Ten tijde van de vierkante toren

De familie Brunsode, de eerste bezetters van de toren ?

De naam "Brunsode" dankt zijn naam aan de eerste bewoners. Van 1314 tot 1383 zijn er twee namen die voorkomen: Willelmo de Brunshorne en Wilhelmus de Brunishorne.

De lijn van Gilles de Ruve

Een belangrijker persoon verschijnt in 1452 : Gilles de Ruyff of “de Ruve”, ook wel “de Brialmont”. Vanaf 1436, maakt hij deel uit van het Hof van Justitie van Tilff als wethouder, hij wordt op 24 december 1445 de burgemeester. In 1452 wordt hij eigenaar van Brunsode.

Jean de Seraing zal de laatste zijn uit de lijn van Gilles de Ruve welke Brunsode zal beheren en het domein zal voor het eerst in twee eeuwen verkocht worden op 2 juli 1652.

HERMAN DE BERINGHE, de vernieuwer

Ondanks dat hij geen enkele belangrijke rol heeft gespeeld in het publieke leven van de stad Tilff, is Herman de Beringhen misschien wel de belangrijkse persoon in de geschiedenis van het kasteel van Brunsode.

Herman de Beringhen trouwt twee keer en door zijn echtgenotes raakt hij bekend in de zaken- en financiële wereld van die tijd. Men denkt dat in deze periode de verbouwingen aan het kasteel hebben plaatsgevonden. Het kasteel is sinds die tijd niet veel meer verandert. Herman de Beringhen liet de oude toren tot op de begane grond afbreken en alleen de fundering bleef bestaan. Om de bouw te verbreden en het gebouw minder “zwaar” te laten lijken, liet hij twee vierkante paviljoenen bouwen, welke zich rechts en links van de ingang bevinden. Herman de Beringhen sterft op 15 augustus 1671 en wordt in Tilff begraven. Zijn grafsteen bevindt zich achterin aan de linkerkant in de huidige kerk.

BRUNSODE IN HET HEERLIJKE TIJDPERK

Gedurende 24 jaar was het kasteel in bezit van de familie van Beringhen. In 1732 kwam Brunsode in handen van de familie Du Moulin, tot in 1771.

In de helft van de 18e eeuw ontwerpt Saumery de « Délices du Pais de Liège". Gravures van de tekenaar Remacle Le Loup geven voor het eerst een goede indruk van het kasteel en het domein.

De Heer du Moulin verlaat Tilff en keert naar Luik terug naar zijn familiale woning in « Hors-Château”, met zijn broer Melchior, die greffier en net als hij, vrijgezel is.

Op 27 maart 1767, stellen de twee broers een testament op waarin ze het domein nalaten aan Marie-Françoise-Josèphe.

Tijdens een toevallige ontmoeting in een klooster ontmoet Marie-Françoise-Josèphe een weesmeisje genaamd Marie-Marguerite-Josèphe de Piette, welke zeven of acht jaar ouder is dan zijzelf. Een diepe vriendschap ontstaat en op 6 augustus 1770 laat Marie-Françoise, per testament, het domein Brunsode, en het huis in « Hors-Château” aan haar vriendin na.

De erfgenamen spannen direct na haar dood op 8 november 1771 een proces aan, welke op 30 mei 1777 eindigt met een gunstig vonnis voor de erfgename.

Na 39 jaar in handen zijn geweest van de familie Du Moulin, verandert het domein nog één keer van bestemming.

NOG EEN VERANDERING AAN HET DOMEIN

Marie-Marguerite-Josèphe de Piette is 40 jaar wanneer zij erft. Vijf jaar later, op 7 augustus 1776, trouwt ze met ridder Lambert de Planchar, advocaat. De gezondheid van de advocaat en probeert het testament te wijzigen. En Marie-Marguerite-Josèphe de Piette laat Marie-Laurence Fabry, weduwe van Hubert Malherbe, alles erven.

1805 - 1826: DE ZIJSPRONG MALHERBE

Het bewonen van Brunsode door de familie Malherbe, in het begin van de 19e eeuw, is eerder een zijsprong in de geschiedenis van het kasteel. Niet alleen was zij van korte duur, maar bovendien werd ze afgesloten door een nieuwe verkoop van het domein. Op 31 maart 1826 wordt er een acte opgemaakt en wordt het kasteel verkocht aan Alexandre-Sébastien de Spirlet. Het domein telt dan ongeveer 16,5 ha, welke niet veel verandert is sinds 1652.

DE AFSTAMMELING VAN DE FAMILIE DE THIER VINDT BRUNSODE

De nieuwe eigenares is Guillemine-Catherine-Josèphe de Thier. Dit is in feite de kleindochter van het echtpaar Thier-du-Moulin die in 1771, het testament van Marie-Françoise Josèphe du Moulin hadden aangevochten.

Op 8 maart 1852, koopt Jeanne-Idalie de Spirlet van zijn vijf broers en zussen hun aandeel van het Domein van Tilff. Sinds 1826 heeft het domein zich uitgebreid want op dat moment telt het 26,89 ha en 35ca.

HET KASTEEL "DE SAUVAGE" : 1852 -1910

Jeanne de Spirlet trouwt met Ridder Adolphe de Sauvage en de familie bezit het kasteel van Tilff gedurende de tweede helft van de 19e eeuw en het begin van de 20e.

Adolphe de Sauvage wordt op 26 april 1875 de peter van de klok van de gerestaureerde kerk.

Zijn oudste zoon, Paul de Sauvage, die het domein erft op 20 juli 1899, was burgemeester van Tilff, van februari 1904 tot aan zijn dood op 15 februari 1909. Men heeft een straat naar hem vernoemd.

In die tijd is men ook begonnen om over het kasteel van « de Sauvage » te praten als men het kasteel van Tilff bedoelde.

Het domein werd verkocht op 11 oktober 1910 aan Edmond Lieutenant.

EDMOND LIEUTENANT, HIJ DIE HET DOMEIN RENOVEERT

Edmond Lieutenant heeft met zijn moderne en ondernemende geest vele veranderingen aan het domein aangebracht. De familie Lieutenant was ook eigenaar van het kasteel "de Villers" in Bilstain. Ze namen deel aan vele lokale evenementen en betaalden vaak uit eigen zak.

Na het overlijden van de kasteelheer verlaat de weduwe Dame Anne-Justine Hauzeur Tilff en gaat in Huy wonen. Op 30 december 1929 verkoopt ze het domein, samen met andere percelen in Tilff (op de linkeroever van de Ourthe) aan de onroerendgoed firma Bernheim.

DE ONDERGANG VAN BRUNSODE

Het onroerendgoedbedrijf Bemheim geeft er de voorkeur aan om het geheel op te splitsen en verkoopt het kasteel en de oranjerie aan Dame Fréson, dochter van Emile Fréson en echtgenote van Maurice Devigné. De hoeve en het grootste deel van het park blijven eigendom van de firma Bernheim.

In 1944 wordt Tilff verwoest door bombardementen. Door plunderingen, vandalisme en een lek dak verandert Brunsode snel in een ruïne.

BRUNSODE WORDT PUBLIEK ERFGOED

Het gemeentebestuur had er genoeg van om het domein zo te zien verloederen en besloot om het te redden. Op 23 december 1954 werd het domein door de gemeente van de firma Bernheim gekocht. De kleuterschool en de bibliotheek werden er gevestigd.

De plaatstelijke autoriteiten uit die tijd hadden er graag meer gemeentediensten ondergebracht. De renovatie start in 1975, maar door toepassing van de “Wet Michel” op de gemeentelijke fusies duurde het weer een poos voordat uiteindelijk de verbouwing verder kon gaan.

Uiteindelijk werd pas in 1998 de begane grond en de kelder van het kasteel ingericht voor plaatselijke verenigingen en konden er diverse evenementen georganiseerd worden.

http://www.esneux.be/site/nl/erfgoed/tilff/index.php?ref_annu=915