Door een ruil van goederen in 1290 tussen hertog Jan I en het norbertinessenklooster van Gempe (Sint-Joris-Winge) kwam het klooster in het bezit van gronden op het Verboekt. Voor de ontginning bouwde men een hoeve met aanhorigheden die vanaf 1348 verpacht werd. In 1798 als nationaal goed verkocht kende de hoeve verschillende eigenaars tot ze in 1851 door de toenmalige eigenaar Désiré Van den Schrieck afgebroken werd en vervangen door een nieuwe.

In 1861-1863 werd bij het nabijgelegen "oud kasteel", later conciërgewoning en koetshuis, in opdracht van de politicus F. Schollaert een "nieuw kasteel" opgericht. In 1867 werd het nieuwe gebouw geregistreerd in de kadastrale leggers, herinrichtingswerken (onder meer kapel) in 1900 naar ontwerp van J. Piscador. Kasteel door vererving in het bezit van Louise Schollaert, echtgenote van Joris Helleputte; pand in 1956 verkocht aan de familie Cruysberghs, in de tweede helft van de 20ste eeuw ingericht tot restaurant met omliggende tuin en camping ten noorden.

Beschrijving

Eclectisch kasteel met neo-Vlaamserenaissance en neotraditionele inslag; zeven traveeën en souterrain + twee bouwlagen op nagenoeg rechthoekige plattegrond onder leien schilddak (nok loodrecht op straat) met getrapte dakvensters; markante polygonale hoektorentjes met uitspringende ronde bovenverdieping onder leien spits, noordzijde met uitspringende huiskapel en westgevel met polygonale traptoren, zuidelijke voorgevel gemarkeerd door licht uitspringende centrale trapgevel.

Baksteenbouw met decoratieve en constructieve verwerking van natuursteen voor banden, puilijst en fries; gebruik van gesinterde baksteen voor de plint en de banden van de arkeltorentjes; sierankers. Rechthoekige vensters onder decoratieve latei, betraliede keldervensters in arduinen omlijsting en kapel met neogotische spitsboogvensters. Centrale ingangsportiek met korfbogen op geringde zuilen onder bekronend balkon met smeedijzeren leuning, brede bordestrap en trapgevel met uitgewerkte topstukken.

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/41178

Kasteel Meerlaar in Vorst

Account

by category

Login

Name

by region

Title

Name in English

De Antwerpse advocaat Frans Jozef Schollaert verwierf door middel van erfenis het domein van de oude hoeve van Gemp op het Verboekt. Hij besliste al vrij snel om er een kasteel te bouwen. In het Nieuwsblad van Geel staat een verslag van de inhaling in 1863 toen hij er voor het eerst er zijn intrek nam. We vinden het kasteel geregistreerd in de kadastrale legger van 1867. De oude hoevegebouwen zouden voortaan alleen nog dienen als slaapplaats voor de dienstboden en als koetshuis. Toen waren de toegangstreden links en rechts van het bordes aan de voorgevel. Ze werden al spoedig vervangen door een indrukwekkende trap aan de voorkant van het bordes. Door het verplaatsen van de trap en de ijzeren leuningen ontstonden aan weerszijden van het bordes openingen die men dichtte met een balustrade in witte natuursteen. Deze werd echter na de Tweede Wereldoorlog vernield en is thans vervangen door een betonnen afsluiting. Boven de pui rust een ruim balkon op vier zuilen vooraan en twee pilasters in de voorgevel. Ook dit balkon is omlijst met een smeedijzeren hek, versierd met dezelfde motieven als de trapleuningen. De siertorentjes op de hoeken zijn niet toegankelijk en zijn louter als decoratie bedoeld. De voorgevel is zeer symmetrisch. Via drie dubbeldeuren bereikt men de hal, die op haar beurt via drie dubbeldeuren toegang verschaft aan een monumentale houten trap die naar een platform leidt en daar splitst in twee trappen naar de verdieping. Het platform biedt, via een vierslag, een mooi uitzicht op de kapel beneden. Het gelijkvloers geeft, via een vierslag, toegang tot de kapel. Boven de bovenste vierslag is een rozetvormige versiering geschilderd met in het midden de Belgische leeuw en errond staat: De Heer bescherme en zegene mijn geliefde vaderland. Eendracht maakt macht geschreven. In de 12 glas-in-lood ramen van deze rozet zijn de twaalf deugden opgesomd.

Aan de kapel zijn geen kosten gespaard. Ze springt uit aan de noordzijde om het licht te laten schijnen op de vijf ramen in gebrandschilderd glas. Twee andere blinde ramen zijn versierd met schilderwerk. In elk raam zijn twee heiligen afgebeeld, meestal patroonheiligen van de familie Schollaert. Een op doek geschilderde kruisweg is op de muur geplakt.

De tuin van het kasteel omvatte veel variaties van bomen en struiken, waartussen men brede wandelwegen creëerde. Verder waren er ook twee vijvers met een eiland waar eenden en ganzen veilig konden broeden, rozentuinen, volières, grote moestuinen en een ijskelder.

In de jaren 1960 fungeerde het kasteel als het Wazinghuis in de tv-serie ‘Wij, heren van Zichem’. Thans is het goed eigendom van de familie Cruysberghs.



http://lwgh-laakdal.be/laakdals-erfgoed/kunst/kasteel-meerlaar/

Kasteel van Vorst-Meerlaer in Laakdal

Castle of the Princes de Mérode

Locals call it "Oud Kasteel" (Old Castle) to discern it from the new castle built for Jeanne de Merode in 1910-12 (see below). The castle has been the home of the House of Merode for more than five centuries. The central keep or Donjon has walls of more than 2 m thick. I was built by the lords of Wesemael in local brown stone in the late 14th-century. It probably replaced an older fortress on the same spot. Other parts of the building are believed to date from the 15th and 16th century. The castle was adapted, extended and renovated several times. From the 16th century onwards it was transformed into a more luxurious noble dwelling and gradually lost its fortified character. Several restorations in the 19th century gave it back a more 'romantic' medieval appearance.

The sumptuous interiors contain fine furniture, paintings, tapestries, Cordoba leather wall hangings and objects collected by the Merode family throughout the centuries. The most important rooms like the entrance hall, the "ridderzaal" (knights hall), the large drawing room, the dining room and the chapel can be visited during the 'Kasteelfeesten' in the first weekend of July.

An English landscape park of 12 hectares surrounds the castle. The ponds in the park are connected with the moat of the castle. Across the Nete river there is a larger formal park (60 hectares) in the French tradition with a rectangular pond forming a large perspective. It was commissioned by Fieldmarshall Jean-Philippe-Eugène de Mérode-Westerloo at the beginning of the 18th century and was inspired by Versailles.

Castle of the Princes de Mérode

Het kasteel van gravin Jeanne de Merode of het Nieuw Kasteel in Westerlo werd gebouwd tussen 1909-1912 in neogotische stijl naar de plannen van architect Pierre Langerock. Het werd ontworpen als de woonplaats van één persoon: gravin Jeanne de Merode. Zij verbleef er met haar personeel van de lente tot de herfst. In de koude maanden woonde ze in Brussel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het kasteel door de Duitse bezetters opgeëist en moest de gravin het kasteel verlaten en terugkeren naar het oude familieslot. Na haar dood erfden de Zwartzusters-Augustinessen het kasteel. Zij baatten er met de hulp van het bisdom Antwerpen een tehuis voor bejaarde priesters uit. Nadien werd het aangekocht door de gemeente Westerlo en vanaf 1 juli 1973 diende het als Gemeentehuis.

Jeanne de Merode
Gravin Jeanne de Merode werd op 28 februari 1853 in Parijs geboren. Haar ouders waren Charles Antoine Ghislain de Merode-Westerloo, 10de markies van Westerlo, 7de prins van Rubempré en 4de prins van Grimbergen, en Marie-Nicolette prinses van Arenberg. Na de dood van haar vader in 1892 en moeder in 1905 erfde zij uitgebreide bezittingen. Tot haar vaderlijk erfdeel behoorden uitgestrekte bossen ten zuiden van Westerlo rond de dorpen Blauberg en Averbode. Ook de gebouwen en gronden van de Abdij van Averbode - in handen van de familie de Merode gekomen na de Franse Revolutie - behoorden tot haar patrimonium. Ze zou ze later terug schenken aan de kloostergemeenschap. Daarnaast erfde ze van haar vader ook het Prinsenkasteel in Grimbergen en het kasteel van Ham-sur-Heure. Haar moeder stamde uit de schatrijke Franse tak van het Huis Arenberg. Deze familie had uitgebreide belangen in de Maatschappij van het Suezkanaal. Een deel van het fortuin van gravin Jeanne was dus ook uit die hoek afkomstig.

De gravin bleef ongehuwd. Met haar persoonlijk fortuin financierde ze tal van liefdadige en religieuze initiatieven. Om werk te bieden aan de bevolking van Westerlo richtte ze er op eigen kosten een tapijtfabriek en een meubelwerkplaats op. In Heultje liet ze een kerk, een school en een klooster optrekken. In Westerlo begunstigde zij het bejaardentehuis 'Godshuis Sint-Vincentius' dat al eerder door haar moeder was opgericht. Op haar kosten werd de kerk van Westerlo vernieuwd en werd er een nieuwe kerkhofmuur gebouwd. Ook ander kerken, kloosters en kapellen in de omgeving en in het Brusselse ontvingen van haar belangrijke giften. Toen in 1901 bij het kasteel van Westerlo een elektriciteitscentrale werd gebouwd om het slot van elektrische verlichting te voorzien liet zij op haar kosten het netwerk uitbreiden zodat ook de huizen van het dorp, de kerk en de 'werkhuizen' (de tapijtenfabriek en meubelwerkplaats) elektrisch konden worden verlicht.

Het 'nieuw kasteel'
In de zomermaanden woonde gravin Jeanne met haar familie in het kasteel van Westerlo. Toen haar broer graaf Henri de Merode in 1908 stierf besloot ze om het familieslot te verlaten. Wellicht lag de verstandhouding met haar jonge neef Charles de Merode en diens moeder de gravin weduwe, prinses Nathalie de Croÿ wat moeilijker. De kastelen van Grimbergen en Ham-sur-Heure waren blijkbaar geen optie om als verblijfplaats te dienen. Het eerste was sinds 1901 trouwens betrokken door een congregatie van uit Frankrijk gevluchte Norbertinessen. Bovendien had de gravin een sterke band met Westerlo. De plaatselijke bevolking was ook erg op haar gesteld. Toen zij aanvankelijk het plan opvatte om op haar gronden bij Blauberg - uiteindelijk maar enkele kilometers verderop - een kasteel op te richten werd haar via een petitie gevraagd in Westerlo te blijven. Daarop kocht zij gronden aan vlak bij de dorpskern van Westerlo bij de kruising van de 'Tongerlodreef' en 'Beeltjensdreef'.

Vanaf 1909 werd een groot kasteel gebouwd op nauwelijks een kilometer afstand van haar ouderlijke woning. De architectuur van de gevel is geïnspireerd op de vroeg-16de-eeuwse laatgotische vleugel van de nabijgelegen abdij van Tongerlo. Een meer aristocratische stijl werd bereikt door toevoeging van vier kleine en één grote toren, en een klokkentoren in de vorm van een kroon. Hoewel zowel interieur als exterieur werden uitgevoerd in een historische stijl werden er tal van moderne technieken toegepast. Zo is het dakgebinte van staal. Het gebouw was verder uitgerust met alle modern comfort. Stromend water borrelde uit een geboorde artesische put van meer dan 100 meter diep. Dit water werd vervolgens door een elektrische pomp in een grote stalen tank op druk gebracht en voedde zo de waterleiding van het kasteel. Er waren verschillende badkamers voor de gravin, voor de gasten en voor personeel. Op alle etages was er verder in haast elk hoektorentje een 'water closet'. De elektrische stroom voor verlichting en drijfkracht kwam van de centrale van het 'oud kasteel' in de Polderstraat. Met de stroom werden ook twee liften aangedreven; een personenlift in een beglaasde schacht bij de diensttrap en een goederenlift of 'monte charge' waarmee onder meer het wasgoed naar boven werd gebracht. De centrale verwarming werkte aanvankelijk op hete lucht die in verschillende met kolen gestookte kachels in de kelder werd opgewekt en door kanalen en messing roosters in heel het gebouw kon worden verspreid. Wellicht werd dit aanvankelijk voldoende geacht voor een gebouw dat niet in de winter werd bewoond. Blijkbaar voldeed dit systeem niet echt, want in 1920 werd een nieuw verwarmingssysteem met radiatoren op heet water aangelegd.

De indeling van de ruimtes weerspiegelde volledig de leefwijze van de gravin. Zij was gesteld op een vroom en geregeld leven waarbij sociaal dienstbetoon een belangrijke rol speelde. De half verheven kelder was het domein van het personeel. Er was een ruime keuken met een aangrenzende zit- en eetplaats voor de dienstboden. Daarnaast waren er stookplaatsen, kolenkelders, opslagruimten, een wijnkelder en verschillende voorraadkelders voor etenswaren. Eentje was zelfs uitgerust met een 'ijsmachine' waarin ijs voor het bewaren en koelen van drink- en etenswaren werd aangemaakt. De maaltijden van de gravin en haar gasten werden met een 'monte plats' of bordenlift tot in de 'office' gebracht. Dit was een dienstruimte naast de eetzaal waar de spijzen werden opgeschept en waar zich ook het tafellinnen en serviesgoed bevonden. Op een tussenverdieping boven de 'office' was er ook een zilverkamer waarin een brandkast stond waarin het tafelzilver en andere kostbaarheden lagen opgeslagen. Verder was er op het gelijkvloers een grote salon annex bibliotheek, een spreekkamer en de leefkamer van de 'Maître d'Hôtel', het hoofd van de huishouding. De gasten kwamen binnen via een zeer ruime vestibule. Langs de voet van de grote eretrap kwamen de gasten in het groot salon en vervolgens in de eetkamer. Jeanne de Merode was zeer vroom en dus had het kasteel ook een eigen kapel. Die was vanuit de vestibule te bereiken. Er werd dagelijks door een pater uit de abdij van Tongerlo de mis gelezen. De kapel was verder rechtstreeks verbonden met twee ruime aangrenzende gastenkamers die ook rechtstreeks op de vestibule uitgaven. Daar konden mannelijke hooggeplaatste geestelijken overnachten. De gravin ontving regelmatig abten, bisschoppen en kardinalen op haar kasteel. Op de eerste verdieping bevonden zich de slaap- leef- en badkamers van de gravin, haar gezelschapsdame Mlle Hoffmann en gastenkamers voor familieleden en hooggeplaatste gasten. De eretrap verleende alleen toegang tot de eerste verdieping en werd alleen door de gravin en hoge gasten gebruikt. Op de tweede verdieping waren er gastenkamers voor gewone gasten en slaap- en werkkamers voor het personeel. Ook op de zolder waren er nog enkele bijkomende meidenkamertjes.

Kasteel van Jeanne de Merode

Kasteel Het Hamel is gelegen bij de Belgisch Limburgse gemeente Lummen.

Het kasteel met bijbehorende kasteelboerderij stamt uit de 18e eeuw. In de Tweede Wereldoorlog is het kasteel grotendeels vernield en later afgebroken. De stallen en de boerderij werden door de familie Moffarts herbouwd tot woning.

Geschiedenis

Het Hamelsgoet duikt voor het eerst in archiefdocumenten op in 1515. Van een kasteel is er dan nog geen sprake. Het landgoed wordt omschreven als 'een huys ende hof, schuere, stallen metten landen, weyden ende andere toebehoorten'. Tot laat in de 18de eeuw blijft het domein in het bezit van notarissen, schepenen, rentmeesters en andere aanzienlijke personen uit de omliggende steden, die het pachthof verhuren.

De aristocratiesering begint eerst in 1789, wanneer het eigendom door het echtpaar Van Henis-Briers als buitenverblijf wordt verworven. Hun dochter huwt met een Zerezo uit Diest. Adèle Zerezo zal een generatie later met senator Van Willigen huwen. Deze laat een plan opmaken voor de aanleg van het park. In dezelfde periode wordt ook een kasteel gebouwd op kort afstand van de oude woning, die tot koetshuis wordt omgebouwd.

In 1947 wordt dit kasteel afgebroken. Jeanne Van Willigen, weduwe van baron Eugène de Moffarts en moeder van Marie-Louise en André, laat in die jaren het huidige landhuis op de grondvesten van de oude woning optrekken door haar schoonzoon ridder Barthélemy de Theux de Meylandt et Montjardin.

Kasteel Het Hamel

Het domein van Obbeek omvat een landhuis met voorhof in kiezel op een omgracht en omhaagd perceel. Landhuis Obbeek is een 18de-eeuws bakstenen dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen op een verhoogde begane grond en onder een kunstleien zadeldak met een klokkenruitertje en een windvaan met eenhoornmotief.

Historiek
Het landhuis Obbeek schijnt halverwege de 18de eeuw als jachtverblijf te zijn gebouwd door Charles-Antoine de Horion. Het gebouw bleef verder familiebezit; in de primitieve kadastrale legger wordt de weduwe van Mathijs-Jacques de Horion nog als eigenares aangehaald. De familie liet haar sporen na in het huidige pand onder de vorm van een terugkerend eenhoornmotief, dat naar het familiewapen verwijst. Het omwald goed bleef ongewijzigd tot 1851, toen een deel van het L-vormig gebouw werd gesloopt. In 1885 werden er percelen samengevoegd, vermoedelijk naar aanleiding van de aanleg van het landschappelijk parkje.

De kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778) geeft op de locatie van het huidige landhuis enkele losstaande gebouwen bij een waterpartij weer. Vandermaelen beeldt de “Ferme Obbeek” op zijn topografische kaart (1846-1854) af binnen een nagenoeg vierkante omgrachting. De kaart van het Dépôt de la Guerre (terreinopname 1868, uitgave 1877) stelt het parkje voor binnen de vierkante gracht. Over de gracht loopt een 800 meter lange dreef naar een lustbos ten noordwesten.

Beschrijving
Het landgoed bevindt zich in het gehucht Ubbersel, in de vallei van de Mangelbeek. Het landhuis is een bakstenen dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen op een verhoogde begane grond en onder een kunstleien zadeldak met klokkenruitertje en windvaan met eenhoornmotief. Links en rechts is het gebouw uitgebreid met zijdelingse aanbouwen onder leien lessenaarsdaken. De voorhof wordt links en rechts afgeboord door haakse dienstgebouwen onder pannen zadeldaken. Het linkse gebouw schijnt voorheen als wagenhuis te hebben gefungeerd. Voor het rechtse gebouw prijkt nog een kleine vrijstaande constructie onder pannen zadeldakje (voormalig bakhuis?).

De strak symmetrische façade heeft een centrale toegangsdeur met een kalkstenen latei, waarboven een bovenlicht, het geheel in een vlakke kalkstenen omlijsting op neuten. Het bovenlicht vertoont een elegante roedeverdeling en is ingevuld met een glasraam met centraal heraldisch motief bekroond door een eenhoorn. Over de gevel zijn naast drie keldervensters in vlakke kalkstenen omlijsting negen rechthoekige vensters verspreid, met kalkstenen boven- en onderdorpels en voorzien van luiken. Een driehoekig fronton met oculus bekroont de middentravee. Kroonlijsten op modillons boorden het gevelvlak af. De achtergevel vertoont dezelfde structuur als de voorgevel, maar de twee rechtse gelijkvloerse traveeën gingen verloren door de constructie van een onelegante aanbouw omstreeks 1950. De zijgevels gaan gedeeltelijk schuil achter de zijdelingse aanbouwen, maar vertonen daarboven aandaken en vlechtingen en zijn voorzien van een aantal getoogde vensters.

De zijdelingse aanbouwen, overigens ook met vlechtingen, sluiten vooraan symmetrisch aan bij het hoofdvolume, elk voorzien van een elegante houten enkeldeur met bovenlicht en een bekronend zolderluik. De bovenlichten hebben een elegante roedeverdeling rond een centraal ruitmotief. De dienstgebouwen en het bakhuisje zijn alle in baksteen uitgevoerd, met aandaken, vlechtingen en topstukken. In de koergevel van het rechtse dienstgebouw is de grafsteen ingemetseld van J. Ghysens, zoeaaf van het pauselijk leger, dodelijk gekwetst tijdens de slag van Castelfidardo en te Obbeek overleden op 4 maart 1863.

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/22501

Kasteel Obbeek

Le château de Meylandt est situé à Heusden sur le territoire de la commune de Heusden-Zolder, qui fait partie de la province de Limbourg.

Érigé en 1385 par Arnold Fabri van Kuringen, il était en ruines, brûlé par les guerres, lorsque Gaspard de Voorst l'acquit en 1664. Il fut restauré par son gendre, Gilles Bernard de Stier, Bourgmestre de Liège1. Ruiné à nouveau par un incendie, il fut restauré par Arnould-Léon de Theux qui l'avait acquis par mariage. Son arrière-petit-fils, le comte Barthélémy de Theux de Meylandt en hérita en 1842 et le fit reconstruire en lui donnant son aspect actuel.

En 1959, le château de Meylandt est devenu propriété de la commune de Heusden-Zolder.

Meylandt Castle


Kasteel, gelegen in een ruim park, door twee eikendreven verbonden met de Tiewinkelstraat.

Laat-classicistisch dubbelhuis van vijf traveeën, een kelderverdieping en twee bouwlagen onder leien schilddak, bekroond door een vierkante dakruiter met naaldspitsje. Te situeren eind 18de begin 19de eeuw. Witgekalkt bakstenen gebouw op mogelijk ouder souterrain met gepikte plint. Noordoost-gerichte voorgevel met verhoogde begane grond. Per travee, rechthoekig getralied keldervenster in kalkstenen omlijsting, en rechthoekig venster in een gecementeerde omlijsting op geprofileerde kalkstenen lekdrempel, opgevangen door gegroefde consooltjes.

Centrale, rechthoekige deur met kalkstenen omlijsting; steektrap en stoep met gesmeed ijzeren hek; deurvenster met gesmeed ijzeren hek met monogram J.L. op de bel-etage. In de achtergevel vertoont het souterrain een centrale, rechthoekige deur gekoppeld aan twee rechthoekige, getraliede vensters (kalkstenen omlijsting). Voorts, rechthoekige vensters zie voorgevel. Tegen de zuidoostelijke zijgevel, bijbouw van één travee en één bouwlaag. Beluikte vensters op de tweede bouwlaag van de noordwestelijke zijgevel.

Ten zuidwesten van het kasteel, twee dienstgebouwen. Ten noorden dienstgebouw: voorheen langgestrekte hoeve van zes traveeën onder zadeldak (cementpannen), uit de 18de eeuw. Ordonnantie: woonhuis - stal - schuur. Stijl- en regelwerk met witgekalkte bakstenen vullingen op lage bakstenen stoel met gepikte plint. Gepikte tussenstijlen (acht), regels (drie) en tussenstijlschoren in de eerste en laatste travee. Een venster, twee deuren en een schuurpoort. Oostelijke en westelijke zijgevels afgewerkt met aandak en vlechtingen. In de oostgevel, centrale rondboogdeur in rechthoekige, geblokte omlijsting van kalksteen; flankerende steekboogvensters; houten kozijn in de top. Achtergevel van vijf traveeën; twee blinde rondboogpoorten (in de tweede en vierde travee) afgewisseld met drie blinde steekboogvensters.

Gelijksoortig zuidelijk dienstgebouw, met halfronde vensters (vier) in de zuidgevel. Ten zuidoosten van het kasteel, monumentaal bakhuis in witgekalkte baksteenbouw (19de eeuw).

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/22566

Kasteel Lagendal

Het huidige kasteel Ter Borght, het ‘Nieuw Hof’ is in kern een classicistisch landhuis, daterend van 1780, dat in de loop van de 19de eeuw een neoclassicistisch uitzicht heeft verkregen en is uitgebreid met bij- en dienstgebouwen, waaronder een monumentale oranjerie in ijzer en glas van 1863. Het kasteel ligt in een park in landschappelijke stijl, dat voor 1837 tot stand kwam in drie fasen en zich uitstrekt in de beemden op de zuidflank van de vallei van de Grote Nete.

Historiek

De kasteelsite Ter Borght kan in verband worden gebracht met een verdedigingspost aan een oversteekplaats van de Grote Nete. In 1658 werd dit ‘Oud Hof’, gelegen aan de huidige Dreef tegen de Grote Nete gedeeltelijk vernield door de Fransen (veroveringsoorlog van Lodewijk XIV) om in 1673 - op de motte na - geheel te verdwijnen. De motte is als een kleine verhevenheid nog steeds gelegen op het einde van de Dreef rechts en vormt het enige overblijfsel van deze historische site. Het puin van het ‘Oud Hof’ werd deels gerecupereerd voor de bouw van het nieuwe kasteel Ter Borght.

Volgens literatuurbronnen werd het kasteel opgetrokken op de fundamenten van een jachtpaviljoen, ‘De Borgt’ geheten, waarvan de restanten nog bewaard zouden zijn.

Bouwheer van het kasteel was Jan Adriaan Somers, secretaris-notaris en rentmeester van de familie Beeckmans de Westmeerbeeck en burgemeester van Westmeerbeek tijdens de Franse periode, in het begin van de 19de eeuw. Hij gaf in 1778 de opdracht tot het bouwen van een landelijk herenhuis, waarvan de bouwwerken definitief gestart waren in 1780, maar van de bouwmeester zijn geen gegevens bekend. Het oorspronkelijke gebouw werd naderhand uitgebreid, onder meer met bijgebouwen als koetshuis, paardenstallen, woningen voor het dienstpersoneel, oranjerie en volière.

Jozef Somers (°1787- +1837), zoon van Jan Adriaan en tevens zijn opvolger, zorgde voor de verdere verfraaiing: de oorspronkelijke moestuin, een bijhorende weide en bos werden veranderd in een Engels park met graspartijen, verspreide bomengroepen, boomgaard, uitgewerkte bloemperken, hagen en onderbegroeiingen. De vijver werd heraangelegd en doorgetrokken tot naast het kasteel; de uitgegraven grond werd gebruikt voor de aanleg van twee ijskelders, achter de vijver en ten oosten van het kasteel.

In 1831 werd het kasteel tijdelijk aangewend door koning Leopold I als commandopost voor het Belgische leger. In 1836 wordt het kasteel met park en toebehoren verkocht aan de familie Beeckmans de Westmeerbeeck.

In 1854 werd de vijver verlegd naar de achterzijde van het kasteel en voorzien van een eendenkooi, het eiland werd vergroot en uitgerust met een paviljoen. In 1859 werd het geheel samen met onder meer de pachthoeve Hof Ter Borght verkocht aan baron Augustinus Carolus Nicolaus de T'Serclaes, die het in 1863 overmaakte aan zijn zusters Helena en Delphina. Volgens de literatuur werd in 1862 de linkse vleugel met keukens en slaapgelegenheid voor het personeel aangebouwd; het terras aan de achterzijde van het kasteel zou tegelijkertijd afgesloten zijn met trappen en een balustrade; mutatieschetsen van 1864 vertonen wel een lichte wijziging van de achtergevel, terwijl de trappen en de halfcirkelvormige portiek pas worden ingetekend in 1912. De oranjerie aan de zuidzijde, een ijzerconstructie met beglaasde wanden, dateert van 1864, hetzelfde jaar waarin ook de rechtervleugel met koetshuis en nieuwe paardenstallen werd gebouwd, zie het jaartal op de gevel en mutatieschetsen van 1864. De verbinding met inbegrip van de druivenserre werd geregistreerd in 1875. In 1909 werd het domein gekocht door Frederik Maria Jozef Jacobs, gevolgd door grondige restauratiewerken aan de verwaarloosde gebouwen en het park. In 1913 werd de stenen omheiningsmuur voor het kasteel verlaagd en voorzien van een ijzeren afsluiting en twee nieuwe ingangspoorten naar ontwerp van architect Emile Goethals, zie de nagenoeg onleesbare gevelsteen rechts naast de oostelijke poort. Het complex onderging nogmaals grondige herstellingswerken na de Eerste Wereldoorlog.

Op het moment van de bescherming stond het kasteel leeg en werden de gebouwen bedreigd door een snel voortschrijdend verval.

Hof ter Borght

Het Kasteel de Pierpont is een laatclassicistisch kasteeltje uit de 19de eeuw in de Belgische gemeente Herk-de-Stad en ligt net buiten het centrum aan de Pikkeleerstraat 14, in een parkgebied dat in 1843 doorsneden werd door de St.-Truidersteenweg. Dit landhuis werd gebouwd in 1813 door de boomkweker Joannes Godgaaf Hermans (Herk-de-Stad, 18 juni 1772-Herk-de-Stad, 14 juni 1856) en is omringd door een unieke verzameling exotische bomen, geënt op inlandse onderstammen. Als algemene erfgename voor wat de naakte eigendom van al zijn goederen betrof, stelde hij zijn achternicht Adèle Françoise Adelchine Marie van den Hove(Leuven, 15 januari 1847-Herk-de-Stad, 15 januari 1935) aan. Deze huwde later met de heer François Joseph de Pierpont en zo kwam de hele erfenis van de heer Jan Hermans in het bezit van de familie de Pierpont. Vandaar ook de huidige naam "de Pierpont". Deze oude boomkwekerij ligt aan de basis van bekende families van de Herkse boomkwekers die daar hun opleiding kregen: Tips (zelfstandig in 1875) en Gevers (zelfstandig in 1890) vestigden zich met hun boomkwekerijen langs de Diestsesteenweg in Herk-de-Stad.

Geschiedenis

In de stille periode tussen het vertrek rond 1960 van de laatste stam de Pierpont uit Herk-de-Stad richting Frankrijk - de Pierpont Marie x Jean Stienen du Pré - en de aankoop door de gemeente, werd het domein beheerd door een vzw comité Olmenhof, die vooral gefixeerd was op de vijver (reeds in gebruik door een visclub) en de bijgeplaatste drukbezochte speeltuin. Met dit laatste en een klein café in het leegstaande kasteel werden de eerste recreatieve pijlers voor de toekomst van het domein gezet. Als bestuursleden van deze vzw maakten ooit deel uit de latere burgemeesters Firmin Huygen, Sylvain Minten en Henri Gilbert Ignoul. Hieruit blijkt dan ook duidelijk de blijvende latere gemeentelijke interesse voor dit domein.

Het domein werd, net voor de laatste fusie van Herk-de-Stad met Schulen-Berbroek op 1 januari 1977, door de gemeente Herk-de-Stad aangekocht en gerestaureerd onder impuls van de burgemeester Sylvain Minten schepen Henri Knuts, later ook senator en burgemeester en de Pierpont-bemiddelaar gemeenteraadslid Eugène Thiery. Het kasteel doet nu gedeeltelijk dienst als administratief centrum van het stadhuis. Het naastliggende koetshuis werd eveneens gerestaureerd en doet thans dienst als taverne-café. Ooit was er ook een nu verdwenen kasteelhoeve.

In 2001 verkreeg burgemeester Paul Buekers vanwege de familie Alenus-Strauven een oude burgemeesterssteen uit de tijd van de burgemeesters Alenus en Hermans (Joannes Alenus en Wilibrordus Hermans waren tezamen burgemeester in 1628-1629). Deze werd ingemetseld in de voorgevel van het kasteel uitgevende op het binnenpleintje, gevormd door het kasteel en het koetshuis. Uit erkentelijkheid voor deze schenking werd toen beslist om dit binnenplein voortaan het Alenus-Hermans plein te noemen en werd een dergelijk straatnaambord aangebracht, tezamen met een glazen herdenkingsplaat overheen de burgemeesterssteen. In de plaats van het koetshuis als administratieve uitbreiding te gebruiken, werd achter tegen het kasteel een nieuwbouw geplaatst. Hoe dan ook een blijvende verminking van de historiek van dit oorspronkelijk classicistische gebouw, terwijl de totaalbouw nog steeds te klein blijft om het totale administratief gemeentecentrum te huisvesten.

Rechts voor het kasteel, tussen het gebouwencomplex en de St.-Truidersteenweg, ligt een vijver met twee eilandjes. Deze werd, zuidwaarts enkel bestaande uit weidegebied, met medewerking van de vissersclub die de uitgraafkosten betaalde, tijdens het bestuur van burgemeester Henri Gilbert Ignoul (1977-1982), sterk vergroot. De uitgegraven leemgronden waren welkom op het nog steeds lagergelegen drassige gedeelte voor het kasteel, naast de St.-Tuidersteenweg. Ook Ignoul, die bij zijn burgemeestersaanstelling specifiek deze domeinen Olmenhof-Harlaz onder zijn bevoegdheid vroeg, ruimde de zuidkant volledig op, vooral begroeid met verwilderde wissen in een meestal onder water staande moerasbedding, met op de grens een canada-aanplanting. De strook tussen de vijver(s) en de voetbalterreinen (ooit eigendom Camps) werd uitgebreid met een dierenpark, een tussenparking in natuurstenen voor zowel voetbal én recreatiepark Olmenhof en het binnenplein tussen stadhuis (kasteel) en café (koetshuis) werd met klinkers verhard en voorzien van een fontein. Ook zocht hij een oplossing voor de zuivering en recyclering, met een mogelijk circulerende koppeling aan de vijver, van het grachtwater langs de Pikkeleerstraat en Kleine Hoolstraat. Want vele jaren leefden er heel wat vissen in deze grachten en hield het kikkerkoor de omwonenden uit hun slaapgekwaak. Maar stond bij regelmatige droogtes jaarlijks volledig droog, waarbij ook het leven in het water verdween.

Vanaf 1983 vond in de maand juli steeds het festival Rock Herk plaats in het park aan het kasteel. Nadat dit hier dertig jaar plaatsgevonden heeft, werd onder burgemeester Bart Gruyters beslist dat dit rockfestival hier niet langer op deze plek kon georganiseerd worden en naar een andere locatie diende uit te zien. Deze pil voor het festival werd verguld middels de toekenning van een gemeentelijke subsidie. Helemaal weg uit het gebied ging het festival echter niet, nu Rock Herk vanaf 2013 georganiseerd wordt in het zuidelijk gebiedsdeel waar de sportterreinen gevestigd zijn.

De voorkeur ging en gaat nog steeds naar administratief-recreatief gebruik van het domein. Tenminste aan de westelijke zijde, Olmenhof genoemd. Een blijvende doorn in het oog van de lokale groenverdedigers. Door de aanleg van de St.-Truidersteenweg in 1843, die het domein middendoor sneed, bleef het oostelijke deel, "Harlaz" genoemd, gespaard van grootse aanpassingswerken. Ook al werd er ooit geopteerd om er een verbindingstunnel of -brug onder of over de rijksweg aan te leggen tussen beide parken. Enkel op de zuidelijke hoek van de "Harlaz" werd een bestaande weide tot speelweide gezond gemaakt, afgezoomd met de bestaande beukenhaag en in de uiterst oostelijk gelegen, evenwijdig met de St.-Truidersteenweg, een beukendreef, werd reeds eind jaren zeventig een fit-o-meter aangelegd. Lange tijd zijn, langs deze dreef, de graafgaten van de ingegraven legertanks, oostelijk gericht, tijdens de Tweede Wereldoorlog zichtbaar gebleven. Het uiterste zuidelijke punt van de Harlaz werd, voor de gemeentelijke aankoop, van de familie de Pierpont aangekocht, bebouwd en bewoond door de chirurgenfamilie Claeys of beter bekend als de latere cinemagigant van de "Trioscoopketen".

Kasteel de Pierpont

Vogelsanck Castle is a moated castle in Zolder in the municipality of Heusden-Zolder, province of Limburg, Belgium.

From 1308 to 1795 the castle was the centre of government of the free territory of Vogelsanck, which comprised the present villages of Zolder, Zonhoven, Houthalen, Stokrooie and the southern part of Heusden. Since 1741 the castle has belonged to the de Villenfagne de Vogelsanck family.

The castle is situated to the north of the N72 between Hasselt and Beringen, which cuts the estate in two.