1869 werd de kapel voorzien van 8 prachtige gekleurde glasramen, eveneens naar een tekening van Jean-Baptiste de Béthune.
De kapel deed dienst voor kerkelijke diensten, doopsels en uitvaartplechtigheden van de familie.
Op 2 december 1918 werden er 8 postulanten tot zuster van Liefde gewijd.

 https://www.kasteelderozerie.be/#geschiedenis

Kasteel De Rozerie

Account

by category

Login

Name

by region

Title

Name in English

Het kasteel van Regelsbrugge is een kasteel in de Belgische stad Aalst.

Op de grens tussen Aalst en deelgemeente Nieuwerkerken staat het kasteel van Regelsbrugge, ook wel het kasteel van Schotte genoemd. De naam Regelsbrugge verwijst naar een kleine brug uit het jaar 1395.

De heerlijkheid van Regelsbrugge was een voornaam leen van Nieuwerkerken, en was 30 hectare groot. Over het ontstaan en de oudste vormgeving tast men in het duister. Rond 1795 werd het kasteel grondig verbouwd door toevoeging van een verdieping, waardoor de slanke torens hun sierlijke elegantie verloren. In 1878 werd een van de zijvleugels afgebroken. Vroeger hing er ook een klok in een van de torens. Men noemde ze de "pattatterklok" en werd geluid bij Sint-Jobkermis of andere feesten.

Het kasteel werd in 1933 afgebroken op bevel van leerlooier Schotte. Hij liet er een nieuw kasteel optrekken in neotraditionele stijl.[ Alleen de torens zijn ongewijzigd herbouwd.

Kasteel van Regelsbrugge

Het Kasteel Terlinden is een 18e-eeuws kasteel met park en hoeve, gelegen aan de Jacques Geerinckxsquare en de Raffelgemstraat aan de westkant van Aalst, Oost-Vlaanderen.

Geschiedenis
De geschiedenis begint met een omwald pachthof met de naam 't goed ter Linden, gelegen in de "straete genaemt de twee Steentienis" (omgeving Oude Gentbaan/Paddenhoek) in de wijk Schouwbroek die een onderdeel uitmaakte van de vroegere Praterij Schaerbeek. De praterijen van Mijbeke en Schaerbeek, of het Aalsters buitengebied, hadden toen een oppervlakte van 1.800 ha.

In 1562 verkocht Diederik Buyl het hof aan Hendrik van der Meere. In 1646 werd het hof en toebehoren verkocht aan schepen Jan Coucken uit de Kapellestraat en omvatte dan boomgaarden, een weide en een motte evenals een hoplochting, meersen en land voor omtrent 22 dachwanden.

Het goed, dat omgeven was door een waterwal, besloeg samen met de nederhoeve in 1703 9 bunders d.i. ongeveer 11 ha. Nadien wisselde het nog enkele malen van eigenaar en verkochten de erfgenamen van Philippus 't Kint het in 1726 aan Josephus De Breemaeker. Dit met uitzondering van het neerhof dat verkocht werd aan Emanuel de Ruddere.

Bouw van het kasteel
In 1775 werd de herenboerderij door een U-vormig kasteel vervangen, gebouwd op een rechthoekig eiland in het midden van de rechthoekig aangelegde vijver. Het werd gebouwd door Jaak Angelus Dierickx, voorzitter van de Raad van Vlaanderen die een fervente aanhanger was van het Oostenrijks bewind. Hij zorgde o.a. voor de verbetering en uitbreiding van het wegennet der Zuidelijke Nederlanden.

Na de Franse Revolutie was hij evenwel door de patriotten niet goed gezien en hij moest in 1794 vluchten naar Rijsel en Gent voor de Franse bezetters. De sansculotten namen het kasteel in beslag en richten het in als hoofdkwartier voor hun administratie van de "garde magasin des vivres". Enkele jaren later werd het kasteel betrokken door citoyen Jan van Langenhove.

Tijdens de Restauratie kwam het kasteel in het bezit van baron Frederic Van der Noot de Vrecken, die van 1833 tot 1848 de eerste Aalsterse burgemeester werd in het onafhankelijke België. De dochter van Van der Noot was gehuwd met Eugeen Jelie die het kasteel na haar overlijden van haar erfde. Het stond te koop in 1910 en had toen een oppervlakte van 7 ha 36 a en 26 ca. De beheerder van het goed was, tot de verkoop in 1913, deurwaarder Willem Van Muylem, eigenaar van het gelijknamig kasteeltje dat op een boogscheut ligt van Terlinden.

Het domein werd in 1913 verkocht aan de familie Leon Geerinckx die er drie generaties zouden blijven. Ze lieten meteen een nieuw hoofdgebouw optrekken in neotraditionele stijl met aanpassing van de twee zijvleugels uit 1775 en het poortgebouw. Het smeedijzeren hek aan de ingang van de dreef was voorheen te Parijs gekocht op de Wereldtentoonstelling van 1889.

Leon Geerinckx die het kasteel volledig vernieuwde had vier zonen. Luitenant Jacques Geerinckx, geboren te Aalst in 1913, vervoegde in W.O. II in de herfst van 1942 de Belgische Inlichtendienst te Londen. Hij keerde terug naar België als geheim agent. Bij de dropping per parachute op 14 mei 1943 boven het Luxemburgse Soy ging het mis met zijn parachute en vond hij een dramatische dood. Na de oorlog werd hem postuum een belangrijke Britse onderscheiding toegekend. Op 23 maart 1954 werd het plein palend aan de Terlindendreef / Boudewijnlaan / Sylvain Van der Guchtstraat naar hem genoemd als “square Jacques Geerrinckx”. De drie andere zonen erfden het kasteel en verkochten het op 17 mei 1965 aan de "Societé d'Etudes et de Réalisations Immobilières" of beter gekend de naam N.V. Etrimo.

Gedurende W.O. I verbleven in 1917 en 1918 de paters capucienen met hun noviciaat op het kasteel daar hun klooster op de Capucienenlaan door de Duitsers was bezet.

Tijdens W.O. II was het kasteel een schuilplaats voor officieren en Engelse piloten. Het park werd sinds 1932 regelmatig opengesteld door de familie Geerinckx voor de jeugdbewegingen, voornamelijk de Aalsterse scouts van Sint-Joris en Sint-Christoffel. De familie Geerinckx schonk ook de grond voor de oprichting van de nabij gelegen Sint-Annakerk.

Na uitvoering van hun bouwprojecten verkocht de NV Etrimo in 1978 het kasteel en park voor 3,4 miljoen frank aan de stad Aalst die het park openstelde voor het publiek. De oppervlakte bedroeg dan nog ongeveer 2 ha. Het kasteel werd ingericht als regionaal “ Centrum voor Economie en Middenstand”. Ook de diensten van Landbouw werden aldaar ondergebracht. Tevens was er tot 1 juni 2009 de Kamer van Koophandel-VOKA gevestigd.

Het Terlindenkasteel is sinds 2 juli 1987 een beschermd monument.

De Oranjerie werd volledig aangepast als filiaal van de stadsbibliotheek van Aalst. In 2007 waren er plannen om het kasteel Terlinden te verkopen wegens de zware onderhoudskosten.

Kasteel Terlinden

Eén van de grootste grondbezitters in Moorsel was de abdij van Affligem. Op één van de abdijdomeinen liet Karel Van Croy, kardinaal-abt van Affligem, en later bisschop van Doornik, een waterkasteel bouwen.

Het kasteel van Moorsel, een groot vierzijdig waterslot, geflankeerd door vier hoektorens met talrijke schietgaten, werd in de zestiende eeuw opgetrokken in renaissancestijl.

In 1564 kwam het in handen van de graven van Hoorne, en in 1636 verkocht aan Don Cayro en tot baronie verheven. In die periode werd het kasteel grondig gerestaureerd doch de algemene indeling bleef behouden. In 1678 ging het eigendom naar de Alvelda die het in 1702 verkocht aan de Coxie welke er kunstwerken in aanbracht en grote herstellingen liet uitvoeren, die het huidige uitzicht bepaalden. Eind 18de eeuw kwam het in handen van de familie Van der Meer en later van de familie Van der Noot. Via familiebanden met de familie Van der Noot werd het kasteel geschonken aan de heer en mevrouw De Meulenaire-Dessin, die het een paar jaar bewoonden en dan verkochten aan de huidige eigenaar, Willy Michiels. Het kasteel werd door de huidige eigenaar vakkundig gerestaureerd en zo van teloorgang gered.

Baksteenbouw op een hoge zandstenen sokkel; aangebrachte versieringen van zandsteen. Zadeldaken met scherpe dakhelling (leien). De bouwlagen worden afgelijnd door zandstenen cordons op kwartronde kraagstenen. Enkele vensters met zeer gesloten aspect, oorspronkelijk schietgaten, in het souterrain; duidelijke sporen in noord- en oostvleugels en noordwestelijke toren. De vensters van deze bouwlaag werden in de tweede helft van de 17de eeuw vergroot met uitspringende bossage-omlijstingen en versieringen (piramide met bol) onder medaillons met portretbeelden van de vroegere bewoners, naar Italianiserend patroon van midden 16de eeuw. Bel-etagevensters vergroot in de loop van de 18de eeuw: steekboogvormig met bepleisterde omlijstingen.

Westvleugel heropgebouwd in 1908: bakstenen brug op rondbogen, met vastgemaakte ophaalbrug. Centrale ingangstoren van twee bouwlagen bekroond door hardstenen voluten en geflankeerd door twee ronde torentjes met schietgaten. Gedateerde gevelsteen 1526 in top; wapenschilden van de Coxie, De la Tour, Sint-Quentin de Meer en Van der Noot, Ball. Steekboogpoort in geblokte rechthoekige omlijsting. Hoektorens van drie bouwlagen en respectievelijk één en twee traveeën, bekroond door hardstenen voluten; rechthoekig zandstenen kozijn en oculus in top; bewaarde zandstenen kozijnen op tweede en derde bouwlaag van de noordwestelijke toren; latere steekboogvensters in bepleisterde omlijstingen (derde kwart van de 18de eeuw) ten zuidoosten en ten zuidwesten. Sierlijke erker ten noordwesten tegen de noordvleugel. Glas-in-loodramen gescheiden door twee slanke pilasters. Vleugelgebouwen van twee bouwlagen. Westelijke zijvleugels van respectievelijk vijf en vier traveeën ten noorden en ten zuiden van inrijpoort, onder afgesnuite zadeldaken. Twee symmetrische dakkapellen met voluten van hardsteen. Beluikt op de bel-etage. Noord- en zuidvleugels van acht traveeën, met respectievelijk vier en drie eenvoudige dakkapelletjes; twee rechthoekige vensters in omlijstingen van zandsteen ten noorden.

Oostvleugel van tien traveeën. Binnenplaats voorheen omringd door open galerijen, dichtgemetseld in het eerste kwart van de 18de eeuw; gelijktijdig werd een poort en trap naar de kamers toe ondergebracht in de zuidwestelijke vleugel. Westelijke ingangstoren met gevelsteen, gedateerd 1908, in top, twee wapenschilden in tweede bouwlaag. Rechthoekige bovenvensters in hardstenen omlijstingen en oculus in top. Steekboogpoort in geblokte omlijsting. Noordvleugel met centraal puntgeveltje met hardstenen voluten en dubbele steektrap met sierlijke gesmeed ijzeren balustrade. Getoogde vleugeldeur in een geblokte rechthoekige omlijsting van hardsteen. Voorts rechthoekige benedenvensters in geblokte omlijstingen (met piramide en bol) van hardsteen. Steekboogvormige bovenvensters alsook de deuren in zuidvleugel, in geblokte omlijstingen.



https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/480

https://www.burchten-kastelen.be/provincies/oost%20vlaanderen/026%20Kasteel%20van%20Moorsel/Kasteel%20van%20Moorsel.html

Waterkasteel van Moorsel

Mesen Castle was an important noble residence in Lede, Belgium, today partly ruined and completely abandoned. The 18th century castle is considered to have been one of the most important aristocratic estates of the 18th century.

History

Originally the vast estate and castle were private owned by the Marquess of Lede. Among the castle's residents were Françoise de Bette and Jean François de Bette, 3rd Marquess of Lede. The 18th-century facade was designed by the Italian architect Giovanni Niccolò Servandoni for the 4th Marquess, Emmanuel de Bette. It is considered one of this architect's major works. The main facade has a dorian colonnade with balustrade and large pediment, with heraldic crest of the house of Bette, holding lions.

After the noble house became extinct, the property was bought in 1897 by a Catholic institution and had an important social function. New buildings were added in Neogothic style.

From 1914 to 1970, the castle became a boarding school for girls. Institution Royale de Messines moved to the Mesen Castle after the First World War. There were approximately 150 girls from 5 years old to 18 years old that studied in french at the 'Pensionnat de Lede' from 1914 to 1970. The school was for daughters of men in the military after the First World War. It was a very good school managed by very strict laic ladies where girls learned french, flemish dutch, arithmetic, gymnastics, theatre, cooking, good manners, painting, and sewing. The girls and ladies lived together in a very close community, leaving only for Christmas, Easter and summer vacations, and having visitors once a month.

Before the final demolition in 2011, the ruins were popular for urban exploration.

Mesen Castle


Cruykenbourg en néerlandais Kruikenburg (aussi Cruyckenbourgh ou Cruykenburg) était une seigneurie puis un comté du Brabant. Cette seigneurie se composait de la municipalité actuelle de Ternat, avec les hameaux de Wambeek et Lombeek-Sainte-Catherine. Maintenant cela  désigne le château siège de la seigneurie, à Ternat  à l'ouest de Bruxelles, dans la province du Brabant Flamand.

Le nom Cruykenbourg vient des cruches, kruiken en néerlandais, Cruyken en ancien néerlandais, qui se trouvaient sur les différentes tours du château. Ces cruches avaient été sculptées dans la pierre brute. Sur le dessus se trouvait une girouette. Il y a quelques années, le château a été équipé d'une nouvelle cruche. Sur le dessus de la tour d'entrée est là comme référence aux vieilles cruches, une cruches dorées servant de girouette.

Le château a, comme beaucoup d'autres châteaux médiévaux, une forme de "U". Celui-ci est formé par trois ailes autour d'une cour. Sur les coins se trouvent des tours cylindrique. Seule la tour d'entrée est carré.

Histoire
Au début du xiie siècle, les seigneurs de Wezemael essayérent, que ce soit ou non au nom du duc de Louvain, de saisir des forêts et des terrains de Wambeek. Au détriment de l'abbaye de Nivelles, ils ont construit leur tour de guet dans le nord de Wambeek, à savoir à Ternat, qui était à l'époque un hameau de Wambeek. Près de la frontière du comté de Flandre ce renforcement avait une importance stratégique pour le duché de Brabant. Le château a été, selon certaines sources, entouré de petites fortifications  à Steenvoorde et Lombeek-Sainte-Catherine.

Au xive siècle, Cruykenbourg a été  habité par chevalier et échevins de la ville de Bruxelles Éverard t'Serclaes (1320-1388). Il a réussi en 1356 à expluser la garnison flamande du comte Louis de Mâle de Bruxelles. Selon certains historiens, ce qui fait que le duché de Brabant est resté indépendant, et que l'annexion à la Flandre a pu être évitée. Éverard t'Serclaes acheté la seigneurie de Cruykenbourg et converti celui-ci en un chateau d'habitation.

Avec ces travaux, il a également construit  une glacière sur le site à la jonction entre le Sterrelaan et le Statiestraat. Le sous-sol a aujourd'hui été supprimée. C'était probablement Éverard t'Serclaes aussi le commanditaire du passage entre le château et l'église Sainte-Gertrude.  Celui-ci est maintenant fermé et sert de cave à vin.

Des années plus tard,  t'Serclaes est entré en conflit avec un protégé de la duchesse Jeanne de Brabant, le seigneur de Gaesbeek: Sweder d'Abcoude. À la grande colère des Bruxellois, il va faire tué t'Serclaes. Selon Jan van Boendale, t'Serclaes a été enterré dans l'église face au château.

Du xvie au xixe siècle, c’est la famille  de Fourneau qui vivait à Cruykenbourg. Ils ont transformé le  château et pour arriver à ce qu'il est actuellement au xviiie siècle, et ainsi terminer la conversion à château d'habitation. Sur les traces de ses anciens renforts, on peut cependant encore clairement voir à côté de la porte d'entrée  les crochets de l'ancien pont-levis. En 1662 sous la famille de Fourneau, Cruykenbourg  a été élevé au rang de comté. Les Français ont supprimé le comté de Cruykenbourg, mais le château lui n'a pas été détruit.

Dans le début du xxe siècle, le château a été habité par la famille de Lichtervelde. Actuellement, il est la propriété des Frères des Écoles Chrétiennes, qui y ont établi une partie de l'école primaire de 'De Brug'. Cruykenbourg est un monument protégé. Le parc autour du château est aujourd'hui propriété de la commune de Ternat et, par conséquent, librement accessible au public.

Lien avec Ternat
Les couleurs de la commune de Ternat avant la fusion étaient le blanc et rouge. C'est une référence au blason du comte de t'Serclaes qui consistait en de Gueules un lion d'argent. Lors de la fusion des communes de Ternat, Lombeek-Sainte-Catherine, et Wambeek, en 1976, l'ancien entité du comté de Cruykenbourg ou de la paroisse de Wambeek a été ramené à la vie mais sous le nom de Ternat. Le blason de la commune  de Ternat issu de la fusion est le blason de la famille de Fourneau aux pieds de la Sait patronne de la commune : Sainte-Gertrude. Le seigneur de Cruykenbourg était, après tout, en principe, un vassal de l'abbesse de Nivelles, qui, à son tour était sous la tutelle des ducs de Brabant.

Kasteel Kruikenburg

Het domein Waalborre ligt aan de zuidrand van de dorpskern van Asse en kan model staan voor tal van buitenplaatsen die rond de Eerste Wereldoorlog werden aangelegd, meestal in voorstedelijk gebied of, zoals hier, aan de rand van een grote dorpsagglomeratie. Nieuwe tuinstijlen zoals de 'nouveau jardin pittoresque', de Belgische variant van de 'Arts & Crafts garden', komen in dit kader tot ontwikkeling.

In 1912 bouwde Karel Alexander de Vis op een 4,5 hectare groot terrein in het Waelborreveld, volgens het kadaster Waerborreveld, een grote "cottage", meer bepaald een villa met kasteelallures, omgeven door een "lusthof"; de constructie werd ingetekend op het kadaster in 1913. Het domein kreeg trouwens alle componenten van een traditionele buitenplaats uit het begin van de twintigste eeuw aan de rand van een verstedelijkte dorpskern. Aan de oostelijke rand van het domein werden de dienstgebouwen opgetrokken: een portiersloge, kadastraal geregistreerd in 1912, en een hovenierswoning met garages, ingetekend op het kadaster in 1913; de moestuin werd aangelegd in de noordelijke hoek, waar tegen de tuinmuur ook een aantal serres werden gebouwd; de boomgaard, in de kadastrale legger aangeduid als lusttuin, besloeg 85 are en lag ten westen van de moestuin. De toegang lag in de as van de Bergestraat naast de portierswoning.

Na lange onderhandelingen droeg de familie de Vis in 1966 haar eigendom van 60 hectare, bestaande uit het kasteel en een wandelpark over aan de gemeente met de bedoeling in deze omgeving een groot sportcentrum op te richten, terwijl de hoveniers- en portierswoning zouden ingericht worden voor de jeugddienst. Na de aankoop van het domein door de gemeente verdween het nutsgedeelte in de noordelijke hoek aangezien de noordelijke grens ongeveer dertig meter verschoven werd voor de aanleg van de Parklaan; de boomgaard werd na 1970 verkaveld voor woningbouw.

Op 8 december 2000 werd het domein beschermd als 'dorpsgezicht' en de merkwaardigste bomen als 'monument'. De meetcijfers in de hiernavolgende bespreking dateren van 7 november 1999, tenzij anders aangegeven; de besproken bomen worden gesitueerd op bijgevoegde kadasterkaart.


https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/76717

Kasteel Waalborre

Domein rond een L-vormig waterkasteel, gebouwd als 'huis van plaisantie' rond 1600 bij een watermolen met een historisch tuinperceel van 2 hectare. Het kasteel met koetshuis werd herbouwd rond 1750 en renaissancistisch gerestaureerd in 1928-1932 onder leiding van architect Paul Saintenoy. Toen werd ook de tuin historiserend heraangelegd overeenkomstig een 18de-eeuwse figuratieve kaart; monumentale onderaardse kelder met graatgewelf uit 1836 in het sterrenbos. De huidige molen dateert uit de 19de eeuw.

Historiek

Het kasteel werd reeds vermeld in de 15de eeuw en de watermolen wordt sinds de 15de eeuw vermeld als eigendom van de heren van Capelle. Het kasteel kende verschillende eigenaars en werd in de jaren 1580 verwoest tijdens de godsdienstoorlogen. In 1587 werd het goed verkocht aan Lodewijk Verreycke, diplomaat en eerste secretaris van Filips II. Hij liet de verwoeste watermolen waarschijnlijk herstellen in 1588. Verreycke liet ook het kasteel herbouwen rond 1596 en 1606, af te leiden uit de ankers op de westelijke vleugel.

In 1695 werd het kasteel verwoest en geplunderd door de troepen van Lodewijk XIV. Het goed blijft in handen van de familie Verreycke tot 1754. In de jaren 1750 werd het kasteel verbouwd, waarschijnlijk al door de nieuwe eigenaar, Joseph-Adrien Anne, die het kasteel in 1754 aankocht (tot 1858). De gebouwen werden aangepast aan de smaak van de tijd en de kruiskozijnen werden toen vervangen door de huidige hoge muuropeningen. Eveneens werden de dienstvleugels ten noorden afgebroken zodat het huidige L-vormige grondplan ontstond, die voorkomt vanaf de Ferrariskaart (circa 1771-1775). In 1794 werd het kasteel nogmaals geplunderd.

De huidige configuratie van het kasteel kwam al voor op het primitief kadaster (circa 1823). Nadien werden er geen wijzigingen meer geregistreerd aan het grondplan. De watermolen komt eveneens in zijn huidige configuratie al voor op het primitief kadaster.

Vanaf de 19de eeuw werd het kasteel door erfenis eigendom van de families Villers-Masbourg (1824), Huysman d’Honssem, de Nieulant, ’T Serclaes de Norderwyck en ten slotte in 1910 van de Ghellinck-Vaernewyck. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was het kasteel een onderkomen voor vluchtelingen uit West-Vlaanderen en leed het schade door de ontploffing van een zeppelin op het vliegveld van Zellik. Een eerste voorstel tot bescherming van het kasteel kwam er al in 1928 op initiatief van de "Touring-Club de Belgique". In het verslag van briefwisselend lid, J.-B. Siebenale, van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, wordt verwezen naar de vervallen toestand van het kasteel ten gevolge van de oorlog. Marc de Ghellinck, de toenmalige eigenaar, wou het kasteel voorzien van modern comfort en startte met de restauratie van het kasteel in samenspraak met architect Paul Saintenoy (1862-1952). De restauratie vond plaats tussen 1928 en 1933. Men wou het kasteel herstellen in Vlaamserenaissance-stijl en herinrichten. Architect Leo van Bever was verantwoordelijk voor de buitenrestauratie, Paul Saintenoy voor de binnenrestauratie. De witte pleisterlaag uit de 18de of 19de eeuw werd van de gevels verwijderd, zodat de gebouwen terug hun bak- en zandstenen uitzicht kregen. In het interieur werd onder andere de hoofdtrap in empirestijl vervangen door een trap waarvoor 17de-eeuwse balustrades werden gebruikt en een aantal schouwen werden terug blootgelegd. Verder veranderde er ook een aantal ruimtes van functie en werden er kleinere kamers tot een grote eetzaal omgevormd. In de donjon werd de bepleistering van de ontvangstzaal op de gelijkvloerse verdieping met gewelf verwijderd zodat de natuursteen opnieuw bloot kwam te liggen. Het huidige uitzicht van het kasteel is nog steeds het resultaat van deze restauraties. Hierna gebeurden er geen grote aanpassingen meer aan het kasteel en het bijhorende domein.

Op 1 mei 1944 stortte er een Amerikaanse bommenwerper neer op het domein ten oosten van het kasteel, de resten hiervan werden in 2001 opgegraven door de Belgian Aviation History Association (BAHA). Over het domein Nieuwermolen en zijn kasteel is over het algemeen weinig bekend, een grondig onderzoek zou hier op zijn plaats zijn.

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/39061

Kasteel Nieuwermolen

Het kasteeldomein gaat terug op een site met walgrachten, in oorsprong een hoeve, die toebehoorde aan de adellijke familie van Berlaere. In 1630 werd Diegoede Castro eigenaar.  De familie richtte  er later een kasteel op, dat echter in 1675 door Franse soldaten werd vernield. Het werd in het begin van de 18de eeuw heropgebouwd door de familie van der Meersche. 

Het beschermde landschap omvat ook een deel van het vroegere Beukenplein aan de Kerkhofdreef met de dreef die in de as van de kasteeltoegang leidt tot aan de Turfputstraat. De hoofdingang van het kasteel bevindt zich langs het Beukenplein. Op het hek staat het wapenschild van familie de Lichtervelde die het kasteel erfde eind 18de eeuw.
Beide parallelle dienstgebouwen aan het voorplein van het kasteel kwamen gezien hun rococostijl waarschijnlijk pas in het midden of derde kwart van de 18de eeuw tot stand. Het toenmalige omwalde kasteelgoed met nederhof, hovingen en bos bezat op dat ogenblik een sterk geometrisch opgedeelde aanleg met onder meer vijvers aan weerszij van het voorplein en een siertuin ten zuiden van het kasteel in Franse stijl. De familie vanden Meersche bleven heren van Berlare en eigenaar van het kasteel tot 1791 toen het door huwelijk in het bezit kwam van de familie de Lichtervelde. Volgens kadastraal plan van 1810 waren de parkvijvers intussen gewijzigd tot onregelmatig gevormde gebogen waterpartijen wat waarschijnlijk gepaard ging met een heraanleg van het kasteelpark in de toen gebruikelijke landschappelijke stijl. 
In 1906 verkocht aan nijveraar Emile Roos, in 1934 bezit geworden van de familie Jonas-Roos en nadien geërfd door de familie Nicod die het kasteel als buitengoed gebruikten. In 2008 aangekocht door de gemeente Berlare die voor het kasteel een publieke bestemming plannen.

Het volledig onderkelderde kasteel op rechthoekige plattegrond bezit een harmonisch karakter met symmetrische opbouw. Volgens oude prentkaarten bezaten de gevels in de eerste helft van de 20 ste eeuw een gekleurde afwerkingslaag. De kelderverdieping gaat terug op het 17de eeuwse kasteel. Typerend voor het kasteel is de eetzaal met aankleding uit eind 19de - begin 20 ste eeuw. Boven de houten lambrisering is er een wandbespanning met landschapstaferelen en gobelintapijten. 

Rechts zie je paardenstallen met zadelkamer en de verblijven van de paardenknechten; links de conciërgewoning. Deze bijgebouwen bevatten rococoelementen. Tussen de paardenstallen en de vijver staat een serre, aangebouwd tegen de stallen en een langgerekt kippenhok met duiventoren, centraal bekroond door een opvallende duiventil in de vorm van een achthoekige dakruiter met spits.

Typerend voor het kasteelpark zijn de slingerpaden en de reliëfverschillen. Grote waterpartijen met een reeds gerestaureerde gietijzeren boogbrug over de serpentinevijver. Verscholen in het zuidoostelijk bebost gedeelte van het park en omringd door vijf taxussen staat een hardstenen monumentje. Samengesteld uit een sokkel gevormd door een korte ronde zuil met daarop drie bollen en bekroond door een hoge driezijdige obelisk. 


https://www.berlare.be/kasteel-en-park-in-berlare.html

Kasteel van Berlare

Het kasteel combineerde een "maison de plaisance" met een landbouwfunctie. Het oorspronkelijke, rudimentaire aanlegpatroon bleef grotendeels bewaard, maar het gros van de beplantingen dateert van na de Eerste Wereldoorlog. Het domein is gelegen ten noordwesten van de dorpskern van Sint-Ulriks-Kapelle en ten zuiden van de autosnelweg E40, en heeft twee toegangsdreven van op de Lumbeekstraat die elkaar kruisen voor de toegang tot het kasteel.

Het kasteel

Historiek

Op de Ferrariskaart (circa 1770-1778) is reeds een omwalde site met gebouwen zichtbaar op deze locatie. Deze site stond nog niet weergegeven op een kaart van circa 1734 van Sint-Ulriks-Kapelle in het kaartenboek van de abdij van Groot-Bijgaarden. Bij de bouw van het nieuwe kasteel in 1773 bleef de oude omgrachting behouden met waarschijnlijk enkele wijzigingen: de oostelijke en de zuidelijke grachtarm werden rechtgetrokken ten opzichte van de Farrariskaart. Van de oorspronkelijke bebouwing op de site bleef niets bewaard in tegenstelling tot wat Verbesselt beweert, namelijk dat de twee hoektorens op de zijvleugels een overblijfsel zijn van een ouder kasteel op deze site. De naam van het nieuwe kasteel zou volgens Verbesselt afkomstig kunnen zijn van het kasteel van Kapelle (Walleweg nummers 3 en 5), gelegen ten oosten van het dorpscentrum, dat oorspronkelijk een motte was.

Architect Laurent-Benoît Dewez die in 1773 het kasteel bouwde was hofarchitect onder landvoogd Karel van Lotharingen (1741-1780) van 1767 tot 1780 en vertegenwoordigde de classicistische bouwstijl in de Oostenrijkse Nederlanden. Tot zijn belangrijkste realisaties hoorden onder andere het kasteel van Seneffe in Henegouwen (circa jaren 1760) en het tuchthuis in Vilvoorde (circa 1770). Zijn grafsteen bevindt zich in de kerk van Groot-Bijgaarden. Hij bouwde het kasteel voor zijn schoonmoeder, Petronella Servaes, de weduwe van Pierre-Jozef Mertens (zie ingemetste steen in de westgevel van het hoofdgebouw "Me Posuit/ P. Servaes Vid/ P.J. Mertens/ 1773"). In een artikel in het tijdschrift "Nos Châteaux historiques" (1934) wordt verkeerdelijk beweerd dat Dewez het kasteel voor zichzelf bouwde.

Het kasteel werd kort na de bouw in, 1822 of 1823, verkocht aan Philippe-Joseph-Antoine de Coullemont de Waterleet. Zijn grafsteen staat aan de binnenzijde van het plein tegen de afsluitingsmuur. Na zijn dood kwam het kasteel in handen van zijn erfgenamen en wisselde gedurende de 19de eeuw en begin 20ste eeuw verschillende malen van eigenaar.

Pas eind 19de eeuw werd het park uitgebreid en kon de toegangsdreef die van noord naar zuid loopt doorgetrokken worden tot aan de straat, weliswaar met een gebogen tracé. De samenvoeging van deze gronden werd op het kadaster geregistreerd in 1895. Het park kreeg eind 19de - begin 20ste eeuw ook een wat meer "landschappelijk" uitzicht, onder andere door het aanplanten van enkele bomen op het kasteeleiland. Toch bleven de laat-18de-eeuwse patronen bewaard.

Tussen de twee Wereldoorlogen was het kasteel eigendom van de familie Crützen de Velden. Deze eigenaar bezat het domein van 1930 tot 1941 (zie gedenksteen uit 1931 aan de binnenzijde van de tuinmuur – rechts naast de toegang). In 1941 werd het aangekocht door graaf François-Amedée Visart de Bocarmé (1898-1944). In 1952 wordt een eerste wijziging aan het kasteel geregistreerd op het kadaster, namelijk de nieuwe keuken die gebouwd werd tussen de hoofdvleugel en de oostelijke zijvleugel. In het park werd ten zuidoosten van het kasteel in het verlengde van een toegangsdreef in 1966 een schuur geregistreerd. Het goed bleef in handen van de erfgenamen van Visart de Bocarmé, tot de gemeente het kasteel met omringend park aankocht op 29 juni 1981. In 1994 startte de restauratie die opgedeeld werd in drie fases en recent afgerond werd. De restauratie bracht het exterieur van het kasteel terug in zijn oorspronkelijke toestand en in het interieur werd het gebouw aangepast aan zijn nieuwe functie als cultuurcentrum. In de hoek tussen het hoofdgebouw en de oostelijke vleugel werd een vroegere keuken afgebroken en vervangen door een nieuw zaaltje, in de westelijke hoek werd ook een nieuwe ruimte opgetrokken, beide van één bouwlaag.

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/39060

Kasteel La Motte te Sint-Ulriks-Kapelle

De burcht van Herzele is een ruïne van een waterburcht in de Oost-Vlaamse gemeente Herzele. De waterburcht was de woonplaats van de heren van Herzele en is sinds 1957 een beschermd monument. In 1972 volgden restauratiewerken.

Bouw van de burcht

Donjon

Over de donjon zijn weinig gegevens beschikbaar. De vierkante toren heeft een binnenzijde van zes meter en muren met een dikte van 3,20 meter tot 3,40 meter. Er zijn nog vier treden aanwezig die leiden naar de kelderverdieping. Van de donjon bleef alleen de zware onderbouw bewaard. In de zware muren van de donjon zijn de uitsparingen voor latrines te zien. Vermoedelijk bestond de donjon uit een kelder en verdiepingen. In regel bevat deze een ontvangstruimte op de benedenverdieping en woon- en slaapvertrekken op de bovenverdiepingen. In 1592 stortte de donjon in. Hij werd niet meer herbouwd omdat de militaire strategie inmiddels veranderde.

Geometrisch grondplan

In de 13de-14deeeuw begint men burchten met geometrische grondplannen te bouwen. Dit is het geval in Herzele. Hiertoe behoren het poortgebouw, de (nog opstaande) ronde woontoren met aangebouwde traptoren, de donjon, de keuken, de ridderzaal en de nutsvoorzieningen, weermuren, de schuur en de stal. Er bestaat geen zekerheid of de donjon toen al bestond en men rond de donjon bouwde. Mogelijk werd een nieuw kasteel gebouwd waarvan de donjon een onderdeel uitmaakte.

De funderingsbalken van de burcht lagen op een laag van geschorste en niet geschorste boomstammen. De torens zijn gebouwd in baksteen en omkleed in Lediaanse zandsteen, de weermuren bestonden volledig uit zandsteen.

Het poortgebouw had twee toegangspoorten: een bij de ophaalbrug en een tweede bij het binnenplein. In het poortgebouw bevond zich een kamer en er was een mechanisme van een valbrug. Tegenwoordig zijn er in de kelder van het poortgebouw gemetste treden zichtbaar die naar het gelijkvloers leiden. Vermoedelijk was er in de kelder een gevangenis met een latrine.

In de noordoostelijke hoek van de burcht is er een ronde toren, met bijhorende trap. Deze toren was waarschijnlijk een woontoren. Tegenwoordig is op het gelijkvloers een bakstenen koepelplafond met spiraalmotief aanwezig. Op de eerste en tweede verdieping zijn er haarden en nissen aanwezig en op de tweede verdieping is er een latrine. Op de eerste verdieping zijn twee deuropeningen die toegang gaven tot de noordelijke en de oostelijke weermuur. De woontoren heeft een kelderverdieping, met latrine, deze werd vermoedelijk gebruikt als gevangenis.

De ridderzaal kwam centraal aan de oostelijk muur. Bij de zaal horen de privévertrekken van de heer en zijn dame, de kapel en de keuken. Van de keuken zijn de waterput, de haard en een basis van een raam te zien. Ten noorden en ten zuiden van de zaal en de keuken stond de traptorens met spiltrap, een ervan is redelijk bewaard. In het westen van het binnenplein stonden de paardenstal en de schuur. Regelmatig duiken in de domeinrekeningen van de burcht kosten op voor herstellingen aan de stal en schuur.

Rond het kasteel was een brede gracht. Die had niet alleen een defensieve functie maar ook een economische: het was een kweekvijver voor karpers.

Vernielingen

1380: De troepen van de graaf van Vlaanderen, Lodewijk van Male, steken tijdens de Gentse opstand de burcht in brand omdat de heer van Herzele, Seger van Herzele, de kant koos van Gent. Daken, houtwerk en muren werden vernield. De kerk en alle huizen van het dorp werden platgebrand. De graaf van Vlaanderen confisqueerde de goederen van Seger van Herzele en voegde de heerlijkheid Herzele toe aan het graafschap Vlaanderen. Vanaf 1386 wordt de burcht hersteld.

1483-1485 en 1487-1482: Tijdens de Vlaamse opstand tegen Maximiliaan van Oostenrijk werd het kasteel van Herzele tijdelijk bezet door Gentse troepen. De troepen plunderen en richten vernielingen aan. Vanaf 1512 starten restauratiewerken aan de waterburcht.
1579: Tijdens de Nederlandse opstand wou de toenmalige protestantse heer van Herzele, Peter de Melun, zich niet verzoenen met de katholieke Filips II, Koning van Spanje en heer der Nederlanden. De burcht werd zwaar vernield door de Spanjaarden en hun kanonnen. Het kasteel wordt niet volledig meer herbouwd. Enkel het poortgebouw, de noordoostelijke vleugel (met woontoren en de keuken), de schuur en de stal blijven. In 1616 worden deze gebouwen hersteld. Losse bakstenen en natuurstenen worden verkocht, gebruikt bij de aanleg van wegen of gebruikt voor andere gebouwen.

Restauratie (1970-1977)

Op initiatief van toenmalig burgemeester Maurits De Buysscher beginnen restauratiewerken aan de burcht. Op 6 maart 1970 werd het ontwerp goedgekeurd, op 2 oktober 1972 begon de restauratie aan de burcht en op 30 november 1977 waren ze voltooid. Deze restauratiewerken leidden tot het huidige aanzicht van de burcht; een gerestaureerde toren met geconsolideerd grondplan van de volledige plaats, omsloten door een walgracht.

