Een blik in het verleden Wijlen Jozef Terweduwe, in leven ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de stad Aarschot en stichtend conservator van het Museum voor Heemkunde en Folklore in dezelfde stad, dient tevens vernoemd als samensteller van een ” Chronologie van Aarschot van de 8ste eeuw tot en met 1963”
Een blik in het verleden
Wijlen Jozef Terweduwe, in leven ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de stad Aarschot en stichtend conservator van het Museum voor Heemkunde en Folklore in dezelfde stad, dient tevens vernoemd als samensteller van een ” Chronologie van Aarschot van de 8ste eeuw tot en met 1963”.
De auteur verwijst daarin naar een verdrag, in 1283 ondertekend, de afbakening bepalend omtrent de onderscheidenlijke rechten en inkomsten van Godfried van Aerschot en Jan van Rivieren. Tot dat jaartal wordt nergens gewag gemaakt van een Heer van Nieuwland. Nochtans had deze, net als van Rivieren, een niet onbelangrijk aandeel in de strijd om macht en bezit. Hierbij dient aangestipt dat het ”Kasteel van Nieuwland” pas midden de 19de eeuw werd opgericht. Over een verder verleden, de eerste bewoners of eigenaars is weinig geweten. Het hoeft evenwel geen betoog dat de heren van Nieuwland en Rivieren al eerder vrede hadden gesloten en mekaar wel wat gunden.
In een van de vele naslagwerken over Aerschot van weleer, verwijst August Paessens naar Nieuwland. Folklore en geschiedenis lagen Paessens, opvolgend conservator, nauw aan het hart. Stavend bewijs hiervan is onder meer de sage ”Achma met de witte geit”. Op de kaft pende hij volgende tekst: Zo ongeveer vertelde grootmoeder toen ik als kind nog kon luisteren over de ”Heikussen”, over Achma en de spookmist die plots op Nieuwland kan opdoemen. In de burchten heersten machtige heren over vette, vruchtbare gronden gelegen langsheen de visrijke Demer die daar te parelmoeren lag. De vriendschap die beide heren onderhielden zou toch plots worden verbroken. Een grootse jachtpartij waaraan hoogedele heren, amazones en ruiters van de Hoven van Brabant deelnamen maakte er een einde aan. Oorzaak van de vete was een jonge edelvrouwe, lief en schoon. De Heer van Nieuwland wilde haar tot bruid en de Heer van Rivieren wenste haar ten altaar te leiden en ze tot zijn kasteelvrouwe uit te roepen. Beiden jaloers, zouden de pretendenten tenslotte om de gunsten van de freule oorlog voeren.
In die onmeedogende strijd sneuvelden Erhard, Bernhard en Wolfhard, drie zonen van een arme weduwe en strijders aan de kant van Rivieren. Toen Reinhard, vierde zoon, eveneens gewond, de dood van zijn broers kwam melden brak een hevig onweer los. Een schuilplaats zoekend, kwam de Heer van Nieuwland in de hut van de treurende vrouw terecht. Hem herkennend, riep zij: ”Vervloekt Nieuwland!”. Net op dit moment doorkliefde een bliksem het luchtruim en stak de brand aan al wat overeind was gebleven. Alleen Achma en haar witte geit bleven gespaard. Later vernam men dat de lieve edelvrouwe inmiddels met een andere ridder in het huwelijk was getreden.
Doch bij hevig onweer vaart Achma nu nog over de gronden van Nieuwland en Rivieren. Telkens doemt plots de mist op. Niemand blijkt ooit Achma, noch haar geit te hebben ontmoet. Waarom zou zij dan de buurt van Kasteel van Nieuwland en Postiljon onveilig maken? Het zal dus maar een sage zijn. En waarom doemt de mist nu nog plots op? Wees gerust; het heeft gewoon met een klimatologische toestand te maken.
Een te vullen leemte...
De tijden zijn veranderd, de ambachten verdwenen. Wat niet wegneemt dat Aarschot op sociaal en economisch vlak nu een niet onbelangrijke rol inneemt. Gelegen in het Hageland, de streek die te lang van plaatselijke werkverschaffing, van degelijk openbaar vervoer en wegennet gespeend bleef, heeft Aarschot toch een flinke stap in de goede richting gezet.
Getuigen daarvan: het druk bezochte handelscentrum dat in 1998 ruim 200 winkels en 149 horecazaken telde, het in 1966 opgerichte industriepark en kort daarop tot stand gekomen ambachtelijke zone. Voegen wij daar de 9 scholen aan toe waar meer dan 8.000 leerlingen terecht kunnen voor klassiek en technisch onderwijs, dan heeft de stad veel om mee te pronken. En toch bleef een leemte op te vullen. Want aan hotel accomodatie was er, straks 30 jaar geleden, totaal een gebrek. Voor spoorwegmannen was aan het station slaapgelegenheid voorzien. Zowel zij die in een bedrijf stage liepen als de toeristen die in Aarschot logement zochten, werden naar Leuven doorverwezen.
Laat ons de klok eens terug zetten. De kaart van de Republiek 1796 vermeldt een plaats met name ”Nieven Landt”. Een kadasterkaart van omstreeks 1830 en door J. De Brouwer getekend, vernoemt ”Chateau Nieuwland”. Doch de door Ph. Vandermaelen in 1831 getekende Carte de Belgique verwijst weer naar ”Nievenlandt”. En zo zijn we beland bij het kasteel dat in 1860 bewoond werd door ene Johannes Henricus Ludovicus Van Bergen, tevens eigenaar van de gelijknamige brouwerij, in de Joseph Tielemansstraat gevestigd en later tot Brouwerij Tielemans omgedoopt. Goed om weten is dat Van Bergen de brouwerij kocht van de erfgenamen Persy, notabene Aarschotse familie. Eind de 20ste eeuw woonde in het kasteel Victor Cortvrindt, van beroep ingenieur-brouwer en in de brouwerijen Tielemans en Valvekens de wort aanmakend. Na enkele jaren te hebben gehuurd, werd Cortvrindt in 1934 eigenaar. Later bleef het kasteel lange tijd onbewoond. Tot de familie Sannen anno 1977 het gebouw en omringend domein kocht.
Daar precies begon voor het Kasteel van Nieuwland een nieuwe tijd. De leemte waarvan sprake, werd doeltreffend omgebogen. In 1987 kocht Luc Sannen de eigendom en bouwde het nieuwe complex ”De Postiljon”.
https://www.kasteel-van-nieuwland.be/kasteel-van-nieuwland/geschiedenis/