Oorspronkelijk een hoevecomplex en jachthuis van de heren van Grevenbroek, vooreerst vermeld in een oorkonde van 1496. Het was achtereenvolgens in bezit van de families Van den Broeck en Van Bergen (15de - 16de eeuw), Schelen (eind 16de eeuw) en Holtbecker (17de eeuw), in 1742 van de eremieten van de Achelse Kluis, vanaf 1747 tot de 19de eeuw kasteel van de adellijke familie de Hubens, die circa 1758 volgens sommigen een nieuw kasteel bouwde, volgens anderen het oorspronkelijk veel bescheidener pand aanzienlijk uitbreidde.

Later, eigendom van de Leonaerdts, die het gebouw aanmerkelijk vergrootte, onder meer door een zuidvleugel van circa 1791. In 1835, in bezit van weduwe Wauters-de Sallez, rentenierster uit Hasselt. Na haar dood, in 1852 verkocht aan minister van staat, graaf de Theux de Meylandt (1794-1874). Zijn schoonzoon, graaf Alfred de Cornet d'Elzius de Peissant de Theux de Meylandt (1839-98) erfde het kasteel en gaf het in 1882-85 zijn huidig uitzicht, confer gedenksteen in de muur naast de kapel bij de zijïngang: onder meer bouw van de westvleugel met de grote toren, volledig bepleisteren en beschilderen van de buitenmuren om een eenheid in de verschillende bouwfasen te krijgen, bouw van een nieuwe paardenstal en koetshuis, afbraak van de oorspronkelijke hoeve voor het kasteel.

Na de dood van deze graaf werd het kasteel bewoond door zijn zoon Georges (1872-1946), burgemeester van Achel. In 1935, verkoop van het kasteel aan de kruisheren van Diest, die er een studiehuis van maakten. In 1959, herstel van het dak. In augustus 1992, verkoop aan de huidige eigenaar, die in koetshuis en paardenstal een brasserie en restaurant onderbracht, met de verwarrende naam "Kasteel Grevenbroek", en het kasteel restaureerde.

Op de Ferrariskaart (1771-77) wordt het kasteel Château d'Achel genoemd en aangeduid als een omgracht complex bestaande uit een neerhof, de voormalige boerderij, met een vijftal losstaande bestanddelen, en een kasteel met drie losstaande componenten, waarnaar ten oosten en ten noordoosten een drietal dreven liepen. Ten oosten bevonden zich toen een radiaal aangelegd park en een vijfhoekige vijver.

In de Atlas van de Buurtwegen (1845) bestaan het neerhof en het kasteel allebei uit drie losstaande elementen. De vijver heeft er een lange lus ten zuiden bijgekregen, zoals nu nog waarneembaar. In laatstgenoemde atlas komt het meest ten oosten gelegen, L-vormige bestanddeel waarschijnlijk overeen met de kern van het huidige kasteel.

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/80072

Kasteel Grevenbroek

Account

by category

Login

Name

by region

Title

Name in English

De Commanderij van Gruitrode is belangrijk cultuurhistorisch erfgoed in Gruitrode, in het noorden van Belgisch-Limburg. De commanderij was tot 1801 een van de twaalf commanderijen binnen de balije Biesen van de Duitse Orde en was daarmee onderhorig aan de landcommandeur te Alden Biesen. De commanderij fungeerde als tussenstop naar de Rijksheerlijkheid Gemert, richting 's-Hertogenbosch.

Ligging
Het middeleeuwse kasteel betrof een prachtige waterburcht waarvan de grachten gevoed werden door de Itterbeek met aansluitend een pachthoeve. Het belang van de commanderij blijkt oa. uit het feit dat er in Gruitrode munten werden geslagen. Gruitrode groeide uit tot een belangrijk regionaal handelscentrum.

De commanderij ligt in de Belgische deelgemeente Gruitrode in de provincie Limburg. De commanderij bestond uit een door een gracht gescheiden kasteel en een vierkantshoeve.

Geschiedenis
Roeterhof ten tijde van het Graafschap Loon

Al in de tijd van het graafschap Loon stond hier een kasteel: het Roeterhof of (ook: Hof Roethem). De restanten van dit Roeterhof zitten vandaag in de bodem van de binnenkoer van het huidige kasteel.

In 1346 werd Gruitrode met huys, hof en dorp door Diederik van Heinsberg, die graaf was van Loon, in leen overgedragen aan Walram van Gulik, die bisschop was van het Aartsbisdom Keulen.

570 jaar Duitse Ridderorde
In 1416 werd er melding gemaakt van de aankoop van het domein door de landcommandeur van Alden Biezen, Ivan van Cortenbach. Deze liet in 1424 de kerk van Gruitrode bouwen. In 1432 kwam de leenplicht te vervallen.

De gebouwen werden in 1485 vernield als gevolg van een conflict tussen de families Marck en Arenberg. De huidige gebouwen in Maaslandse renaissancestijl zijn gebouwd tussen 1485 en 1568. In dat jaar begon de Tachtigjarige Oorlog en trachtte Willem van Oranje, via een oversteek van de Maas bij Stokkem, Maastricht te veroveren. Dit mislukte echter waarop de prinselijke troepen zich via de Geuzenbaan terugtrokken, de confrontatie met de Ridders van de Duitse Orde vermijdend.

Tot de Napoleontische tijd bleef het goed in het bezit van de Ridders van de Duitse Orde, die het bezit steeds uitbreidden en rijkdom verwierven. Destijds was er een muntslagerij en een brouwerij van deze orde gevestigd. In 1801 hief Napoleon de religieuze bezittingen op en werden ze geleidelijk aan verkocht aan particulieren. Krachtens artikel 4 van het Verdrag van Schönbrunn (1809) vielen al de vroegere bezittingen van de Duitse Orde toe aan de bestaande vorstendommen en verviel de exemptie.

Post-Napoleon

In 1801 werd de commanderij verkocht aan Robert de Selys-Fanson uit Opoeteren.
Korte tijd later werd ze doorverkocht aan de familie Starre- Pullinckx, een brouwersfamilie uit Maastricht.

Omstreeks 1850 werd ze verkocht aan de familie De Naveaux, die de commanderij tot 1949 in bezit had.

Vanaf 1949 kwam de boerderij in bezit van de familie Lipkens. Het kasteel werd gekocht door de Heer Jean Kristus uit Bree, die er in zijn jeugdjaren woonde. Na zijn overlijden werd het in 1966 verkocht aan Dokter Berghs uit Maaseik, die de eerste restauraties aanvatte. Op zijn beurt werd het kasteel en boerderij in 1988 gekocht door de heer Mommers uit Nederland, die echter kort daarna verongelukte. Tot 1995 heeft de heer Janosch Frolian uit Duitsland het kasteelgedeelte gerenoveerd en niet gerestaureerd, gezien hij weinig rekening hield met de authenticiteit van het historisch geheel.

Daarna is het kasteel herhaaldelijk in andere handen overgegaan, het laatst in 2003 naar de familie Van Megchelen, die de vierkantshoeve doorverkocht aan de familie Beckx.
In 2006 startte men met de instandhouding van de beschermde vierkantshoeve. De tiendeschuur werd in 2010 volledig vernieuwd. Dan komen de ingangspoort, de stallingen en het brouwerijgebouw aan de beurt. Daarvoor wordt een nieuw dossier voorbereid door de ontwerper in samenwerking met de dienst Ruimte en Erfgoed Limburg aangezien het om een beschermd monument gaat.

Recente ontwikkelingen

In augustus 2012 schonk de familie Van Megchelen de commanderij aan de gemeente Meeuwen-Gruitrode, die het kasteel daardoor voor 100 jaar in erfpacht heeft verworven. Het cultuurhistorisch erfgoed zal dienstdoen als toeristische toegangspoort tot het natuurgebied de Duinengordel met mogelijk horecavoorzieningen en erfgoedlogies. De familie Becx blijft eigenaar van de boerderijhoeve, inclusief de tiendeschuur.

Eind juni 2015 raakte bekend dat de NV Kasteel Commanderij Gruitrode en de familie van Megchelen het kasteel en de gronden aan de gemeente Meeuwen-Gruitrode verkoopt voor 10 000 euro waardoor de lopende erfpacht vervalt. Het kasteel krijgt als bestemming: onthaalpoort van het Duinengordelproject waardoor het geheel een cultuurhistorische en toeristische invulling krijgt. De Commanderij wordt een van de toegangspoorten tot het Nationaal Park Hoge Kempen .

Commanderij van Gruitrode

De Oude Kuil is de naam van een kasteeltje en een landgoed ten noordoosten van Voorshoven.

Het is feitelijk een buitenhuis in eclectische stijl, en het werd in 1898 gebouwd door H. Schoolmeesters (1849-1938), die vrederechter was.

Het huis bestaat uit een aantal van rechts naar links in hoogte oplopende gebouwen, met geheel links een torentje, gedekt door een schilddak. Ook schuin daartegenover is een toren te vinden. Na een periode van leegstand werd het huis in 1982 gerestaureerd.

In het interieur bevindt zich een gaaf bewaarde neorenaissance eetzaal en ook bezit het huis een bijzondere bibliotheek.

Het landgoed maakt deel uit van het landschappelijk waardevol gebied De Brand. Het ligt op een droge dekzandrug en in de omgeving bevinden zich droge bossen. Ten oosten van het landgoed ligt het veel nattere terrein Jagersborg. Het woord kuil verwijst naar een veenkuil of waterplas.



De Oude Kuil

In the Middle Ages, Den Dool castle served as a summer residence for the abbots of the Abbey of Sint-Truiden. The first mention is from 1282. Around 1340 the first abbot, Amelius van Schoonvorst, was there as a refugee during the wars of Liège against prince-bishop Engelbert van der Mark. In 1361 the castle and farm were burned down by knight Hendrik van Halbeek. The castle was restored between 1443 to 1470. and again in 1522. It became a fortified mansion with a ring wall with towers and a deep canal.

Further enhancements were carried out by Abbot Hubertus van Sutendael (1638-1663), who had an entrance gate built in 1621 and a castle chapel in 1649. The complex was transformed in a classical style in the 18th century.

Den Dool was occupied by German soldies in the first and second World Wars causing damage to buildings. Since 1994, De Dool Castle Brewery has been located in the farm of the castle. Various restoration work was carried out in the following years.

https://www.spottinghistory.com/view/9262/den-dool-castle/

Kasteel Den Dool

Het huidige kasteel werd waarschijnlijk gebouwd in 1667 als buitenverblijf/residentie/hoeve door Michael de Selys (Selijs, Selis), die de heerlijkheid in 1619 van prins-bisschop Ferdinand de Bavière in pand kreeg; de Selys was toen burgemeester van Maastricht.

Midden 17de eeuw werd de naam Fanson aan de familienaam de Selys toegevoegd, en vanaf 1656 droeg de familie de titel van baron. Michael de Selys wordt reeds in 1660 vermeld als eigenaar van de schans van Dorne, één van de twee schansen van Opoeteren, waarop hij dit kasteeltje liet bouwen; mogelijk was hij reeds eigenaar van de schans toen hij in 1619 heer van Opoeteren werd.

De rechthoekige omwalling van het geheel, de ligging in de moerassige vallei van de Bosbeek, en het feit dat de plaats op de Ferrariskaart (1771-1777) Fort d'Op Oeteren wordt genoemd, wijst op het oorspronkelijke en latere gebruik van de plaats als schans. Het huis was nooit een permanente residentie van de familie; zij verbleef waarschijnlijk meestal in Maastricht. Michael de Selys wordt ook vermeld als burgemeester van Luik.

De oudste datering die in het gebouw aanwezig is bevindt zich op een gietijzeren haardplaat: 1632, samen met het wapenschild van abt Nicolaus de Fancon van de Sint-Hubertabdij. Waarschijnlijk is deze haardplaat hergebruikt; zij kwam mogelijk in het bezit van de familie de Selys na hun alliantie met de familie de Fanson. Op een gevelsteen boven de deur komt de datering 1667 voor, die waarschijnlijk verwijst naar de bouw van het huidige huis; op de gevelsteen bevinden zich twee wapenschilden, waarvan het linker dat van baron de Selys is, het rechter kon niet geïdentificeerd worden. Dezelfde datering en dito wapensschilden komen voor op de twee smeedijzeren windvanen van het dak.

Toch moet aan dit gebouw een oudere constructie voorafgegaan zijn, aangezien reeds in 1660 (testament van pastoor Joosten) een huis van de heer Michael de Selys vermeld wordt op de schans. In het gebouw bevindt zich nog een tweede gietijzeren haardplaat, gedateerd 177 [9?], met twee wapenschilden van de Selys, en in de tuin een hardstenen waterbekken, eveneens met wapenschild van de Selys en de datering 1770. De dateringen in de twee gevelstenen in het dienstgebouw tegenover het woonhuis zijn niet meer leesbaar. Het kasteel werd in 1790 geplunderd door Luikse opstandelingen. Tijdens de Franse bezetting vluchtte de toenmalige baron de Selys naar Duitsland. Zijn weduwe keerde begin 19de eeuw terug naar het Schanshof, waar ze in 1831 overleed. Het goed werd in 1845 samen met zijn twee hoeven en twee watermolens, de Houbenmolen en de Dorpermolen) gekocht door Louis Chrétien Bemelmans, inspecteur en chef te Luik.

De oudste afbeelding is die op de Ferrariskaart (1771-77): binnen de rechthoekige omgrachting bevinden zich vier gebouwen. Het rechthoekig gebouw in de noordoosthoek is het woonhuis, dat nog steeds bestaat; ertegenover bevindt zich een L-vormig dienstgebouw; ten zuidwesten hiervan bevinden zich de hoeven in twee rechthoeken, parallel tegenover elkaar gelegen langgestrekte gebouwen. Het geheel is omringd door de moerassige beemden van de vallei van de Bosbeek.

In de Atlas van de Buurtwegen (1845) is de omgrachting nog steeds aanwezig, met duidelijke ingang aan de smalle zuidzijde. Het woonhuis heeft nog steeds zijn oorspronkelijke rechthoekige vorm; van het L-vormige dienstgebouw bleef alleen de haakse noordvleugel bewaard. Het noordelijke hoevegebouw bleef bewaard, het zuidelijke werd vervangen door twee rechthoekige gebouwen. Tussen dit gedeelte en het woonhuis bevond zich toen een klein, vierkant gebouw, de zogenaamde kapel. De dreven die zich in deze periode rondom het kasteel bevinden wijzen op een parkaanleg uit eind 18de - eerste kwart 19de eeuw. Deze parkaanleg bestond nog in de tweede helft van de 19de eeuw; het noordgedeelte was met een brug over de gracht en een houten hek met het kasteel verbonden.

In 1910 werd tegen de noordoosthoek van het woonhuis een vierkante toren aangebouwd van één travee en drie bouwlagen onder schilddak, voorzien van lisenen en rechthoekige vensters. De achtergevel van het woonhuis werd voorzien van een ruime, driezijdige erker (salon) met terrassen. In de periode 1926-28 ondernam Georges Bemelmans verschillende verbouwingen: de vierkante toren werd afgebroken, en een ronde toren aangebouwd tegen de zuidzijgevel; hij bouwde de erker met terrassen om tot het gesloten geheel onder schilddak, zoals het er nu uitziet.

De zogenaamde kapel verdween in de jaren 1980.

Uit een aantal oude foto's blijkt dat het noordgedeelte van de hoeve het woonhuis omvatte -de pachterswoning-, een dwarsschuur en mogelijk een stal. De vleugel dateert in kern mogelijk uit de tweede helft van de 17de of de 18de eeuw maar werd echter recent sterk aangepast en ingericht als horecazaak, zodat een exacte datering moeilijk is.

Van de twee vleugels die tegenover dit pachtershuis lagen rest thans niets meer. De zuidvleugel verdween volledig, de noordvleugel werd in de tweede helft van de 19de eeuw vervangen door een neoclassicistisch koetshuis.



https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/72342

Kasteel de Schans

Het Kasteel Borgitter, in de volksmond bekend als "Witte Kasteeltje", is een kasteel dat zich bevindt ten noordwesten van Kessenich, vlak bij de Nederlandse plaats Neeritter.

Geschiedenis
Borgitter ("burcht langs de Itterbeek") was een gehucht dat tegenwoordig deel is van Neeritter zelf. Oorspronkelijk was het een eigengoed binnen de rijksheerlijkheid Kessenich, waar ook een banmolen, de Borchmolen, lag.

Het kasteel werd voor het eerst vermeld in 1546, maar het oudste gedeelte, een vierkante hoektoren, stamt al uit 1510. Het huidige rechthoekige gebouw werd waarschijnlijk pas gebouwd in de tweede helft van de 18e eeuw, want op de Ferrariskaarten werd een andere constructie getekend. Daarnaast ligt op het kasteeldomein een woning, oorspronkelijk twee hoeves: het Breukskenshof en het Grotenhof of Halfeshof. Voorts is er een centraal poortgebouw en een rentmeesterswoning.

Het kasteel werd gebouwd door Jan van Waes, drossaard van Horne en tweede echtgenoot van Elisabeth van Kessenich. Na 1700 waren telgen uit dit geslacht heer van Kessenich. Die konden nu dus hun intrek nemen in de heerlijke residentie, Den Berg. Rond die tijd begon echter het verval van deze burcht op te treden, op grond waarvan de heren van Waes in het Witte Kasteeltje gingen resideren. Dit was met zekerheid het geval vanaf 1726, toen de inboedel van de burchtkapel werd overgebracht naar de kapel aldaar.

Eigenaars van het kasteel na 1800
De twee dochters van de laatste vrouwe werden verplicht hun goederen te verkopen. In 1804 werden ze opgekocht door Hendrik Jozef Michiels van Kessenich, advocaat te Roermond en lid van de Provinciale Staten van Limburg en de Raad van State. In 1822 werd hij door Koning Willem I in de adelstand verheven met de titel van baron bij eerstgeboorte. Zijn zoon, Jan Alexander Hubert, bracht verfraaiingen aan en zorgde ervoor dat het kasteel Belgisch grondgebied werd. Willem Jozef Hendrik Hubert was de laatste "Michiels van Kessenich" die op het kasteel woonde. Hij liet de grafkapel op Den Berg bouwen en deed schenkingen aan de kerk van Kessenich.

In 1910 overleed Willem Jozef, en het kasteel kwam aan zijn zuster, die gehuwd was met Carel van Nispen tot Sevenaer. Alle landgoederen in Kessenich werden in 1922 verdeeld onder hun drie kinderen. Sindsdien woonden Margaretha en Lodewijk von Bönninghausen op het kasteel. In 1947 werd het kasteel verkocht aan een maatschappij, die het in 1950 verder verkocht aan de Conventuelen. Die wilden er eerst een internaat vestigen, maar zagen dat uiteindelijk niet meer zitten. In de jaren 1970 werd het kasteel gekocht door Peter Hubert Meuser uit Hochneukirch.