Kasteel d'Aspremont-Lynden is een kasteel in de oude kern van Oud-Rekem in Belgisch-Limburg. Het kasteel werd gebouwd voor de adellijke familie d'Aspremont-Lynden, die vanaf de 17e eeuw van hieruit het Rijksgraafschap Rekem bestuurde.

Geschiedenis

In de Karolingische tijd bevond zich op de locatie waar later het kasteel zou worden gebouwd, een motte, de eerste vesting op een verhoging in de uiterwaarden van de Maas uit de tiende eeuw. Deze vesting werd omstreeks 1350 vervangen door een ovaalvormige burcht. Tot 1507 bewoond, raakt ze vervolgens in verval en in 1597 werd in opdracht van graaf Herman d'Aspremont-Lynden een waterkasteel gebouwd. Het bestaande kasteel is hier slechts een restant van.

In 1792 eisten de Fransen het kasteel op en richtten het in als militair hospitaal. Als zodanig werd het tot 1795 gebruikt, waarna het oorspronkelijke geheel deels werd afgebroken. Vanaf 1809 deden de gebouwen dienst als gesticht voor bedelaars en van 1891 tot 1904 als heropvoedingsgesticht voor jongens. Na een ingrijpende verbouwing was het kasteel van 1921 tot 1967 in gebruik als psychiatrische instelling. In het voormalig woongedeelte waren ten tijde van de psychiatrische instelling een aantal grote verpleegzalen ingericht. Eerder, in 1857, hadden ook al grootschalige restauratiewerken plaatsgevonden.

Van 1995 tot 1998 werd het kasteel opnieuw grondig gerestaureerd. De nieuwe eigenaar wilde in de jaren 1990 een bioscoopzaal in de kelder inrichten en liet daartoe de oude motte afgraven. De metersdikke muren van de eerdere bebouwing, die als een ronde ring onder de rechthoekige burcht lagen, verschenen hierbij weer aan de oppervlakte. Inmiddels is het bouwwerk weer van eigenaar veranderd en is het niet duidelijk wat er met het gebouw gaat gebeuren. De voortgang van het bouwkundig historisch onderzoek is vertraagd door geldgebrek.

Momenteel heeft het kasteel geen vaste bewoners of functies. In het voormalige woongedeelte is een klein museum over de geschiedenis van het complex ingericht. Anno 2018 wordt het gebruikt voor tentoonstellingen en presentaties.

Architectuur

De waterburcht van het kasteel werd in 1597 gebouwd door baron Herman van Lynden op de fundamenten van een middeleeuwse voorganger. d'Aspremont-Lynden is een goed voorbeeld van een kasteel in de stijl van de Maaslandse renaissance, waarvan de geblokte tussendorpelvensters en hoekblokken in Naamse steen en de combinatie van baksteen en natuursteen typische stijlkenmerken zijn.

De hospitaalgebouwen aan de Groenplaats en een aantal werkplaatsen zijn in de 19e en 20e eeuw toegevoegd in neo-Maaslandse renaissancestijl. Het poortgebouw dateert uit 1908.